Rum, một loại rượu chưng cất được làm từ mía hoặc mật mía lên men, có nồng độ cồn phổ biến là 40%. Một số loại rượu rum là “quá nặng“, có nghĩa là nó có nồng độ cồn ít nhất là 57,5%. Ngoài ra, có 1 số loại rum có nồng độ tiêu chuẩn vượt quá mức tối thiểu này, thường nồng độ đạt 75,5% tương đương với 151 proof.
Nói đến rượu Rum là chúng ta nghĩ ngay đến đất nước Cuba xinh đẹp và đất nước này không chỉ nổi tiếng thế giới về cigar mà cả rượu rum, cái tên phổ biến là Rum Bacardi Gold – một sản phẩm rượu Rum của thương hiệu bán chạy nhất trên thế giới Bacardi. Đây là một loại rượu mang đến chất lượng tuyệt hảo, tương truyền ngày xưa là loại rượu dành cho những cướp biển lẫy lừng và ngày nay trở thành một thức uống để pha chế được mọi người vô cùng yêu thích. Loại nổi tiếng nữa là Havana Club Rum 7 years là loại rượu rum cao cấp, được ủ ít nhất 7 năm tại xưởng chưng cất Havana Club, dưới sự giám sát của Don Jos Maestro Ronero. Đúng như tên gọi, đây là một loại rum rất đặc biệt, là sự pha trộn của rượu rum mới và lâu năm để tạo nên một loại rum có hương thơm và hương vị nồng nàn đặc trưng với một màu vàng ấm áp.
Nghe nói Cuba đã từng có một khoản nợ cũ trị giá 276 triệu USD với Cộng hoà Czech và quy đổi thanh toán bằng hàng hóa là đặc sản rượu Rum và dược phẩm. Đề xuất trả nợ này từ phía Cuba được Cộng hoà Czech xem là một “giải pháp lựa chọn thú vị”. Ước tính dân Czech sẽ cần tới một thế kỷ mới tiêu thụ hết số rượu Rum này.
Lịch sử của rượu Rum
Việc chưng cất rượu rum đầu tiên diễn ra trên các đồn điền trồng mía của vùng Carribê vào thế kỷ 17. Những người nô lệ trong đồn điền đã phát hiện ra rằng mật đường, một sản phẩm phụ của quá trình tinh luyện đường, có thể được lên men thành rượu. Sau đó, quá trình chưng cất các sản phẩm phụ này sau khi loại bỏ các tạp chất đã tạo ra rượu rums thực sự đầu tiên.
Sau khi rượu rum phát triển ở vùng Caribê, sự phổ biến của thức uống này đã lan rộng đến Thuộc địa Bắc Mỹ. Để hỗ trợ nhu cầu này, cũng như nhu cầu ngày càng tăng đối với đường ở châu Âu trong thế kỷ 17 và 18, lực lượng lao động làm việc cho các đồn điền đường là cần thiết. Rum đã trở thành một mặt hàng toàn cầu, gắn kết châu Âu, châu Mỹ, châu Phi và vùng Caribê trong một mạng lưới thương mại phức tạp, liên quan đến việc buôn bán nô lệ.
Rum gắn liền với hình ảnh của cướp biển bắt nguồn từ việc các tàu cướp biển của Anh lợi dụng kinh doanh mặt hàng có giá trị. Khi một số trở thành hải tặc, niềm yêu thích của họ với rượu rum vẫn không phai nhạt. Hải quân Anh đã sử dụng rượu rum làm thức uống được lựa chọn vào năm 1655, khi người Anh chiếm được Jamaica và các đồn điền trồng mía của nó cũng như các nhà máy chưng cất rượu rum của Tây Ban Nha. Điều này cho phép họ tránh uống rượu mạnh, thứ phải mua từ kẻ thù truyền kiếp vào thời điểm đó là Pháp. Rum là một phần của cuộc sống hàng ngày của hải quân Anh cho đến năm 1970, bây giờ nó trở thành phổ biến dùng cho những dịp đặc biệt.
Rượu rum được tạo ra như thế nào?
Thu hoạch
Sản xuất rượu rum bắt đầu từ cây mía. Cho đến ngày nay, mía vẫn được thu hoạch bằng tay – công việc dao rựa nặng nhọc – ở nhiều nơi trên thế giới.
