– Thời điểm giao mùa, các loại côn trùng đặc biệt là muỗi phát triển nhanh chóng cũng là lúc các hộ gia đình tìm “trăm phương nghìn kế” để diệt muỗi. Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh xuất hiện hiện tượng bán tràn lan các loại máy xông tinh dầu kèm tinh dầu đuổi muỗi. Tuy nhiên, mức độ an toàn của các loại tinh dầu này chưa được kiểm chứng và tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ người sử dụng…
Đầu tháng 4/2021, bốn thành viên trong cùng một gia đình đã phải cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình trong trạng thái đau đầu và nôn do bị ngộ độc khi sử dụng máy xông tinh dầu đuổi muỗi. Theo đó, một thành viên trong gia đình đã mua và sử dụng tại nhà máy xông kèm tinh dầu đuổi muỗi không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có tiếng Việt và hướng dẫn sử dụng.
Người dân sử dụng đèn xông tinh dầu tại gia đình
Tại Lạng Sơn, đến nay trên địa bàn chưa ghi nhận trường hợp nào ngộ độc do sử dụng máy xông tinh dầu đuổi muỗi. Song, theo quan sát của phóng viên, các loại máy này được người dân trên địa bàn tỉnh sử dụng rất nhiều bởi dễ mua, giá thành rẻ và tiện dụng. Tuy nhiên, đa số người dân vẫn chưa hiểu rõ về cách sử dụng cũng như tác dụng phụ của việc sử dụng tinh dầu, đặc biệt là các loại tinh dầu hoá học và tinh dầu không rõ nguồn gốc.
Chị Hứa Thị Bàng, phường Đông Kinh, thành phố Lạng Sơn cho biết: Tôi thường xuyên sử dụng đèn xông tinh dầu đuổi muỗi nhãn hiệu Hacker, bởi dùng rất thuận tiện. Tôi thường cắm điện để đèn hoạt động khoảng từ 18 giờ đến 22 giờ. Những hôm quên tắt mà để đèn cả đêm thì buổi sáng khi thức dậy, tôi cảm thấy khá mệt mỏi và nhức đầu.
Qua khảo sát, các loại máy kèm tinh dầu đuổi muỗi được bày bán có nhiều nhãn hàng khác nhau như: Jumbo, Hacker, Raid, Par Par… và một số nhãn hiệu khác được người bán quảng cáo xuất xứ từ: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc mà không có chữ tiếng Việt hoặc tiếng Anh. Các loại máy (đèn) này hiện được bán tràn lan tại các chợ, cửa hàng, siêu thị, bán online,… trên địa bàn tỉnh. Chị H.A.N, một người bán hàng online cho biết: Khoảng 3 năm nay, tôi thường xuyên nhập và bán online từ 5 đến 10 loại máy xông tinh dầu đuổi muỗi từ nhiều nguồn khác nhau. Trung bình mỗi năm, tôi bán được trên 100 máy kèm tinh dầu đuổi muỗi. Loại được khách hàng ưa chuộng nhất là Hacker, còn các loại máy (đèn) xông tinh dầu thiên nhiên thường ít được quan tâm bởi giá cao hơn từ 50.000 đến 100.000 đồng/lọ hoặc đèn có kèm tinh dầu.
Máy (đèn) xông tinh dầu khi được cắm vào nguồn điện có tác dụng làm nóng để tinh dầu bốc hơi, khuếch tán trong không khí. Một bộ bao gồm máy (đèn) cùng một lọ tinh dầu có giá từ 40.000 đến 250.000 đồng. Các loại tinh dầu có thể không mùi hoặc có hương hoa, hương khuynh diệp… Khi xem thành phần của các chai tinh dầu, hầu hết đều không có thành phần tinh dầu hoặc rất ít, thường là các chất hoá học và phụ gia.
Ông Tống Văn Dương, Trưởng khoa Ký sinh trùng – Côn trùng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Việc sử dụng các loại tinh dầu hoá học xông đuổi muỗi có thể gây kích ứng, phản ứng không có lợi với cơ thể người. Do đó, khi sử dụng phương pháp đuổi muỗi bằng đèn xông tinh dầu, người dân nên ưu tiên sử dụng các loại tinh dầu từ thiên nhiên được sản xuất tại các cơ sở uy tín của Việt Nam như tinh dầu: sả chanh, hồi, khuynh diệp… hoặc lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Bên cạnh đó, để giảm thiểu các nguy cơ gây hại tới sức khoẻ, người dân không nên tiếp xúc trong thời gian dài với các loại tinh dầu mà nên tắt đèn xông trước khi đi ngủ và khi ở trong phòng kín.
Việc sử dụng đèn xông tinh dầu đuổi muỗi là một trong những giải pháp chống muỗi đáp ứng được nhu cầu của người dân, đồng thời tạo hương thơm dễ chịu cho ngôi nhà. Tuy nhiên, việc sử dụng tinh dầu vẫn tiềm ẩn những nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ khi sử dụng không đúng cách. Do đó, bên cạnh việc tìm mua các sản phẩm tinh dầu từ thiên nhiên, có nguồn gốc xuất xứ, người dân cần tìm hiểu kỹ hướng dẫn sử dụng và có cách dùng hợp lý để việc sử dụng tinh dầu với mục đích đuổi muỗi phát huy hiệu quả và không gây hại sức khỏe, dẫn đến những hậu quả đã xảy ra như ở tỉnh Hòa Bình.