Hoa ban có vẻ đẹp thanh thoát, dịu dàng, lãng mạn và hương thơm ngây ngất đã đi vào đời sống văn hóa , tinh thần của nhân dân Tây Bắc
Ý nghĩa cây hoa ban Tây Bắc
Cây hoa ban là loài cây hoa mang nhiều ý nghĩa và công dụng, đặc biệt là tình yêu, sự chân thành thanh cao.
Đặc điểm hoa ban Tây Bắc
Cây hoa ban Tây Bắc còn có các tên gọi dân dã móng bò, hoa ban theo tiếng thái có nghĩa là hoa ngọt. Hoa ban có Tên khoa học: Bauhinia variegata L. Thuộc họ: Vang (CAESALPINIACEAE).
Cây hoa ban thuộc loại cây thân gỗ, cao khoảng 5 – 12m. Thân cành có vỏ mầu nâu, khi còn non có lông mịn sau nhẵn. Lá ban hình mọc so le, gốc hình tim, rìa gần tròn, đầu khuyết sâu thành hai thùy nông, , hai mặt lá nhẵn không có răng cưa ở rìa. Lá non có lông với cuống lá dài. Hoa ban có nhiều màu như trắng, đỏ tím có mùi thơm rất dễ chịu.
Hoa ban quyến rũ nhiều loại côn trùng nhất là các loài ong bướm lấy mật bởi nhị hoa mang vị ngọt.Hoa ban nở rộ rực rỡ vào tháng ba đến tháng 5 hàng năm.Đặc biệt hoa ban rụng lá trước khi nở hoa nên trên thân cây chỉ rực rỡ toàn hoa mà không có lá. Có những cây còn lá thì đó là cây non, chưa nhiều hoa. Mùa xuân là mùa hoa ban và kéo dài đến 2-3 tháng. Quả dẹp nhẵn, chứa nhiều hạt.
Xem thêm: Cây đa búp đỏ, Cây gõ đỏ
Cách trồng chăm sóc cây hoa ban Tây Bắc
Hoa Ban Tây Bắc là loài cây dễ tính, phát triển nhanh, kháng chịu khắc nghiệt và sâu bệnh tốt .Tuy nhiên khi còn nhỏ thân hoa ban khá mềm nên cần dùng cọc chống sao cho cây có thế thẳng. Cần kiên trì để có một cây hoa ban thân thẳng bởi vì cây trưởng thành đường kính gốc lên đến 20-30 cm.
Cây hoa ban ưa đất trồng tơi xốp, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng. Nên trồng cây nơi thông thoáng nhiều nắng gió để đỡ sâu bệnh và sai hoa. Hoa ban trồng dưới đất hầu như không phải chăm sóc nhiều.
Vì thuộc cây thân gỗ nên nhu cầu nước vừa phải tưới nhiều sẽ làm úng cây.
Ứng dụng trang trí cây hoa ban Tây Bắc
Mùa xuân, mùa hoa ban đã đi vào tiềm thức của người dân Tây Bắc. Xuân về Tây Bắc lại rộn ràng với những người du lịch đam mê vẻ đẹp hoa ban nơi núi rừng, nơi hò hẹn của các đôi lứa.
Cây hoa ban là loài cây bóng mát đẹp được ưa chuộng trồng làm cảnh quan nơi đường phố, khuôn viên đô thị, giống như mang đặc sản Tây Bắc xuống vùng thành thị vậy. Cây được trồng nhiều ở khu vực cảnh quan rộng, có thể là những con đường rộng lớn hoặc nhưng khu vực nhà biệt thự… hay hoa ban được trồng ở những bản thiết kế sân vườn tuyệt đẹp để tô thêm vẻ đẹp tự nhiên hoang dã của núi rừng tây bắc.
Ngoài tác dụng làm cảnh tuyệt đẹp cho những khu du lịch, đối với người dân bản địa nơi đây hoa ban còn là món đặc sản nổi tiếng. Người ta lấy hoa, búp nấu canh, làm gỏi, nộm, xào …tạo những món ăn đậm đà bản sắc. Để tỏ lòng thành kính đối với các đấng sinh thành, người Thái còn dùng hoa ban để dâng lên bàn thờ tổ tiên trong dịp lễ đầu năm.
Ở Ấn Độ vỏ cây ban dùng làm thuốc chữa bệnh ngoài da ,hàn vết thương, loét và tràng nhạc. Chồi khô dùng trị lỵ, giun sán và đau bụng đi ngoài; sắc nước rễ trị đầy hơi, trị nọc rắn cắn, trướng bụng. Gỗ cây ban dùng đóng đồ nội thất bền đẹp.Hoa ban còn là vị thuốc quý chữa trị viêm họng, ho khan hiệu quả.
