Các bạn học viên thân mến,
Trong khóa học “Luyện hát cùng Mỹ Linh”, Linh đã luôn hướng dẫn các bạn việc đầu tiên chúng ta cần làm trước khi luyện hát một ca khúc đó chính là phân tích cấu trúc của ca khúc đó.
Việc này nghe qua có vẻ phức tạp nhưng khi đã làm quen rồi thì bạn sẽ thấy vô cùng đơn giản và cần thiết khi luyện hát đấy! Việc hiểu được cấu trúc của một bài hát sẽ giúp bạn có cách thể hiện phù hợp cho mỗi phần.
Vậy một ca khúc sẽ gồm những phần nào nhỉ? Hãy cùng Mỹ Linh tìm hiểu qua bài viết này!
Một bài hát thường được chia ra làm 3 phần chính đó là Verse (phân khúc), Chorus (Điệp khúc) và Bridge (Phần chuyển tiếp hay còn gọi là đoạn cầu). Trong bài giảng các bạn còn có thể thấy Mỹ Linh gọi với tên là Đoạn A, Đoạn B và Đoạn C. Đây đều là những thuật ngữ vô cùng cơ bản trong âm nhạc nên Mỹ Linh sẽ dùng Tiếng Anh cho thống nhất và đơn giản!
Một cấu trúc bài hát cơ bản sẽ bao gồm phần Verse 1 – Chorus – Verse 2 – Chorus – Bridge – Chorus (ABABCB). Tuy nhiên, đây hoàn toàn không phải là cấu trúc bắt buộc cho mọi ca khúc.
Nhiều bài hát có thể thiếu 1 vài phần vì đó có thể là ý đồ của nghệ sĩ để tăng sự sáng tạo cho bài hát. Ngoài ra, một số bài hát có thể có thêm các phần phụ ví dụ như Intro (phần mở đầu), Outro (phần kết thúc), pre-chorus (tiền điệp khúc), intrumental solo (độc tấu nhạc cụ) để cho bài hát thêm phần sáng tạo và khác biệt.
Chúng ta hãy cùng đi sâu hơn vào để tìm hiểu các phần chính của bài hát thông qua ví dụ “Hương Ngọc Lan”!
1. Phần Verse
Verse chính là phần lời chính và đầu tiên của bài hát, có tác dụng dẫn dắt người nghe vào câu chuyện trước khi vào điệp khúc. Một bài hát có thể có nhiều verse hay một verse lặp đi lặp lại tùy theo ý định của nhạc sĩ. Ví dụ như trong ca khúc “Hương Ngọc Lan”, các bạn có thể thấy phần verse trong ca khúc được chia thanh những câu nhạc nhỏ trong đó câu hai nhắc lại câu một rồi mới phát triển thêm.
“Góc phố nơi anh hẹn
Cành ngọc lan xoà bóng mát
Toả hương bát ngát
Báo với em ngày cuối thu buồn
Chờ anh bao lâu trông mong mỏi mòn mà chẳng thấy anh
Từ ngày nào anh mới quen em
Vẫn cây ngọc lan
Toả bóng mát và vẫn hương thơm
Nơi ta đã hẹn
Một nhành lan anh hái cho em
Để mãi là
Một chút hương ngày cuối thu”
Vì phần verse thường nằm ở trước điệp khúc nên khi hát chúng ta hãy nhẹ nhàng, giữ sức để thể hiện đoạn điệp khúc.
2. Phần Chorus (điệp khúc)
Điệp khúc là phần chính, thể hiện được nội dung chủ đề của bài hát, là phần hay nhất, cuốn hút người nghe nhất và nhiều năng lượng nhất trong tác phẩm. Nếu các bạn để ý, phần điệp khúc thường được lặp đi lặp lại 3-4 có thay đổi một chút ở cuối đoạn giữa những lần nhắc lại trong bài hát để cho người nghe ghi nhớ. Khi bạn nghe nhiều một ca khúc thì phần đầu tiên mà bạn thuộc chính là phần điệp khúc đấy! Trong nhiều ca khúc thì tiêu đề của bài hát thường được nhắc đến trong phần này. Trong ca khúc “Hương Ngọc Lan” thì phần điệp khúc đã được Mỹ Linh hát 2 lần:
“Sẽ mãi mãi yêu anh là thế
Và sẽ mãi mãi hương ngọc lan còn
Còn trong giấc mơ
Sẽ mãi mãi thương anh là thế
Và sẽ mãi mãi vì trái tim em đã trao gửi anh
Tình nồng như thoáng hương ngọc lan”
Chính bởi vì phần điệp khúc là phần giúp bạn “ghi điểm” với người nghe nên bạn hãy xử lý thật trau truốt phần này!
3. Phần Bridge
Phần Bridge là phần chuyển tiếp ở phần gần cuối bài và chỉ xuất hiện duy nhất một lần trong bài hát ở vị trí này. Thông thường khi ca sĩ hát xong điệp khúc lần thứ 2 thì sẽ có một đoạn chuyển ở giữa xong sau đó mới hát tiếp điệp khúc thêm 1 hoặc 2 lần nữa. Đây là phần không bắt buộc ở trong các bài hát, nên đôi khi các bạn sẽ gặp những ca khúc chỉ có cấu trúc đơn giản verse và chorus thôi. Ví dụ trong ca khúc “Hương Ngọc Lan” thì phần bridge là đoạn:
“Hương lan bay xa một trưa cuối thu
Thương anh, yêu anh góc phố nơi hẹn hò
Mùi lan thơm ngát cùng gió
Sẽ tiếc mãi nếu biết lúc chớm đông hoa thơm lụi tàn
Để gió mãi cuốn đi
Để mãi bâng khuâng, bâng khuâng nơi anh hẹn với em”
Các bạn có thể để ý rằng phần lời và giai điệu của phần bridge khác biệt hoàn toàn với các phần khác, nghe có vẻ hơi “ngang ngang” một chút nhưng lại để lại nhiều ấn tượng với người nghe. Phần bridge cũng rất khó thể hiện bởi vì thường luyến láy nhiều. Nhưng đây là phần cũng rất quan trọng bởi vì nó sẽ giúp bạn lấy đà để có thể vào chorus cuối khi nhạc sỹ chuyển sang tone giọng khác thật bùng nổ!