Bình bát

Bình bát hay còn gọi là Na xiêm là quả với vị chát thường được sử dụng để sát khuẩn, chống viêm, trừ lỵ, tẩy giun. Trong Đông y, Bình bát còn được cho là với thể điều trị lao phổi, tiểu đường và những bệnh xương khớp.

• Tên gọi khác: Nê xiêm, Na xiêm, Đào tiên
• Tên khoa học: Annona reticulata L
• Họ: Na – Annonaceae

Mô tả dược liệu Bình bát

1. Đặc điểm sinh thái

Cây Bình bát còn được gọi là cây Na xiêm là cây rất phổ biến ở những vùng nhiệt đới. Đây là cây thân gỗ, nhỏ, với thể cao 5 – 7 mét và với tán lá rất rộng. Cây phân thành nhiều cành nhỏ, những cành non với phủ một lớp lông mịn, những cành già nhẵn, bóng, ko chứa lông.

Lá Bình bát mọc so le, thuôn hình mác, dài khoảng chừng 12 – 15 cm, rộng 4 cm, đầu lá nhọn, gốc lá tròn. Mặt trên nhẵn bóng, mặt dưới với phủ một lớp lông mịn, gân lá nổi rõ ràng, cuống lá với lông, dài khoảng chừng 1 – 2 cm .Cụm hoa mọc ở những kẽ lá, hoa màu vàng, đài hoa gồm 3 phiến hình tam giác, mặt ngoài với nhiều lông. Tràng hoa với hai vòng, canh hoa hẹp, lúc nở 3 cánh tam giác bên ngoài mở ra, to, dày, với phủ lông tơ. 3 cánh hoa bên trong nhỏ, với nhiều nhị, trung đới dài, bầu chứa nhiều lá noãn với lông. Quả Bình bát hình tim, chia thành 5 ô góc mở. Lúc non quả màu xanh, với mùi đặc trưng, lúc chọn quả với màu vàng hoặc tương đối trắng ngà, với mùi thơm nồng, hoàn toàn với thể ăn được .Mùa hoa vào tháng 5 – 6, mùa quả vào tháng 7 – 8 .

2. Phòng ban sử dụng dược liệu

Thân, quả, hạt, lá và rễ cây Bình bát được ứng dụng để làm dược liệu .

3. Phân bố

Bình bát với nguồn gốc từ Trung Mỹ, Brazil, Nam Mexico và Peru .Tại Nước Ta, cây được tìm thấy ở những vùng đất nhiễm phèn ở những tỉnh ven biển từ Bắc vào Nam. Bình bát ưa nước do đó thường tăng trưởng ở bờ sông, rìa kênh, mương, ao hồ .

4. Thu hái – Sơ chế

Lá Bình bát hoàn toàn với thể thu hái quanh năm, rễ nên thu hái ở những cây to, rễ to khỏe, quả thu hái tùy vào mục tiêu sử dụng, hạt thu hái lúc quả chín, bỏ phần thịt lấy hạt sử dụng .Sau lúc thu hái rửa sạch để ráo nước, hoàn toàn với thể phơi khô hoặc sử dụng tươi đều được .

5. Bảo quản dược liệu

Bình bát với mùi thơm đặc trưng nên rất dễ lôi cuốn sâu bọ nhỏ nhỏ. Do đó, lúc dữ gìn và bảo vệ cần quan tâm tránh nơi với nhiều sâu bọ nhỏ. Ngoài ra dữ gìn và bảo vệ dược liệu ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh nhiệt độ cao để khô làm ẩm mốc, hư hỏng dược liệu .

6. Thành phần hóa học

Vỏ thân Bình bát với chứa :

• Roliniastatin – 2 
• Reticulacinon
• Những Diterpen

Vỏ thân và rễ với chứa :

• Anonain
• Oxoushinsunin
• Michelalbin
• Reticulin
• Assimilobin
• Hydroxynomuciferin
• Methoxyannomontin

Lá với chứa :

• Squamon
• Annoreticuin
• Solamin
• Squamon
• Roliniastin
• Annomonicin
• Anoreticuin
• Isoanoreticuin

Hạt Bình bát chứa :

• Reticulacin
• Uvariamicin
• Squamocin
• Trieporeticanin
• Dieporeticanin
• Nhiều chất thuộc nhóm N – acyltryptamin béo

Vị thuốc Bình bát

1. Tính vị

Toàn thân cây Bình bát với vị đắng chát, chứa độc tố, đặc thù quan yếu là ở vỏ thân và hạt .

2. Tác dụng dược lý

Theo y khoa văn minh :

• Tác dụng kháng nấm, kháng khuẩn, ức chế sự phát triển của một số loại nấm như Candida Albicans, Trichophyton Mentagrophytes, trực khuẩn lỵ và vi khuẩn gây nhiễm trùng hệ thống hô hấp.
• Tác dụng độc với tế bào: Chiết xuất từ hạt, vỏ thân và rễ Bình bát được cho là với thể xoá sổ những tế bào ung thư phổi, ung thư kết tràng, ung thư hầu mũi và ung thư bạch huyết cầu dòng Lympho.
• Tác dụng xoá sổ sâu bọ, ấu trùng, con ghẻ, chấy rận.

