Bị bỏng và các loại sẹo
Bỏng làm các tế bào da bị chết. Khi da bị tổn thương, collagen sẽ sản sinh để tự “sửa chữa” vết thương. Khi da lành, những vùng da này bị đổi màu và gọi là “sẹo”. Một số sẹo tạm thời và mờ dần đi theo thời gian. Một số thì ở lại vĩnh viễn.
Mức nhiệt và thời gian tiếp xúc với da sẽ quyết định việc bạn có bị sẹo hay không và nó có kích thước như thế nào.
Bỏng được phân loại theo mức độ nghiêm trọng của chúng, trong đó bỏng độ 1 được xem là ít nghiêm trọng nhất. Bỏng độ 2 ảnh hưởng sâu hơn trong da và bỏng độ 3-4 là trường hợp cấp cứu y tế.
Bỏng độ 1
Bỏng độ 2
Bỏng độ 3
Tổn thương lớp biểu bì (lớp ngoài của da)
✓
✓
✓
Tổn thương lớp hạ bì (lớp bên dưới biểu bì)
✓
✓
Có thể làm hỏng xương và gân
✓
Đỏ da
✓
✓
Rộp da
✓
Gây đau
✓
✓
Biến màu da thành trắng hoặc đen
✓
Tổn thương dây thần kinh
✓
Bỏng có thể gây ra một trong số những loại sẹo sau:
- Sẹo phì đại: có màu đỏ hoặc tím và lồi lên. Bạn có thể cảm thấy hơi nóng khi chạm vào và ngứa ngáy.
- Sẹo co rút: khiến da bị co rút, biến dạng bao gồm cả cơ và gân, khiến bạn khó cử động.
- Sẹo lồi: là những vệt dài hơi bóng và không có lông.
Sẹo co rút khiến da, cơ bị biến dạng
Bôi gì để hạn chế sẹo do bỏng gây ra?
Chúng ta có thể tự điều trị bỏng độ một tại nhà. Với loại bỏng độ 2 trở lên mà có dấu hiệu nhiễm trùng như mẩn đỏ, sưng hoặc mưng mủ – cần đến gặp bác sĩ tư vấn. Đối với bỏng độ 3, cần ngay lập tức tới bệnh viện. Với vết bỏng nhỏ độ 1, sau 1 tuần nếu không lành bạn cũng cần phải tới kiểm tra tại các cơ sở y tế.
Mục tiêu của việc điều trị bỏng là giảm đau, ngăn ngừa nhiễm trùng và tránh để lại sẹo. Một số biện pháp dưới đây phù hợp với việc chăm sóc bỏng độ 1.
- Nước mát: xả nước mát (đừng quá lạnh) trên vùng bỏng khoảng 20 phút, sau đó rửa sạch bằng xà phòng và nước.
- Làm mát: đặt một miếng vải lạnh hoặc ướt trong 5 đến 15 phút lên chỗ bỏng sẽ giúp giảm đau và sưng. Đừng đặt vải quá lạnh nếu không chúng có thể gây bỏng nhiều hơn.
- Thuốc mỡ kháng sinh: thoa thuốc mỡ kháng khuẩn và phủ một lớp gạc không lông vô trùng để ngăn ngừa nhiễm trùng
- Lá cây bỏng: rất hiệu quả trong chữa trị bỏng độ 1 và 2 bằng cách bôi một lớp gel nguyên chất lấy từ lá cây trực tiếp lên vùng bỏng.
- Mật ong: có thể giúp chữa lành vết bỏng nhẹ khi bôi tại chỗ. Mật ong là chất chống viêm và chống vi khuẩn, nấm tự nhiên.
- Giảm tiếp xúc với ánh sáng mặt trời: da bị cháy sẽ rất nhạy cảm với ánh mặt trời.
- Không làm xước vảy của vùng bỏng hoặc mụn nước vì nó sẽ dễ dẫn tới nhiễm trùng và để lại sẹo.
Xử lý vết bỏng đúng cách không để lại sẹo
Những mẹo chữa bỏng phản khoa học
Rất nhiều mẹo vặt chữa bỏng được lưu truyền trong dân gian nhưng không phải tất cả đều đúng, nếu bạn điều trị bỏng sai cách sẽ để lại những biến chứng không đáng có cũng như gây khó khăn trong quá trình điều trị sẹo do bỏng để lại. Một số cách cần tránh đó là:
- Bơ: không sử dụng bơ trên vết bỏng. Không có bằng chứng nào chứng minh bơ là một phương pháp để chữa bỏng, thậm chí nó còn làm cho vết thương tệ hơn. Bơ giữ nhiệt và cũng có thể chứa các vi khuẩn có hại.
- Dầu: trái với niềm tin rất phổ biến này thì dầu dừa không chữa lành mọi thứ. Mọi loại dầu đều không có chứng minh khoa học hỗ trợ các vết bỏng không hình thành sẹo.
- Lòng trắng trứng: lòng trắng sống chưa được nấu mang nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn, ngoài ra nó còn có thể gây dị ứng.
- Kem đánh răng: không bao giờ thoa kem đánh răng lên vết bỏng vì nó có thể kích thích vết bỏng và tạo ra môi trường thuận lợi hơn cho vi khuẩn xâm nhập. Kem đánh răng không vô trùng.
- Đá: nước đá hoặc nước rất lạnh thực sự có thể khiến vùng bỏng bị kích thích, thậm chí còn khiến bạn bị bỏng lạnh nếu không sử dụng đúng cách.
Trường hợp bỏng nghiêm trọng
Bạn cần tới ngay các cơ sở y tế nếu không may rơi vào những trường hợp sau:
- Vết bỏng có đường kính lớn hơn 8cm
- Vết bỏng tại vùng mặt, bàn tay, mông hoặc háng
- Vết thương hở khiến đau đớn và có mùi
- Nghĩ rằng mình bị bỏng độ 3
- Nếu lần tiêm uốn ván gần nhất cách đây 5 năm
Bỏng độ 2 trở lên không nên tự điều trị tại nhà hoặc sử dụng các biện pháp điều trị mà bạn không chắc chắn. Nếu không muốn tình hình trở nên tồi tệ, điều quan trọng đầu tiên không phải là bị bỏng bôi gì cho hết sẹo, mà cần xác định mức độ nghiêm trọng của vết bỏng.