Dùng thêm đường là thói quen không lành mạnh nhất trong chế độ ăn uống hiện đại. Vì thế, chúng ta có xu hướng thay thế đường bằng các chất tạo ngọt tự nhiên như là xylitol.
Xylitol có vẻ bề ngoài và vị giống như đường, nhưng có lượng calo ít hơn và không làm tăng lượng đường trong máu. Một số nghiên cứu cho thấy rằng xylitol có thể cải thiện sức khỏe răng miệng và có nhiều lợi ích quan trọng khác.
Bài viết này sẽ cho bạn một cái nhìn chi tiết về xylitol cũng như cách nó tác động đến sức khỏe của bạn.
Xylitol là gì và nó có từ đâu?
- Xylitol là một loại dẫn xuất alcohol (rượu) của đường (hoặc polyalcohol).
- Dẫn xuất alcohol của đường là sự kết hợp của một phân tử đường và một phân tử rượu. Cấu tạo của nó làm cho nó có khả năng kích thích các thụ thể cảm nhận vị ngọt trên lưỡi.
- Xylitol được tìm thấy với lượng nhỏ trong nhiều loại trái cây và rau quả, vì thế nó được xem là chất tự nhiên. Con người cũng có thể tạo ra một lượng nhỏ xylitol thông qua sự trao đổi chất thông thường.
- Xylitol là một thành phần phổ biến trong kẹo cao su, kẹo, kẹo bạc hà, các loại thực phẩm dành cho người bệnh tiểu đường và các sản phẩm chăm sóc răng miệng.
- Xylitol có vị ngọt tương tự như đường thường, nhưng chứa ít calo hơn 40 %.
- Đường: 4 calo/gram
- Xylitol: 2,4 calo/gram
- Xylitol có màu trắng, dạng bột tinh thể.
- Xylitol là một chất tạo ngọt tinh chế, vì vậy nó không chứa bất kỳ loại vitamin, khoáng chất hoặc chất đạm (liên kết đến 1.c.7.27) nào. Vì thế nó không chứa calo.
- Xylitol có thể được chiết xuất từ cây bạch dương, nhưng nó cũng có thể được tạo thành bằng quy trình công nghiệp chuyển hóa sợi thực vật được gọi là xylan thành xylitol.
- Mặc dù các dẫn xuất alcohol của đường về mặt kỹ thuật có chứa carbohydrate, nhưng hầu hết chúng không làm tăng lượng đường trong máu nên chúng sẽ không được tính vào hàm lượng carb tổng, điều này làm cho chúng trở thành những chất tạo ngọt phổ biến trong các sản phẩm có hàm lượng calo thấp (liên kết đến 1.c.7.11).
- Đừng lo về tính alcohol (rượu) của các hợp chất này bởi vì chúng thực sự không chứa bất kì thành phần nào làm cho người sử dụng bị say. Dẫn xuất alcohol của đường an toàn với người nghiện rượu.
Kết luận: Xylitol là một loại chất tạo ngọt được gọi là dẫn xuất alcohol của đường, được tìm thấy ở một số loại thực vật. Nó có vẻ về ngoài và vị giống như đường, nhưng có lượng calo ít hơn 40 %.
Xylitol có chỉ số glycemic rất thấp và không gây tăng đột biến đường huyết hoặc insulin
- Một trong những tác động có hại của việc sử dụng đường (hoặc sirô bắp có hàm lượng fructose cao) là gây tăng đột biến hàm lượng đường trong máu và nồng độ insulin. Do lượng fructose cao nên khi tiêu thụ vượt mức sẽ dẫn đến việc kháng insulin và tất cả các vấn đề về trao đổi chất.
- Xylitol không chứa fructose (liên kết đến 1.c.7.9) và không có ảnh hưởng đáng kể đến lượng đường trong máu và insulin. Vì vậy, xylitol không có bất kì tác hại nào của đường thường.
- Chỉ số đường huyết (chỉ số đo tốc độ tăng lượng đường trong máu khi sử dụng thực phẩm) của xylitol chỉ có 7, trong khi đường thường có chỉ số đường huyết là 60-70.
- Xylitol có thể được xem là chất tạo ngọt tốt cho việc giảm cân (liên kết đến 1.c.8.3) vì nó chứa calo ít hơn 40 % so với đường thường.
- Xylitol là một chất tạo ngọt thay thế tuyệt vời cho đường đối với những người có bệnh tiểu đường, tiền tiểu đường, béo phì hoặc có các vấn đề trao đổi chất khác.
- Mặc dù còn chưa được nghiên cứu ở người nhưng thí nghiệm trên chuột cho thấy rằng xylitol có thể cải thiện các triệu chứng của bệnh tiểu đường, giảm mỡ bụng và thậm chí ngăn ngừa tăng cân khi thực hiện chế độ ăn tăng cân.
