Nhiệt miệng ở trẻ là tình trạng viêm loét niêm mạc miệng gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Trẻ hay bị nhiệt miệng thường cảm thấy vô cùng khó chịu và đau đớn mỗi khi ăn uống. Do đó, tìm hiểu nguyên nhân để điều trị hiệu quả là cách tốt nhất giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn.
1. Nhiệt miệng là gì, biểu hiện như thế nào?
Nhiệt miệng ở trẻ em là tình trạng viêm loét niêm mạc miệng gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Trẻ dễ bị lở loét niêm mạc miệng, đau, nóng rát trong khoang miệng, miệng khô và hôi, lưỡi đỏ,… Bé bị nhiệt miệng lưỡi có biểu hiện là trong miệng của trẻ đột nhiên xuất hiện một vài đốm trắng hình tròn hoặc bầu dục, kích thước ban đầu khoảng 1 – 2mm, sau lớn dần lên tới khoảng 8 – 10mm. Vài ngày sau, các đốm này vỡ bọc nước, gây viêm loét miệng.
Những vết loét thường xuất hiện ở mọi vị trí trong miệng, lưỡi hoặc trên nướu răng của trẻ nên khi ăn cay hoặc mặn thì bé sẽ bị đau vết loét. Thậm chí, nhiều trẻ không thể ăn uống được gì cho tới khi các triệu chứng giảm bớt. Trẻ hay bị nhiệt lưỡi, miệng thường khó chịu, quấy khóc và biếng ăn, miệng chảy nhiều nước dãi. Thậm chí, nếu vết viêm loét nặng thì bé có thể bị sốt, đi kèm nổi hạch cổ, nướu răng bị sưng và chảy máu.
2. Trẻ hay bị nhiệt miệng do nguyên nhân gì?
Bé bị nhiệt miệng lưỡi thường xuyên, tái đi tái lại chủ yếu do các nguyên nhân sau:
- Trẻ bị vật cứng (bàn chải đánh răng, vật nhọn như đũa, dĩa, xương,…) hoặc vô tình cắn vào bên trong môi, má, làm rách niêm mạc miệng;
- Trẻ bị suy giảm hệ miễn dịch do căng thẳng, bệnh tật, ăn uống thiếu chất,… nên sức khỏe suy yếu, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công, gây nhiệt miệng;
- Trẻ ăn quá nhiều chất béo, đồ cay, nóng,… gây nóng trong người và dẫn tới nhiệt miệng;
- Trẻ bị sâu răng hoặc viêm chân răng, viêm tủy răng, viêm chóp răng,…;
- Trẻ bị nhiễm một số loại vi khuẩn và nấm, làm mất cân bằng sinh học trong cơ thể, dẫn đến nhiệt miệng;
- Trẻ bị suy giảm chức năng gan, gan suy yếu hoặc bị tổn thương, dẫn đến không lọc được hết độc tố có hại như asen hay chì. Các độc tố này sẽ tích tụ lâu ngày ở niêm mạc miệng, gây nhiệt miệng;
- Trẻ bị dị ứng với thuốc và thực phẩm;
- Trẻ bị thiếu hụt sắt, vitamin C, kẽm và vitamin B12,…;
- Nguyên nhân khác: Bệnh viêm đại tràng, bệnh Celiac, dị ứng với các thành phần hóa học trong kem đánh răng (natri lauryl sunfat), nhạy cảm với một số thực phẩm cà phê, dứa, trứng, socola, các loại hạt,….
