Advertisement
Trong các biện pháp tu từ trong chương trình ngữ văn lớp 6 gồm nhân hóa, hoán dụ, so sánh và ẩn dụ. Thì Ẩn dụ là biện pháp tu từ độc đáo và gây khó khăn cho nhiều bạn học sinh nhất. Hãy cùng mình tìm hiểu những khái niệm cơ bản nhất về biện pháp tu từ này nha.
Ẩn dụ là gì?
Biện pháp ẩn dụ là cách gọi tên hiện tượng, sự vật này bằng tên, hiện tượng hay sự vật khác có nét tương đồng nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho biểu đạt.
Ví dụ; Anh đội viên nhìn Bác, càng nhìn lại càng thương. Người cha mái tóc bạc, đốt lửa cho anh nằm.
Trong ví dụ trên thì từ “Người cha” không phải nói đến cha hay bố của anh đội viên mà ẩn dụ nói về Bác Hồ – người cha vị đã của dân tộc Việt Nam.
Các kiểu ẩn dụ
Ẩn dụ hình thức
Dựa trên nét tương đồng về hình thức giữa sự vật, hiện tượng này với sự vật, hiện tượng khác.
Ví dụ: “ Dưới trăng quyên đã gọi hè. Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông”.
Hình ảnh ẩn dụ là” lửa lựu” vì màu sắc của hoa lựu có màu đỏ như màu của lửa, nên tác giả đã sử dụng lửa để ẩn dụ cho màu hoa lựu.
Ví dụ 2: “ Vân xem trang trọng khác vời. Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang”.
Từ ẩn dụ là “ khuôn trăng” có nghĩa là khuôn mặt Thúy Vân đầy đặn và tròn như mặt trăng => chỉ vẽ đẹp tươi trẻ của Thúy Vân.
Ẩn dụ cách thức
Tương đồng về cách thức thực hiện hành động.
Ẩn dụ phẩm chất
Dựa vào sự tương đồng về phẩm chất giữa sự vật, hiện tượng này với sự vật, hiện tượng khác.
Ví dụ: Thuyền về có nhớ bến chăng, bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền
Trong câu thơ trên ta có thể hiểu thuyền là người con trai, luôn luôn di chuyển đến nhiều nơi, còn bến là ẩn dụ chỉ cô gái chỉ cố định một chỗ.
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
dựa trên tương đồng về cảm giác, chuyển đổi từ cảm giác này sang cảm giác khác.
Ví dụ: Ngoài thềm rơi chiếc lá đa, tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiên.
Các dạng bài tập liên quan đến biện pháp ẩn dụ
Tìm hình ảnh ẩn dụ
Là dạng bài tập tìm hình ảnh được tác giả ẩn dụ và nêu rõ tác dụng, chức năng của hình ảnh đó.
Bài tập 1: “ ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng, thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”
Hình ảnh ẩn dụ là “mặt trời, đỏ”, ẩn dụ hình ảnh Bác Hồ tỏa sáng như mặt trời, mang lại ánh sáng cho đất nước, người dân Việt Nam.
Bài tập 2: Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng”.
Hình ảnh ẩn dụ là “ nắng giòn tan” là loại ẩn dụ chuyển đổi cảm giác từ thị giác sang vị giác.
Nêu nét tương đồng của các sự vật được so sánh với nhau hoặc tìm kiểu ẩn dụ nào được sử dụng.
Bài tập 1: Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”
Câu tục ngữ trên có nghĩa là mực thì có màu đen, hàm ý gần mực thì không tốt, ảnh hưởng những tính xấu từ người khác. Đèn thì chắc chắn sáng hơn mực rồi, hàm ý nói khi tiếp xúc với người tốt thì ta sẽ học được những điều tốt đẹp.
Nêu tác dụng của phép ẩn dụ
Phép ẩn dụ có 2 tác dụng chính là gợi hình và gợi cảm.
Kết luận: Việc nắm vững và xác định được các biện pháp ẩn dụ sẽ giúp các bạn phân tích và mô tả các tác phẩm văn học chính xác và xúc tích hơn
Advertisement