Những ngày Tết đang đến rất gần và tục lệ cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng chạp hằng năm là một việc làm không thể bỏ qua. Táo Quân sẽ cưỡi cá về trời để báo cáo mọi công việc lớn nhỏ, xảy ra suốt một năm qua trong gia đình gia chủ tới Ngọc Hoàng. Cá chép là một phương tiện chính để giúp Táo Quân có thể “vượt Vũ Môn hóa rồng” chính vì thế việc chọn mua cá chép cũng là một việc vô cùng quan trọng. Những con cá để dâng lên Táo Quân phải là những con cá khỏe mạnh, không bị trầy xước, mất vảy.
Theo truyền thuyết dân gian, ông Táo là vị thần cai quản mọi hoạt động của gia chủ, là người quyết định sự may, rủi, phúc họa của cả gia chủ trong vòng một năm tới sẽ như thế nào, không những thế ông còn giúp gia đình có được sự bình yên, ngăn cản sự quấy phá của ma quỷ.
Tục cúng ông Táo còn mang ý nghĩa cầu mong cho sự ấm no, đầy đủ, sau đó mới đến ý nghĩa thờ “thần Bếp” chuyên cai quản việc bếp núc.
Lễ cúng ông Táo được bắt đầu từ tối ngày 22 tháng chạp âm lịch, hoặc sáng sớm ngày 23, lưu ý thời gian muộn nhất để đưa các ông về trời là 12 giờ trưa ngày 23, nếu quá thời gian này thì Táo Quân sẽ không kịp về trời để báo cáo với Ngọc Hoàng và e rằng những vật phẩm mà gia chủ đã thành tâm chuẩn bị, các ông cũng sẽ không nhận được đầy đủ .
Ngày nay nhờ sự tiện dụng và sạch sẽ nên nhiều người lựa chọn cá chép giấy để cúng, tuy nhiên các nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam lại cho rằng, nên mua cá chép sống bởi vì ngoài ý nghĩa thờ cúng để dâng các Táo Quân lấy phương tiện đi lại, thì tục lệ phóng sinh cá chép cũng có một nét văn hóa quý báu, thể hiện tinh thần nhân đạo của người Việt, bên cạnh ý nghĩa này thì việc mua cá sống còn có ý nghĩa khác đó là tạo công ăn việc làm và thu nhập cho những người dân nuôi cá chép, thể hiện tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái của dân tộc Việt Nam.
Khi chọn cá các bạn nên lưu ý chọn những chú cá còn khỏe mạnh, khi chạm nhẹ tay vào mặt nước, thấy cá bơi nhanh, quẫy mạnh. Cá chép khi mua về nhà phải để trong một chiếc bát sạch, dùng nước sạch đổ vào. Tốt nhất có thể xin được nước giếng, vì nước máy ở nhiều nơi đậm clo có thể làm chết cá.
Khi đi phóng sinh cá các bạn cần chọn những ao, hồ nước sạch, không gian rộng và không quá ô nhiễm. Khi thả, không đứng trên cao đổ xuống hay vứt cả túi cá xuống, làm như vậy cá có thể bị chết gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Cách đúng nhất để phóng sinh cá đó là chọn chỗ mép nước gần, nhẹ nhàng nghiêng bát hoặc túi để cá tự quẫy, bơi vào dòng nước. Tâm lý khi đi khi đi thả cá cũng rất quan trọng, cần vui vẻ, thoải mái đi phóng sinh cá. Trong lúc thả cá cũng không cần phải cầu khấn gì cả, chỉ cần đơn giản nghĩ là mình đang đơn thuần cứu vớt chúng là được. Sau khi thả cá, nên lưu lại một chút xem cá đã bơi đi chưa, tránh tình trạng cá mắc kẹt hoặc lưu luyến chưa muốn rời đi.