Cây mía sau khi chặt được nhanh chóng vận chuyển đến nhà máy, nơi nó được nghiền trong máy. Người ta nghiền ép lấy nước mía còn lại cùi xơ thì đem đốt để tạo ra năng lượng cho việc nghiền mía và đôi khi để đốt nóng cột chưng cất.
Chiết xuất đường
Sau khi nước mía được chiết xuất, có thể tiến hành:
Một, bạn có thể trực tiếp lên men và chưng cất nước mía. Đây là những gì họ làm ở Tây Ấn thuộc Pháp (Martinique và Guadalupe). Có thể hiểu, cách tiếp cận trực tiếp nhất này tạo ra rượu rum bảo tồn gần nhất các đặc điểm thực vật của cây mía.
Hai là bạn có thể nấu nhỏ lửa và cô đặc nước mía thành siro. Bản thân xi-rô này đã là một sản phẩm làm ngọt ổn định, nhưng xi-rô cũng có thể được lên men và chưng cất. Một số nhà máy chưng cất bắt đầu với xi-rô lên men, vì nó mang lại cho họ hầu hết các đặc tính của nước mía mà họ đang tìm kiếm, đồng thời cho phép họ chưng cất cả năm, không chỉ vào vụ thu hoạch.
Ba, bạn có thể chế biến nước mía thu được sau khi nghiền mía cây thành mật mía đường và đường kết tinh. Đường kết tinh được bán như một sản phẩm làm ngọt, và mật mía đường được bán cho một nhà máy chưng cất để lên men và chưng cất thành rượu rum. Hầu hết rượu rum được chưng cất từ mật mía đường lên men.
Lên men
Quá trình lên men khác nhau tùy vào hệ thống chưng cất, và nhiều biến thể liên quan khác. Quan điểm thông thường là “lên men tự nhiên”, nơi các loại nấm men vốn có trong môi trường dựa vào để lên men đường trong các thùng mở. Ở một quan điểm khác, quá trình lên men được kiểm soát chặt chẽ trong các điều kiện giống như phòng thí nghiệm. Đối với hiệu quả và khả năng dự đoán, hầu hết các quá trình lên men rượu rum nhằm mục đích thương mại là nằm giữa hai thái cực này; các nhà máy chưng cất mua và thêm các loại men cụ thể mà họ muốn và thực hiện các biện pháp phòng ngừa cơ bản phù hợp với môi trường của họ. Thời gian cũng là yếu tố cho quá trình lên men; một số lên men chỉ kéo dài vài giờ trong khi một số khác có thể lên đến hai tuần.
Chưng cất
Khái niệm và cơ chế cơ bản của chưng cất rất đơn giản. Chất lỏng sau khi lên men được đun nóng trong một bình kín đến nhiệt độ khoảng 175 độ F, làm bay hơi rượu ra khỏi chất lỏng. Các chất còn lại sau đó được cô đặc và thu thập, tạo ra tinh thể thô. Tuy nhiên, thực tế của quá trình chưng cất là vô cùng phức tạp và đều được giám sát kỹ lưỡng để chắc chắn không có khâu nào làm ảnh hưởng đến sản phẩm cuối cùng. Chưng cất là một khoa học, và sự thành công của nó phụ thuộc rất nhiều vào chuyên môn, nhưng sự khéo léo, thói quen, thiên nhiên, mê tín và may rủi đều đóng vai trò nhất định trong quá trình chưng cất.
Các thiết kế của hệ thống chưng cất
Chúng được sắp đặt rộng rãi thành hai nhóm: hệ thống chưng cất trong bình và hệ thống chưng cất liên tục. Nhiều lò chưng cất kết hợp yếu tố của cả chưng cất bình và chưng cất liên tục. Gần như hệ thống chưng cất đều là có thiết kế độc đáo (nếu chỉ nhờ vào cách lắp đặt nó) và mỗi nồi chưng cất đều được chế tạo bằng tay. Mọi thứ vẫn có vô số những điều kỳ quặc, và những điều kỳ quặc lại cho ra kết quả bí ẩn của riêng chúng. Một số thiết bị chưng cất là thiết bị đơn giản, trong đó những thiết bị khác có nhiều giai đoạn và tính năng cho phép tách các thành phần khác nhau của rượu. Một số nhà sản xuất chưng cất muốn loại bỏ các thành phần hóa học cụ thể khỏi rượu rum của họ. Đôi khi những hóa chất không mong muốn đối với rượu rum lại có ích cho các mục đích khác. Các nhà máy chưng cất lớn có thể thu thập các sản phẩm phụ để bán cho các ngành công nghiệp khác, chẳng hạn như ngành hương vị nhân tạo. Bất kể điều gì xảy ra cuối cùng vẫn là rượu rum nóng hổi, nguyên chất mà hoàn toàn không thể làm được ở bất kỳ nơi nào khác.
