Củ ấu được sử dụng như thức ăn đồng thời cũng có thể dùng làm thuốc để điều trị hoặc hỗ trợ điều trị một số bệnh. Thành phần dinh dưỡng trong củ ấu thường chứa nhiều carbohydrate, không cholesterol, ít chất béo, giúp thanh lọc cơ thể, kháng viêm.
1. Thành phần dinh dưỡng của củ ấu
Củ ấu có tên gọi khác như ấu trụi, ấu nước, lãng thực… Tên khoa học của củ ấu: Trapa bicornis thuộc họ củ ấu Trapaceace.
Củ ấu mọc ở đâu? Củ ấu thuộc loại cây sống dưới nước, thân cây ngắn có lông. Cây ấu có hoa màu trắng, mọc đơn lẻ ở kẽ lá. Quả thường gọi củ ấu có hai sừng, đầu sừng có hình mũi tên và sừng của củ ấu do các lá đài phát triển thành.
Trong củ ấu có hàm lượng tinh bột chiếm khoảng 49% và hàm lượng protein chiếm 10,3%. Còn các thành phần dinh dưỡng khác theo tài liệu Trung Quốc, trong 100g củ ấu chín có 4.5gam albumin, 0.1gam chất béo, 19.7gam chất đường các loại, 0.19gam vitamin B1, 0.06gam B2, 1.5mg PP, 13mg C, 7mg Ca, 0.7mg sắt, 19mg Mn, 93mg P. Hợp chất AH13 được biết đến như chất được dùng hỗ trợ điều trị chống ung thư.
Củ ấu chứa nhiều chất xơ giúp thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn probiotic giúp sản sinh enzyme tiêu hoá đối với đường ruột Củ ấu còn có thể bổ sung máu cho những người thiếu máu, canxi và photpho. Những thành phần này đều giúp xương chắc khỏe. Hơn nữa, thành phần magie cũng như mangan có chứa trong củ ấu có thể sản xuất enzyme làm giảm tình trạng stress, đồng thời còn bổ sung thêm kẽm để tăng cường hệ thống miễn dịch cũng như nhiều thành phần kali giúp cải thiện tình trạng tim mạch và huyết áp
Trong củ ấu còn chứa iod có tác dụng ngăn ngừa bệnh bướu cổ và các bệnh liên quan đến tuyến giáp khác. Bên cạnh đó hàm lượng vitamin C và vitamin B có tác dụng cải thiện tăng cường sức đề kháng.
2. Công dụng của củ ấu
Theo Y Học Cổ Truyền, củ ấu có vị ngọt, tính mát, vào tỳ, tác dụng ích khí kiện tỳ, thanh thử giải nhiệt lương huyết, trừ phiền chỉ khát. Di chiết trong rượu củ ấu có thể sử dụng nhằm giúp chống nóng, chống nắng, giải độc say rượu, trừ rôm sảy. Còn với những củ ấu già có tác dụng kiện tỳ bổ khí, và những loại ấu này thường được sử dụng trong trường hợp tỳ hư tiết tả, chu kỳ kinh nguyệt với hàm lượng máu khá nhiều, trĩ xuất huyết và có thể chống suy nhược.
Củ ấu còn giúp cơ thể thanh lọc giải độc đặc biệt đối với gan. Khi sử dụng củ ấu sẽ giúp mang lại sức khỏe tốt hơn cũng như điều trị hiệu quả với bệnh tiêu chảy.
Củ ấu còn được sử dụng trong điều trị bệnh eczema với hỗn hợp củ ấu nấu chín cùng với nước. Bổ sung thêm một ít nước chanh vào hỗn hợp này và thoa lên vùng da nhiễm bệnh của bệnh nhân.
Củ ấu còn có khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ, giúp làm lành các nhiễm trùng do vi khuẩn, đồng thời củ ấu cũng giúp loại bỏ đờm, chữa cảm lạnh và cúm. Hay củ ấu cũng giúp giảm viêm khớp, đau sưng và tấy đỏ. Hơn nữa, một vài nghiên cứu cũng cho kết quả ăn củ ấu có khả năng mang lại hiệu quả cho những bệnh nhân loét dạ dày.
