Bột gạo rất khó phân biệt và gây khó khăn cho bạn khi chọn lựa? Vậy hãy để Điện máy XANH bật mí chi bạn về cách phân biệt bột gạo tẻ và bột gạo nếp, cũng như tìm hiểu nhiều hơn bột gạo là gì qua chuyên mục Mẹo vào bếp nhé!
1. Bột gạo là gì?
Bột gạo là một loại bột được tạo ra từ việc xay mịn những hạt gạo sau khi ngâm, nó khác với tinh bột gạo (thường được ngâm gạo vào dung dịch kiềm, thay vì nước).
Người ra có thể sử dụng bột gạo thay thế cho bột mì trong một số công thức nấu ăn. Bột gạo được sử dụng phổ biến trong nền ẩm thực của các nước châu Á, như Việt Nam thường dùng bột gạo trong các món bánh canh, bánh bò, bánh đậu xanh, bánh xèo, bún gạo, bánh cuốn hay bánh khoái.
Quy trình sản xuất bột gạo
Để sản xuất bột gạo, cần trải qua các bước cơ bản sau:
Ngâm gạo: Sau khi bỏ trấu, gạo được ngâm vào nước để làm cho hạt gạo trở nên mềm hơn (quá trình này gọi là hydrat hóa).
Xay gạo: Công đoạn xay gạo sẽ làm phá vỡ cấu trúc của hạt gạo, làm cho màng bao của tế bào bị vỡ ra, nhờ đó giải phóng được tinh bột. Đồng thời, quá trình xay gạo còn góp phần làm cho hạt gạo dần dần chuyển thành dạng bột.
Khuấy: Giai đoạn khuấy sẽ kích hoạt các phân tử tinh bột thoát ra khỏi các túi bột lạp (trong cấu trúc hạt gạo), đồng thời loại bỏ dễ dàng được một số tạp chất nhẹ được nổi lên như chất béo có trong hạt gạo.
Lắng gạn hỗn hợp bột gạo: Giai đoạn này giúp tách bột gạo ra khỏi nước theo 2 phương pháp – lắng gạn hoặc ly tâm.
Chia bột ướt: Sau khi lấy được bột gạo ở dạng nhão (sau khi lắng gạn), thì khối bột này sẽ được chia đồng đều ra trên mâm tre (có bọc vải), giúp cho bột khô hoàn toàn. Nhờ có bọc vải lên mâm tre sẽ giúp bạn lấy được bột gạo dễ dàng khi bột khô.
Phơi bột gạo nhão: Tiến hành phơi bột gạo nhão khoảng 4 – 6 tiếng, hoặc sấy khô nhưng phải đảm bảo bột gạo vẫn giữ được độ ẩm cao nhất 15%. Vì nếu phơi khô quá mức dễ làm cho vi khuẩn và nấm mốc có điều kiện phát triển, gây hỏng bột.
Cuối cùng, bột gạo khô có thể được đóng gói, hoặc bảo quản trong hủ/lọ thủy tinh, gốm đều được.
2. Có bao nhiêu loại bột gạo?
Bột gạo được xay từ hạt gạo và tùy theo bạn sử dụng loại gạo như thế nào mà bột gạo sẽ có đặc điểm của hạt gạo đó. Hiện nay có 3 loại bột gạo được dùng phổ biến là:
Bột gạo tẻ
Bột gạo tẻ là loại bột được xay từ hạt gạo tẻ, đây là loại gạo mà chúng ta nấu cơm hằng ngày, nó có màu trắng đục và hơi sạm.
Bột gạo tẻ thường được sử dụng phổ biến trong nhiều món ăn từ Bắc vào Nam như bánh xèo, bánh đúc, bánh bèo, bánh khoái, bánh bò hay bánh canh. Hơn nữa, bột gạo tẻ còn làm giảm bớt độ dẻo của một số món ăn như bánh trôi và bánh rán để phù hợp hơn với khẩu vị của người ăn.
Bột gạo nếp
Bột gạo nếp là loại bột được làm từ hạt gạo nếp (còn gọi là gạo sáp), đây là loại gạo được dùng để làm ra món xôi và chè. Bột gạo nếp có màu trắng tự nhiên, mịn và gây dính tay.
Ngoài ra, bột gạo nếp cũng được sử dụng trong nhiều món ăn như bánh gai, bánh khúc hay bánh rán.