3. Trẻ hay bị nhiệt miệng nên điều trị như thế nào?
Thông thường, các triệu chứng của nhiệt miệng sẽ tự biến mất sau 1 – 2 tuần. Tuy nhiên, nhiệt miệng rất dễ tái phát nếu cha mẹ không điều trị cho trẻ đúng cách. Lâu ngày, trẻ sẽ sụt cân, gầy yếu, không hào hứng tham gia các hoạt động,…
Để hạn chế sự khó chịu, đau đớn cho trẻ, cha mẹ có thể thực hiện theo các cách sau:
- Cho trẻ súc miệng bằng nước muối pha loãng ít nhất 4 lần/ngày tới khi các vết loét lành hẳn. Phụ huynh cũng có thể cho trẻ súc miệng bằng nước ép củ cải 3 lần/ngày để làm giả nhanh các triệu chứng khó chịu của nhiệt miệng;
- Cho trẻ ăn các loại thức ăn dạng lỏng, xay nhuyễn, dễ nuốt, không cần phải nhai nhiều như cháo, súp,… Đồng thời, cha mẹ nên lưu ý thức ăn dành cho trẻ cần thanh đạm;
- Không nên quá cay, mặn hoặc nóng. Bên cạnh đó, cần hạn chế cho trẻ ăn khoai tây chiên hoặc các loại hạt vì chúng dễ làm tổn thương nướu và các mô mềm trong miệng;
- Có thể dùng đá lạnh chườm vào vết loét để giảm đau;
- Cho trẻ ngậm mật ong hoặc lấy tăm bông thấm mật ong, bôi lên vị trí vết loét (chú ý không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi để tránh gây độc). Ngoài ra, cha mẹ có thể áp dụng các phương pháp dân gian khác như bôi nha đam, sữa chua, nghệ,… vào vết loét trong miệng trẻ để trị nhiệt miệng;
- Cho trẻ uống nước ép cà chua 1 – 2 lần/ngày; bổ sung thêm nước cam, nước chanh, nước bưởi hằng ngày cho bé,… cũng giúp cung cấp đủ các vitamin cần thiết để trẻ nâng cao sức đề kháng, nhanh khỏi nhiệt miệng;
- Cho bé súc miệng bằng nước muối sinh lý 0,9% hằng ngày cho tới khi vết loét lành hẳn;
- Nên cho trẻ uống nhiều nước hơn.
Nếu trẻ bị nổi 2 – 3 vết loét trong miệng và chúng thường xuyên tái phát thì cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ. Bác sĩ có thể cho trẻ uống một số loại thuốc kháng khuẩn để làm giảm sự phát triển của vi khuẩn, giúp các vết loét trong miệng mau lành hơn. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể cho trẻ sử dụng thêm một số loại thuốc bôi trực tiếp lên vết loét để làm lành vết thương nhanh hơn.
4. Phòng ngừa tình trạng trẻ hay bị nhiệt miệng như thế nào?
Để phòng ngừa nguy cơ tái phát nhiệt miệng ở trẻ, các bậc phụ huynh nên chú ý:
- Cho trẻ sử dụng kem đánh răng không chứa natri lauryl sunfat;
- Khuyến khích trẻ vệ sinh răng miệng hằng ngày thật sạch sẽ . Nên cho bé sử dụng bàn chải đánh răng mềm, hướng dẫn bé không đánh răng quá mạnh. Với trẻ nhỏ hơn, cha mẹ có thể dùng rơ lưỡi để vệ sinh khoang miệng của bé thật nhẹ nhàng;
- Kiểm tra xem trẻ có bị dị ứng với món ăn nào hay không, nếu có thì cần loại bỏ món ăn đó ra khỏi thực đơn của bé;
- Đảm bảo trẻ có một chế độ ăn uống lành mạnh và đủ chất với đầy đủ các nhóm rau xanh, trái cây và ngũ cốc;
- Thiết lập thói quen tốt cho trẻ trong sinh hoạt hằng ngày như nghỉ ngơi đúng giờ, không thức khuya, không ăn quá no,… Đồng thời, nên tập cho trẻ thói quen súc miệng bằng nước muối ấm hằng ngày để làm sạch khoang miệng hiệu quả;
Nếu trẻ hay bị nhiệt miệng, đã áp dụng các biện pháp trên nhưng không có hiệu quả hoặc trẻ có các triệu chứng khác như sốt, phát ban,… thì cha mẹ nên đưa bé đi khám ngay để được phát hiện và điều trị sớm, đảm bảo bé có một sức khỏe tốt.
Với nhiều năm kinh nghiệm trong việc thăm khám và điều trị các bệnh lý ở trẻ, hiện nay khoa Nhi tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã trở thành một trong các trung tâm chăm sóc sức khỏe lớn, có khả năng thăm khám, sàng lọc và điều trị nhiều bệnh lý chuyên sâu ở trẻ. Do đó, nếu trẻ có dấu hiệu nhiệt miệng lâu ngày không khỏi hoặc có biểu hiện nặng hơn, cha mẹ có thể đưa trẻ đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để thăm khám và nhận được sự hỗ trợ, tư vấn từ các bác sĩ và các chuyên gia sức khỏe.