Kết luận: Không giống như đường, xylitol có ảnh hưởng không đáng kể đến lượng đường trong máu và nồng độ insulin. Một số thí nghiệm trên chuột cho thấy lợi ích tuyệt vời của xylitol đối với sự trao đổi chất.
Xylitol ngăn chặn sự phát triển của các vi khuẩn xấu trong khoang miệng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe răng miệng
- Nhiều nha sĩ khuyên bạn sử dụng kẹo cao su xylitol vì rất nhiều nghiên cứu cho thấy rằng xylitol có nhiều lợi ích cho sức khỏe răng miệng và phòng ngừa sâu răng.
- Một trong những nguy cơ hàng đầu gây sâu răng là vi khuẩn đường miệng Streptococcus mutans. Đây là vi khuẩn gây ra mảng bám trên răng. Mặc dù có một ít mảng bám trên răng là bình thường, nhưng nếu có quá nhiều mảng bám thì hệ thống miễn dịch sẽ bắt đầu tấn công các vi khuẩn trong mảng bám. Điều này có thể dẫn đến các bệnh về nướu như bệnh viêm nướu.
- Các vi khuẩn đường miệng sử dụng glucose từ thực phẩm, nhưng chúng không thể sử dụng xylitol. Vì thế thay thế đường bằng xylitol giúp hạn chế hàm lượng năng lượng cho các vi khuẩn có hại.
- Tuy nhiên, tác dụng của xylitol không chỉ có vậy. Mặc dù các vi khuẩn có hại không thể sử dụng xylitol để tạo năng lượng, nhưng chúng vẫn tiêu thụ được xylitol. Khi vi khuẩn đã “ăn no” các xylitol, chúng không thể sử dụng glucose, vì vậy con đường sản xuất năng lượng của chúng bị tắc nghẽn và kết quả là chúng sẽ chết đi.
- Nói cách khác, khi bạn nhai kẹo cao su chứa xylitol (hoặc sử dụng nó như một chất tạo ngọt), sự chuyển hóa đường của vi khuẩn sẽ bị tắc nghẽn và chúng sẽ chết vì đói.
- Trong một nghiên cứu, sử dụng kẹo cao su xylitol giúp giảm 27-75% các vi khuẩn gây hại nhưng không ảnh hưởng đến các vi khuẩn có lợi.
Xylitol cũng có những lợi ích nha khoa khác:
- Tăng hấp thu canxi trong hệ thống tiêu hóa, điều này tốt cho răng và cũng ngăn ngừa bệnh loãng xương.
- Tăng tiết nước bọt. Nước bọt có chứa canxi và phosphate giúp tái khoáng hóa cho răng.
- Giảm độ axit trong nước bọt, do đó giúp phòng ngừa sự suy thoái men răng do axit.
- Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, việc thay thế đường bằng xylitol hoặc thêm xylitol vào chế độ ăn uống có thể làm giảm 30-85 % bệnh sâu răng.
- Bởi vì các chứng viêm là gốc rễ của nhiều bệnh mãn tính, vì thế việc giảm mảng bám và giảm viêm nướu cũng có thể có những lợi ích cho những bộ phận khác của cơ thể.
Kết luận: Xylitol có thể hạn chế sự phát triển các vi khuẩn có hại trong miệng, làm giảm sự tích tụ mảng bám và giảm sâu răng. Điều này có thể giúp ngăn ngừa bệnh sâu răng và bệnh viêm nướu.
Xylitol giảm nhiễm trùng tai ở trẻ em và chống nấm Candida albicans
- Miệng, mũi và tai đều được kết nối với nhau. Vì thế vi khuẩn sống trong khoang miệng có thể gây ra nhiễm trùng tai, một vấn đề thường gặp ở trẻ em. Xylitol có thể tiêu diệt một số loại vi khuẩn này cũng giống như cách nó tiêu diệt vi khuẩn tạo mảng bám.
- Trong một nghiên cứu ở trẻ em thường bị tái diễn bệnh nhiễm trùng tai, nếu chúng sử dụng kẹo cao su xylitol hàng ngày thì tỷ lệ nhiễm bệnh giảm 40 %.
- Xylitol cũng giúp chống lại nấm men Candida albicans, làm giảm khả năng bám dính bề mặt và gây nhiễm trùng.
Kết luận: Kẹo cao su xylitol có thể làm giảm bệnh nhiễm trùng tai ở trẻ em và giúp chống lại sự lây nhiễm của nấm Candida albicans.
Một số lợi ích sức khỏe tiềm năng khác của xylitol
- Collagen là loại protein có nhiều nhất trong cơ thể và được tìm thấy với số lượng lớn ở da và các mô liên kết.