Theo y khoa cựu truyền:

• Chống viêm, kháng khuẩn, sát trùng
• Nhuận trường, lợi tiểu, an thần, chống trầm cảm
• Thanh nhiệt, giải độc, làm mát thân thể, tương trợ bài xuất

Chủ trị:

• Điều trị mề đay mẩn ngứa
• Trị bệnh lao phổi
• Tương trợ cải thiện những bệnh xương khớp
• Điều trị tiểu đường

3. Cây bình bát với tác dụng gì?

Toàn thân cây với vị chát và chứa một chất độc nhẹ. Quả chín hoàn toàn với thể ăn được, vị chát, ngọt ít .

Quả xanh với tác dụng kháng khuẩn, sát trùng, trừ giun, điều trị kiết lỵ. Quả với thể thái mỏng, phơi khô, sắc thành thuốc sử dụng chữa sốt, tiêu chảy, nhiễm khuẩn hô hấp cấp.

Hạt Bình bát hoàn toàn với thể điều trị kiết lỵ, tiêu chảy nhưng chứa độc, do đó thường chỉ sử dụng bên ngoài. Hạt phơi khô, giã nhuyễn, nấu nước đặc, sử dụng gội đầu hoàn toàn với thể trừ chấy rận, ngâm quần áo trừ sâu bọ nhỏ nhỏ hoặc sử dụng nước trừ sâu tự nhiên. Hạt hoàn toàn với thể đốt thành tro, sử dụng trộn với dầu dừa, bôi vào vết ghẻ lở để chóng lành .Lá giã nát, ép lấy tinh hoàn toàn với thể sử dụng để trừ chấy rận trên người và gia súc .Ở Philippin, vỏ thân và rễ con Bình bát được sử dụng để chữa đau dạ dày, viêm lợi, đau răng và chữa sốt .

4. Cách sử dụng – Liều lượng

Bình bát hoàn toàn với thể sử dụng tươi hay khô đều được, hoàn toàn với thể sử dụng độc vị hoặc tích hợp với những vị thuốc khác .Liều lượng ko pháp luật, nhờ vào vào nhu yếu sử dụng và nhu yếu của toa thuốc .

Bài thuốc sử dụng Bình bát

1. Điều trị mề đay mẩn ngứa

Sử dụng một bó lá dừa khô nhỏ và một vài nhánh cây Bình bát tươi, rửa sạch, để ráo nước .Trước tiên người bệnh cần đốt lá dừa khô để tạo lửa, sau đó đặt lá Bình bát đã ráo nước lên trên để tạo khói. Cởi quần áo hoặc hơ những vị trí bệnh mề đay qua khói tới lúc đổ hết mồ hôi thì lau khô người, mặc quần áo mới .

2. Điều trị bệnh lao phổi

Sử dụng 20 g thân vỏ cây thái thành lát mỏng mảnh, phơi khô, đun sôi cùng 1.2 lít nước, sử dụng uống trong ngày .

3. Chữa đau nhức xương khớp, thủ công nhức mỏi

Sử dụng trái Bình bát đập dập, hơ qua lửa nóng, chườm vào vị trí đau nhức hoặc đau. Nếu khu vực đau ở sống lưng, người bệnh hoàn toàn với thể đặt quả hơ nóng lên sống lưng rồi nằm ngơi nghỉ. Giải pháp này hoàn toàn với thể cải tổ những cơn đau ở vùng cơ và khớp hiệu suất cao .

4. Điều trị bệnh tiểu đường

Sử dụng quả xanh, thái mỏng mảnh, bỏ hạt, phơi khô. Mỗi lần sử dụng 5 g đun nước lèo uống trong ngày. Đây là giải pháp đơn thuần hoàn toàn với thể tương hỗ làm ko thay đổi đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường .

5. Chữa bướu cổ

Sử dụng quả tươi, cắm xuyên qua một cây đũa, nướng cháy xém vỏ. Để nguội vừa phải, sử dụng lăn lên bướu. Mỗi ngày triển khai 3 lần, mỗi lần khoảng chừng 30 phút, mỗi lăn khoảng chừng 2 – 3 quả, làm liên tục tới lúc bướu tan hẳn .

6. Chữa tiêu chảy, kiết lỵ, trị giun sán

Sử dụng quả Bình bát xanh, phơi khô, thái lát. Mỗi lần sử dụng 8 – 12 g sắc thành thuốc, sử dụng uống.

Lưu ý lúc sử dụng Bình bát

Bình bát với chứa độc, do đó lúc sử dụng cần rất là thận trọng .Ko để nhựa, nước của cây bắn vào mắt để tránh kích ứng. Ngoài ra, lúc sơ chế nên tránh để xúc tiếp trực tiếp với da, nhựa cây hoàn toàn với thể gây dị ứng, kích ứng, mề đay mẩn ngứa .Bình bát là một loại cây mọc hoang ở nhiều nơi với nhiều ứng dụng trong y khoa. Tuy nhiên, cây với chứa độc tính, do đó lúc sử dụng cần trao đổi với thầy thuốc hoặc người với trình độ .