Thân củ ấu ăn có tác dụng gì? Thân cây ấu có vị ngọt chát, tính bình, có tác dụng tiêu viêm giải độc và có thể sử dụng với hàm lượng từ 50 – 200 gam/ngày dưới dạng ăn sống hoặc nấu canh.
3. Các món ăn sử dụng củ ấu tốt cho sức khỏe
Có rất nhiều cách bạn có thể sử dụng củ ấu để đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
- Sử dụng củ ấu ở dạng tươi: với liều lượng ấu thích hợp, rửa sạch và bỏ vỏ. Sử dụng củ ấu sống trong các trường hợp say nóng, say nắng, sốt và mất nước, kích thích, bồn chồn.
- Ép củ ấu để lấy nước làm thành siro: dùng 250 gam củ ấu, làm sạch và mang đi nấu trong khoảng thời gian 1 giờ, sau đó lọc lấy nước và bổ sung thêm đường tiếp tục đun sôi lại và chia làm 2 lần uống trong ngày. Sử dụng hỗn hợp này cho các trường hợp huyết nhiệt, kinh nguyệt ra quá nhiều, hoặc trĩ xuất huyết, có triệu chứng đau rát hậu môn.
- Sử dụng củ ấu đã được luộc chín: dùng 150gr củ ấu già, luộc chín. Sau đó, bóc bỏ vỏ và ăn mỗi ngày 2 lần. Ăn củ ấu luộc này trong các trường hợp tỳ hư, tiêu chảy, mệt mỏi hay bị mất sức.
- Sử dụng củ ấu được bung nhừ: lấy 20 gam đến 30 gam củ ấu đã được bóc vỏ. Cho thêm nước và đun nhỏ lửa để củ ấu chuyển sang dạng canh cháo. Và sử dụng cháo này ăn ngày 2 lần có tác dụng điều trị bổ trợ cho những trường hợp mắc ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày.
- Hỗn hợp bột củ ấu củ mài: sử dụng 30 gam củ ấu cả vỏ, 30 gam bột củ mài. Đem củ ấu đi nấu nhừ sau đó ép lấy nước. Còn bột củ mài thì đun chín thành hồ bột. Hỗn hợp này được sử dụng cho những trường hợp trẻ em tiêu chảy mãn tính.
- Cháo củ ấu: sử dụng 30 gam củ ấu tươi bỏ vỏ, 30 gam gạo nếp, cùng với một hàm lượng đường vừa đủ. Sau đó đem hỗn hợp này đi nấu thành cháo và sử dụng cháo 2 lần trong ngày. Tác dụng điều trị của hỗn hợp này sử dụng cho đối tượng có triệu chứng tỳ vị hư suy ở người cao tuổi, ăn uống khó tiêu, viêm ruột
4. Một số bài thuốc sử dụng củ ấu để trị bệnh
- Sử dụng củ ấu chữa tỳ vị hư suy ở người cao tuổi: lấy 10 gam đảng sâm, 10 gam hoàng kỳ, 10 gam bột củ ấu. Đem hỗn hợp đảng sâm và hoàng kỳ đi sắc và lấy nước. Sau đó bỏ bã của hỗn hợp này lấy nước chiết xuất hoà với bột củ ấu, sau đó đun sôi và sử dụng uống.
- Sử dụng củ ấu chữa lỵ, đại tiện ra máu: lấy 20 gam vỏ củ ấu. Sau đó đêm đi sắc cùng với nước và chiết nước có chứa củ ấu. Sử dụng nước này trong ngày với khoảng 2 lần.
- Sử dụng củ ấu để trị mụn nhọt, lên đinh ở ngón tay: lấy vỏ củ ấu sao tồn tính, sau đó tán mình cùng với bổ sung tinh dầu thơm bôi bên ngoài. Tác dụng của củ ấu loại này có tác dụng thanh nhiệt thu liễm.
- Sử dụng củ ấu trong việc trị các mụn cơm, mụn cóc: sử dụng củ ấu giã nát sau đó có thể lấy bột đắp trên da có tác dụng giúp thanh nhiệt hóa thấp.
Tóm lại ăn củ ấu mang đến rất nhiều tác dụng cho sức khỏe, bạn có thể cân nhắc, bổ sung loại củ này vào trong chế độ ăn hàng ngày hay dùng để chữa bệnh, đảm bảo sức khỏe.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!