- Một số nghiên cứu trên chuột cho thấy xylitol có thể làm tăng việc sản xuất collagen giúp chống lại những ảnh hưởng của lão hóa da.
- Xylitol cũng có thể ngăn ngừa bệnh loãng xương, tăng khối lượng xương và hàm lượng khoáng chất trong xương ở chuột.
- Mặc dù xylitol có thể tiêu diệt các vi khuẩn “xấu” trong miệng, nhưng nó cũng có thể cung cấp thức ăn cho các vi khuẩn có lợi trong ruột, đây là một ảnh hưởng tốt. Về mặt này, nó có chức năng tương tự như chất xơ hòa tan (liên kết đến 1.e.18).
Kết luận: Xylitol có thể giúp tăng sản xuất collagen và làm giảm nguy cơ loãng xương. Nó cũng có tác dụng giống prebiotic, trở thành thức ăn cho các vi khuẩn có ích trong ruột.
Có một vấn đề cần chú ý đó là xylitol rất độc với chó
- Ở người, xylitol được hấp thu chậm và không có ảnh hưởng đến việc sản xuất insulin.
- Tuy nhiên, với chó thì khác hẳn. Khi chó ăn xylitol, cơ thể nó nhầm tưởng rằng đã hấp thụ glucose và bắt đầu sản xuất một lượng lớn insulin. Khi điều này xảy ra, các tế bào của chó bắt đầu lấy glucose từ máu. Điều này có thể dẫn đến hạ đường huyết (lượng đường trong máu thấp) và gây tử vong.
- Xylitol cũng có ảnh hưởng xấu đến chức năng gan của chó, với liều cao có thể gây suy gan.
- Lưu ý rằng với chó chỉ khoảng 0,1g xylitol/kg trọng lượng cơ thể đã gây ảnh hưởng, vì thế giống chó Chihuahua nặng 3 kg sẽ bị bệnh nếu ăn chỉ 0,3 gram xylitol. Lượng này ít hơn so với lượng chứa trong một viên kẹo cao su.
- Vì vậy, nếu bạn có nuôi chó, hãy tránh để xylitol bừa bãi hoặc tốt nhất là không để chúng trong nhà. Nếu bạn cho rằng chó của bạn vô tình ăn xylitol, hãy mang nó đến bác sĩ thú y ngay lập tức.
Kết luận: Xylitol rất độc đối với chó, có thể dẫn đến hạ đường huyết hoặc suy gan.
Tác dụng phụ, liều dùng và nơi mua
- Xylitol được dung nạp tốt, nhưng nếu sử dụng quá liều có thể gây tác dụng phụ đến hệ tiêu hóa. Dẫn xuất alcohol của đường có hấp thụ nước đi vào ruột hoặc được lên men bằng vi khuẩn đường ruột. Điều này có thể dẫn đến đầy hơi và tiêu chảy.
- Tuy nhiên, cơ thể dường như có thể điều chỉnh xylitol rất tốt. Nếu bạn nạp từ từ để cơ thể có thời gian điều chỉnh, thì bạn sẽ không gặp bất kỳ tác động phụ nào.
- Nếu bạn không chắc chắn rằng bạn có thể dung nạp các dẫn xuất alcohol của đường hay không, thì khi lần đầu tiên ăn một lượng đáng kể, bạn nên đứng gần nhà vệ sinh.
- Có thể nói sử dụng xylitol trong thời gian dài là hoàn toàn an toàn.
- Một nghiên cứu cho thấy con người có thể tiêu thụ trung bình 1,5 kg xylitol mỗi tháng, với lượng tối đa hàng ngày là 400 g mà không có bất kỳ tác dụng phụ nào.
- Dẫn xuất alcohol của đường có thể được dùng để làm ngọt cho tất cả mọi thứ như cà phê, trà và nhiều công thức nấu ăn. Bạn có thể thay thế đường bằng xylitol với tỉ lệ 1:1.
- Nếu bạn có hội chứng ruột kích thích hoặc không dung nạp được FODMAP (chế độ ăn giúp giảm triệu chứng của hội chứng ruột kích thích), hãy cẩn thận với các dẫn xuất alcohol của đường và nên tránh sử dụng hoàn toàn.
Lời kết
- Nếu bạn muốn chất ngọt nào đó, xylitol là một lựa chọn tuyệt vời.
- Trong khi vẫn đang có các cuộc tranh luận về các chất tạo ngọt là liệu chúng có gây hại cho bạn hay không, nhưng các nghiên cứu cho thấy rằng xylitol thực sự có lợi cho sức khỏe.
- Nó không làm tăng đột biến đường huyết hoặc insulin, hạn chế các vi khuẩn tạo mảng bám trong miệng và là nguồn thức ăn cho các vi khuẩn tốt trong ruột.
Nguồn: thucphamcongdong.vn