Trữ rượu
Rượu thô vẫn sẽ có cồn nồng độ từ 70% đến 95% (mặc dù cachaca của Brazil có thể chưng cất ở mức thấp nhất là 38% và không cao hơn 48%). Một số loại rượu rum, đặc biệt là cho các thị trường địa phương ở Carribê, chỉ đơn giản là đóng chai và bán, hoàn toàn tươi mới. Hầu hết các loại rượu rum đều lâu năm, điều này làm thay đổi hoàn toàn tính cách của rượu. Hầu như tất cả rượu rum được pha trộn với các mẻ rượu khác từ cùng một nhà máy chưng cất, thường kết hợp với các loại rượu có độ tuổi khác nhau. Một số loại rượu rum được ngâm với các loại thảo mộc, trái cây và gia vị hoặc cố tình pha trộn với nước trái cây hoặc chiết xuất để tạo ra một sản phẩm rum có hương vị. Hầu hết rượu rum được pha loãng với nước – tại một số thời điểm trước khi đóng chai – thành rượu có nồng độ 40% – 50%.
Hương vị
Hương vị chủ yếu được sử dụng trong rượu rum làm từ mật đường hoặc xi-rô mía, phương pháp tạo hương vị rượu rum với gia vị hoặc nguyên liệu nhiệt đới – như dừa – ngày càng được trồng phổ biến. Hương vị có thể làm tăng vị ngọt của rượu rum hoặc thêm nhiệt và độ phức tạp. Rượu mùi ít nồng độ cồn và xi-rô có cồn như kem rum hoặc falernum.
Các loại rượu Rum
Rum trắng
Chắc hẳn cái tên Mojito hay Swizzles đều quá quen thuộc với các bạn và chúng ta đều biết hầu hết các loại cocktail được pha chế từ Rum trắng – còn được gọi là nhạt hoặc bạc – rum có hương vị nhẹ nhất và thường được ủ từ ba đến sáu tháng ở vùng khí hậu nhiệt đới, hoặc lên đến một năm ở vùng khí hậu lạnh hơn. Không giống như các loại rượu rum khác, các loại rượu trắng được chưng cất trong thùng thép không gỉ, do đó chúng có xu hướng mang lại trải nghiệm rượu rum đơn giản nhất.
Rượu vàng và Rượu lâu năm
Hai loại rượu rum này trông sẽ rất giống nhau, nhưng điều quan trọng là bạn phải biết mình đang mua loại nào. Một loại rượu rum lâu năm sẽ có màu vàng hoặc màu hổ phách được tạo ra tự nhiên từ các thùng nó được ủ. Ngoài ra còn có một số loại rượu rum sẫm màu lâu năm. Một loại rượu rum vàng cũng có thể được ủ lâu năm, nhưng nó thường phủ màu từ các chất phụ gia.
Difford’s Guide cho biết: “Thông thường người ta cho caramel vào rượu rums để chỉnh sửa màu sắc và trung thực mà nói họ thường làm cho màu đậm hơn để có thể làm cho rượu rum nhìn có vẻ ngoài cũ hơn”. Ngược lại, một số loại rượu rum lâu năm được lọc bằng than để loại bỏ màu sắc và được đóng chai hoàn toàn trong suốt.”
Về hương vị, một loại rượu rum lâu năm sẽ có chiều sâu hơn trong khi một loại rượu rum vàng mang lại trải nghiệm mượt mà hơn và có nhiều điều để nói hơn một loại rượu rum trắng. Đây là lựa chọn cho loại rượu rum lâu năm tốt nhất được sản xuất tại Mỹ.
