Nghiên cứu mới cho thấy trí nhớ ba giây của cá thực sự chỉ là “truyền thuyết”.
Các nhà khoa học phát hiện ra rằng các con cá được huấn luyện để đáp ứng những âm thanh nhất định trong môi trường nuôi nhốt vẫn phản ứng lại sau vài tháng khi chúng nghe các âm thanh đó trong tự nhiên.
Phát hiện này thách thức suy nghĩ dập khuôn rằng loài cá hay quên, một ý tưởng được củng cố bởi các bộ phim như Đi tìm Nemo, với nhân vật chú cá “đãng trí” Dory.
Một điều quan trọng hơn, nghiên cứu này có thể cũng cung cấp một thông tin có lợi đối với người nuôi cá, giảm sự cần thiết của lồng nuôi đắt tiền và các chế độ cho ăn.
Các nhà nghiên cứu Viện Công nghệ Technion tại Israel đã huấn luyện những con cá con bằng việc phát âm thanh lên loa vào thời gian ăn của chúng. Mỗi lần họ phát một âm thanh riêng biệt, cá sẽ quay trở lại.
Sau một tháng huấn luyện, cá được thả xuống biển. Bốn đến năm tháng sau, khi chúng trưởng thành và sẵn sàng cho buôn bán, âm thanh này lại được phát ra và những con cá quay trở lại.
Đi tìm Nemo đã khắc họa một chú cá Dory (nhân vật chính) gặp các vấn đề về trí nhớ.
Áp dụng đối với nuôi cá, kỹ thuật này sẽ cho phép những con cá được huấn luyện thả ra biển, nơi chúng lớn lên một cách tự nhiên cho đến khi sẵn sàng để thịt. Chi phí cho lồng nuôi, nhân công và thức ăn sẽ cắt giảm, cũng như hạn chế tác động môi trường trong chăn nuôi cá.
Các nhà nghiên cứu cho biết “Phương pháp mới này có nhiều lợi thế. Cá phát triển trong môi trường tự nhiên của chúng, không sử dụng lồng nuôi và không ô nhiễm môi trường”.
Các nghiên cứu trước đây cũng chỉ ra rằng cá vàng có khả năng ghi nhớ và học tập, chúng chỉ thua kém cá hồi về độ thông minh. Các nhà khoa học tại Đại học St Andrew ở Scotland cho biết các chú cá nhỏ này ít nhất cũng thông minh như những con chuột.
Có nhiều bằng chứng hiện nay cho thấy độ thông minh của cá vàng không hề thua kém các loài chim hay các loài động vật có vú khác – và trong nhiều trường hợp chúng còn thông minh như nhau. Nhiều loài cá – chẳng hạn như cá tuyết, cá gai và cá bảy màu – đều có khả năng giống như những con chuột nhắt hay chuột đồng. Chúng có thể học hỏi cách đi vòng quanh những mê cung, học cách nhận ra những con cá khác và chúng có thể nhớ những sinh vật nào là đối thủ cạnh tranh.
Theo nghiên cứu của Đại học Plymouth, cá vàng có khoảng thời gian nhớ lên đến ba tháng – và thậm chí lâu hơn. Cá được huấn luyện nhấn nhẹ vào một đòn bẩy để lấy thức ăn. Khi đòn bẩy được điều chỉnh sao cho nó chỉ hoạt động một giờ trong ngày, cá vàng thích nghi, và học cách chỉ nhấn đòn bẩy quanh thời điểm đó. Chúng thậm chí tập trung xung quanh đòn bẩy khi giờ ăn cận kề, rõ ràng chúng nhớ đã gần đến bữa.
Đào Hiền (Theo Daily Mail)