Nhiều người đến Phú Quốc được thưởng thức con cầu gai và tấm tắc khen ngon . Nhưng thực sự thì con cầu gai là con gì . Nó có thực sự bổ dưỡng như đồn thổi .
Con Cầu Gai, nhiều nơi gọi là con nhum, có nơi gọi nhím biển bởi hình dáng tròn, bề ngoài phủ đầy gai nhọn tua tủa và dễ gãy. Với dân thành thị, nhum là món đặc sản kiểu “ông nhậu bà khen” hay gọi vui là ” 1 phút 3 phát”. Đến Phú Quốc thì mấy anh Hướng Dẫn Viên vui tính hay chế cháo là con 3 phát.
Ở Nha Trang, món này cũng được liệt vào hàng hiếm. Bởi chỉ vài nhà hàng mới có nguồn cung cấp. Riêng ở Phú Quốc – nơi được mệnh danh là đảo ngọc với địa thế núi non, sông suối, thác ghềnh, những bãi biển đẹp và hoang sơ – ít người để mắt tới món nhum.
Trước kia, dân Phú Quốc chê con nhím biển là giống… trời ơi bởi vẻ ngoài gớm ghiếc. Lỡ chân đạp phải thì đau buốt phải biết. Nhưng từ độ một ngư dân nhìn thấy khỉ trong rừng hay lân la xuống mé biển bắt con vật lạ này lên bờ. Lấy đá ghè ra ăn phần ruột bên trong, họ mới phát hiện cái con gớm ghiếc này ăn được. Ngay cả “bài thuốc” trị cái gai độc của nhum cũng học từ mấy chú khỉ trong rừng.
Chẳng là có bữa chú khỉ đạp phải gai nhum. Nó chạy ngay lên bờ tè vào chân, ngư dân cũng bắt chước như thế quả là êm ngay. Bao nhiêu đau nhức lập tức tan biến.
Cách thưởng thức con nhum “trời ơi”
Dân Phú Quốc bắt đầu lai rai ăn nhum. Cộng thêm làn sóng du khách từ Sài Gòn ra, khách Nhật Bản tới. Yêu cầu món nhum ăn sống chấm mù tạt. Nhum đảo ngọc Phú Quốc dần dần nổi danh trong giới ngao du khoái của ngon vật lạ. Thật lạ, hương vị nhum Phú Quốc không giống bất cứ một loại hải sản nào. Thịt và trứng nó vừa ngọt, béo, thơm tựa gạch cua bể lẫn dư vị mằn mặn của biển… Ấn tượng vô cùng!
Nhum thường sống thành đàn ở những vùng biển nước ta. Nhiều nhất là ở Cà Ná, Ninh Thuận và Phú Quốc, Kiên Giang. Chúng thường quần tụ ở những nơi có nhiều rạn san hô, đá ngầm và hang hốc để ăn rong rêu, cỏ biển. Đặc biệt là cỏ lá hẹ. Ngoại hình nhum tròn như quả cầu nhỏ, nhiều gai tua tủa tựa lông nhím nên còn có tên cầu gai hay nhím biển. Chúng có 4 chiếc riêng rất cứng ,sắc và thường ăn san hô. Nếu như nơi nào có lượng lón cầu gai sinh sống thì rặng san hô ở đây khó mà cao tốt được.
Hành trình đi bắt nhím biển
Khoảng 9 giờ sáng, anh Thanh Tùng, một ngư dân chuyên săn nhum ở Bãi Thơm rủ tôi ra biển bắt nhum. Ra khỏi bờ chừng vài trăm mét, anh Tùng cho ghe dừng lại. Sửa soạn đồ nghề, đeo kính lặn rồi nhảy đùng xuống biển.
Dụng cụ anh mang theo chỉ có một cây kẹp sắt dài 1m. Dùng để kẹp từng con nhum cho vào giỏ. Vì gai nhum dài và nhọn hoắc nên không ai dám đụng vào. Nhờ có cây kẹp sắt mới tóm gọn được.
Khoảng mười phút sau, anh Tùng đã ném vào ghe trên 20 con nhum. Con nào cũng đen sẫm, gai chơm chởm thật ngộ nghĩnh. Xong anh dùng kéo cắt bỏ tất cả gai trước khi tách đôi mình nhum ra như tách một trái măng cụt.
Được biết, nhum ở đây có nhiều loại: nhum sọ màu trắng hoặc vàng cam, gai ngắn, ít thịt. Nhum bàn gai nhọn, dài như chông. Nhum đen thịt nhiều, ngon và béo nên được nhiều người chuộng.
Đặc sản nhím biển thơm ngon độc đáo
Người sành ăn quả quyết rằng trong các loài cua sò ốc biển. Chưa có loại nào chất lượng bằng thịt nhum, đặc biệt là phần trứng. Tách đôi nhím biển, bên trong là một khối cầu trống rỗng nhưng nằm sát lớp da lại có nhiều múi chứa một lớp thịt mềm mại, màu vàng như kem. Tuyệt nhất là trứng nhum vừa thơm vừa béo. Đây được coi như món quà quý báu của biển khơi. Ai lỡ… ăn qua dễ sinh ghiền!
Dân Phú Quốc có nhiều cách ăn món này. Cầu kỳ nhất là cạo hết lớp thịt bên trong. Xào sơ với mỡ tỏi và cho vào nồi cháo đang sôi. Cháo vị béo, bùi và đặc biệt có mùi thơm ngai ngái rất đặc trưng. Được xem là thức ăn bổ dưỡng, giúp nhanh lấy lại sức sau những chuyến đi biển, đi đường xa mệt nhọc.
Thế nhưng, cách ăn phổ biến nhất ở Phú Quốc là cắt đôi, nướng quanh lửa hồng. Trên bếp hồng, nhum nướng nhanh chóng tỏa mùi. Chỉ cần nướng sơ, cho thêm mỡ hành vào rồi dùng muỗng nạo phần thịt chấm muối tiêu chanh… Thịt cầu gai thơm, béo mà khách nào thấy cũng phải thèm. Riêng những người thích gọn lẹ hơn thì cứ chanh, mù tạc cho vào nửa “quả cầu”. Món tái chanh, mù tạc càng thích hợp nếu trên bàn tiệc có ít bia.
Dân sành ẩm thực ra Phú Quốc rất thích món nướng chấm muối tiêu, còn người Nhật thì khoái tái chanh mù-tạt. Riêng bạn: khi ăn có thể dùng muỗng nhỏ xúc từng miếng thịt hoặc trứng, rắc chút muối tiêu chanh, đưa vào miệng nhai từ tốn… Chắc chắn bạn sẽ ấn tượng với hương vị đậm đà quyến rũ của nó. Đúng là một món ăn ngon và lạ, hương vị không giống bất cứ loại hải sản nào. Nó vừa có vị ngọt lẫn mùi thơm của gạch cua, hòa quyện cùng hương nồng của biển. Anh em ở đây còn rỉ tai nhau rằng, ăn nhím biển phải có vài ngụm đế hoặc rượu Tây hay bét nhất là vài chai bia mới phát huy “bản lĩnh đàn ông”.