Rượu mạnh
Hầu hết các loại rượu rum sẫm màu là kết quả của quá trình chưng cất kép và chúng có xu hướng có điểm chung nhất với Scotch hoặc Brandy. Lần chưng cất thứ ba tạo ra rượu rum đen, một loại rượu rum đậm với hương vị phức tạp. Bất kể loại rượu rum đen của bạn là gì, bạn nên thưởng thức nó theo cách nhấm nháp và thậm chí có thể uống nó tương tự như rượu whisky.
Rum Agricole
Rum agricole được làm từ nước mía, không phải mật đường, và chỉ được sản xuất ở vùng Carribe thuộc Pháp. Sản xuất rượu Rum phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt nhất của bất kỳ loại rượu rum nào, cho đến độ dài chưng cất, làm cho nó có dạng nhất quán. Tương tự như rượu rum trắng, vị ngọt từ mía được truyền qua một cách mạnh mẽ, nhưng rượu rum cũng thể hiện một mùi cỏ dễ chịu.
Cachaça
Một loại rượu rum khác được làm trực tiếp từ nước mía, cachaça đã trở nên phổ biến ở Mỹ sau Thế vận hội 2016. Giống như rhum agricole, cachaça phụ thuộc vào địa điểm và chỉ có thể được sản xuất ở Brazil, mặc dù với các quy tắc ít nghiêm ngặt hơn. Miễn là rượu rum dưới 54% nồng độ cồn theo thể tích và không sử dụng mật đường, nó có thể được coi là cachaça. Được biết đến với cây mía đặc biệt ngọt ngào, các loại mận và cachaça khác của Brazil được nhiều người chấp nhận là loại mận ngọt và ngon nhất trong sản xuất.
Rượu rum nồng độ cao
Đây là một số trong những loại rum nực cười hơn cả theo ý kiến của tôi bởi vì nó thường được tiêu thụ bởi những người uống chỉ quan tâm đến việc bị say, đây là những loại rượu rum có độ cồn tiêu chuẩn cao hơn mức nồng độ 40%, với nhiều loại cao cấp hoặc cao cấp hơn 75% (hoặc 150 proof). Ví dụ nổi tiếng nhất về loại rượu này là Bacardi 151 và những loại này thường được dùng trong các loại đồ uống hỗn hợp như Rum và Coke hơn là cocktail.
Cách uống rượu Rum
Bạn có thể uống như rượu Whisky, hoặc nhỏ một vài giọt nước kích dậy mùi thơm của rượu hoặc thêm 1-2 viên đá tuỳ sở thích. Và Rum thật sự là loại rượu hoàn hảo để pha chế cocktail.
Bạn hãy thử một ly Daiquiri để xem hương vị tuyệt vời của nó thế nào mà được coi là Cocktail rượu rum đáng uống nhất thế giới. Daiquiri được phát minh ra vào những năm 1900 bởi một kỹ sư khai thác mỏ người Mỹ tên là Jennings Cox. Người ta kể rằng, Cox đã tình cờ nảy ra ý tưởng pha chế đồ uống này để thưởng thức trong lúc nghỉ ngơi với 3 nguyên liệu vô cùng phổ biến tại Cuba là chanh, mía đường và rượu rum. Dần dần, Daiquiri trở thành một đặc sản của Cuba và công thức pha chế nó nhanh chóng lan rộng tới toàn nước Mỹ.
Hương vị mát lạnh của đá xay cùng sự nồng nàn của rượu rum, vị chua dịu của chanh và vị ngọt của đường, Daiquiri với nhiều phiên bản khác của nó vẫn đủ sức quyến rũ được mọi vị khách muốn thử nghiệm các loại cocktail.
Biên tập và tổng hợp từ các nguồn:
(https://www.thespruceeats.com/introduction-to-rum-760702)
(https://trulyexperiences.com/blog/history-of-rum/)
(http://www.drinkingcup.net/history-rum/)
(https://www.diffordsguide.com/en-au/encyclopedia/337/bws/rum-how-is-rum-made)
(http://www.ministryofrum.com/article_how_rum_is_made.php)
(https://www.themanual.com/food-and-drink/types-of-rum-guide/)