Chạo có thể làm bằng bì heo, thịt heo nhưng làm bằng tôm, cá thì rất ít, bởi vì mùi tanh của tôm, cá làm giảm đặc trưng của chạo. Thông thường, chạo được làm bằng chân giò heo là ngon nhất. Người ta thường lựa những chân giò heo vừa phải của loại heo 40 – 50 kg, nếu heo bự quá, bì dày thịt sẽ dai. Sau khi làm sạch đem nướng trên than củi cho vừa chín tới, bì có màu vàng nhạt là được. Đem chân giò lọc bỏ bớt nạc rồi thái thành từng miếng nhỏ như đầu đũa. Đó là nguyên liệu chính. Các gia vị gồm: một ít nước củ riềng với mè (vừng) rang vàng (nếu được mè đen thì càng tốt) đem giã sơ qua, một ít đậu phộng rang và một lượng thính vừa đủ làm bằng gạo nếp rang, một ít gừng non thái chỉ, ớt hiểm, tiêu, bột ngọt, nước mắm ngon, một ly rượu nhỏ, vài lát quế chi…
Khi chuẩn bị ăn ta mới cho thịt đã thái vào chảo vừa nóng dưới ngọn lửa liu riu, trộn đều cùng với các gia vị rồi bắc ra ngay đổ lên đĩa đã có lót sẵn lá ổi non. Lá ổi cũng đã được hơ qua trên lò than cho vừa héo tới để có mùi thơm (nếu lá ổi để sống sẽ có mùi hăng). Sau đó rắc lên đĩa chạo một ít lá đinh lăng non. Thế là ta đã có một món nem chạo truyền thống của người Bắc. Lúc ăn phải kèm theo các loại rau như lá cách, húng quế, lá sung non, húng bạc hà, rau răm, đinh lăng, lá ổi, khế chua, chuối chát, cùng với chanh, ớt, tỏi…
Cho miếng chạo vào lá sung hay lá cách, lá ổi rồi gói lại chấm với tương Bắc thì tuyệt diệu vô cùng. Hầu như tất cả những gì là cay, đắng, ngọt, bùi, chua, chát của các loại nem đều hội đủ ở thứ nem chạo này.
Lê Xuân