Bột gạo lứt
Bột gạo lứt được làm từ hạt gạo lứt, không chứa bất kì thành phần phụ gia nào khác và có màu nâu nhạt cho đến màu nâu sẫm, chút vị béo và hương thơm đặc trưng của hạt gạo lứt. Đây là loại bột gạo chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn bột gạo thông thường nên cũng được sử dụng trong mục đích chữa bệnh, bên cạnh việc chế biến ra nhiều món ăn ngon.
3. Phân biệt bột gạo tẻ và bột gạo nếp
Không ít người gặp khó khăn trong vấn đề phân biệt giữa bột gạo tẻ và bột gạo nếp, vì thoạt nhìn hai loại bột này trông khá giống nhau. Tuy nhiên, bạn có thể hai dựa vào một số yếu tố sau để phân biệt:
Bột gạo tẻ
Bột gạo nếp
Nguồn gốc
Được làm từ hạt gạo tẻ
Được làm từ hạt gạo nếp (còn gọi là gạo sáp)
Màu sắc
Màu trắng đục và hơi sạm
Màu trắng tinh, màu tự nhiên của hạt gạo nếp
Thành phần
Có thành phần amylopectine-1 và liên kết alpha 1.4 glucoside, alpha 1,6 ít hơn so với bột gạo nếp
Có thành phần amylopectine-1 và liên kết alpha 1.4 glucoside, alpha 1,6 nhiều hơn nên có độ kết dính, dai và dẻo hơn bột gạo tẻ
Đặc điểm
Bột mềm, mịn và hầu như giúp cho thực phẩm không bị khô sau khi chế biến
Bột rất mịn, gây dính tay và làm cho thực có độ dẻo và dai sau khi chế biến.
Ứng dụng
Dùng nhiều trong món bánh, như bánh canh, bánh bò, bánh ướt, cao lầu, bánh đúc, bánh xèo,…
Thường dùng cho món chè, xôi và một số loại bánh
4. Bột gạo làm bánh gì ngon?
Dưới đây là một số loại bánh làm từ bột gạo mà bạn có thể tham khảo cho thực đơn ăn uống hằng ngày:
Bánh canh bột gạo
Sợi bánh canh được làm từ bột gạo có màu trắng và mềm hơn so với loại bánh canh làm từ bột năng. Hơn nữa, nước dùng cá có vị ngọt thanh làm cho món bánh canh bột gạo cá lóc trở nên ngon miệng, bổ dường mà lại rất dễ ăn vì hầu như không có bất kì mùi tanh khó chịu nào.
Xem chi tiết: Hướng dẫn cách nấu món bánh canh bột gạo cá lóc ngon tuyệt đơn giản tại nhà.
Bánh da lợn
Bánh da lợn được làm từ hỗn hợp bột gạo và bột năng, dùng thêm hương vị của lá dứa nên bánh có màu xanh lá rất đặc trưng. Bánh nhai kèm với lớp nhân đậu xanh ngọt bùi phía trong, đây là món bánh ngọt rất được ưa chuộng ở miền Nam.
Xem chi tiết: Cách làm bánh da lợn thơm bùi vị đậu xanh lá dứa cực ngon.
Bánh gạo ngọt
Bánh gạo ngọt mềm, có vị đắng nhẹ của màu cà phê hòa lẫn với vị bùi ngọt của nước sốt nhân hạt óc chó và đường thắng caramen. Loại bánh này khá lạ, rất đáng để bạn thử so với các loại bánh quen thuộc làm từ bột mì.
Xem chi tiết: Cách làm bánh bột gạo hấp đơn giản nhanh chóng không cần trứng gà.
Bánh răng bừa (bánh tẻ)
Bánh Tẻ bạn có thể ăn nóng hoặc nguội đều được, bánh ăn kèm với tương ớt hay nước mắm pha chua ngọt đều rất ngon. Vị ngọt thơm mềm của bột gạo và phần nhân đậm vị. Cùng thử ngay nhé!
Bánh bèo chén
Bánh bèo chén tuy dân dã mà rất thơm ngon, chắc chắn làm hài lòng những thực khách khó tính nhất. Cùng thử vào bếp thực hiện ngay món ăn hấp dẫn này nhé!
Xem chi tiết: Cách làm bánh bèo chén tôm chấy đơn giản tại nhà
Như vậy, Điện máy XANH đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bột gạo là gì? Cách phân biệt bột gạo tẻ và bột gạo nếp ra sao rồi đấy. Chúc bạn có thêm nhiều món ăn ngon từ hai loại bột này nhé!
*Tổng hợp và tham khảo thông tin từ Wikipedia
Biên tập bởi Nguyễn Loan Minh Trang • Đăng 28/12/2020