Âm thầm nhớ nhớ tên em,
Có khi nắng khuya chưa lên,
Mà một loài hoa chợt tím…
(Chiều một mình qua phố- Trịnh Công Sơn)
Có một Huế đã đi vào thơ, ca, nhạc họa, từ bao đời với sắc tím mộng mơ.
Có ai từng một lần tự hỏi: liệu có một thành phố nào khác nhuộm cho mình một sắc màu hay không? Vậy mà Huế từ ngàn xưa, sắc tím lại “ăn sâu nằm kĩ” trong tiềm thức con người, thủy chung son sắt đến vậy. Mỗi lần nhắc đến tên gọi của đất Cố đô, người lại lại mường tượng ra một bầu trời tím đầy thương nhớ. Tím là một màu chính trong ngũ sắc pháp lam Huế (đỏ, vàng, tím, lục, lam) trang trí ở cung điện, ở đình chùa miếu vũ… Chẳng biết màu tím có sức mạnh thế nào lấn át cả 4 sắc màu kia, mà quyện chặt vào tâm tư biết bao người con xứ Huế.
Sắc tím chủ đạo trong Lễ hội Áo dài- Festival 2018
(Ảnh: Fb Ngô Văn Thường Duy)
Màu tím là một trong ngũ sắc pháp lam Huế
(Ảnh: baothuathienhue.vn)
Cố họa sĩ Phạm Đăng Trí- người tìm ra bảng màu ngũ sắc của Huế, đã từng nói: “Đối với màu tím, phụ nữ Huế quan niệm đó là một sắc trang nhã. Trông không buồn mà chỉ như mỉm cười. Không quá nồng nàn như bông lài mà thoang thoảng như hương lan thanh đạm và tế nhị. Vì vậy, đàn bà con gái thường mặc màu tím… Và nữ sinh thường chọn màu này để làm đồng phục… Tím là sắc lạnh, là sắc thuộc âm, nằm dưới cùng trong quang phổ, phát ra bước sóng ngắn và sức sáng nhẹ nhàng…”. Có lẽ chính vì lý do này mà Huế bao đời như ta vẫn thấy, tuy trầm mặc nhưng không u uất, tuy sâu lắng nhưng bên trong luôn sẵn sàng dậy sóng bất kì lúc nào.
Như một món đặc sản của chốn kinh kì, đặt chân tới bất cứ nơi đâu trong lòng thành Huế, sẽ vẫn thấy một màu tím huyền ảo khiến bao tâm hồn đắm say trong cảnh sắc. Tím thấp thoáng bên dòng Hương, Đại Nội; tím tỏa sáng cầu Trường Tiền 12 nhịp 6 vài; tím theo tà áo cô nữ sinh đi khắp phố phường đất Huế… tím nhuộm cả hồn người để bất cứ ai xa chốn cố đô cũng phải nhớ về, và tím làm nôn nao lòng du khách thập phương, khát khao được một lần đến Huế, ngắm màu tím Huế, để một thoáng nào đó bất chợt thả hồn ngẩn ngơ mà khám phá cho trọn vẹn vẻ đẹp kinh đô xưa này.
Sắc tím trong màn đồng diễn nhân lễ kỉ niệm 100 năm thành lập trường Hai Bà Trưng
(Ảnh: báo Pháp luật và xã hội)
Ngược dòng thời gian về mấy thập kỉ trước, sẽ thấy bóng hình bao nữ sinh Đồng Khánh trong tà áo dài tím một thời, làm ngân lên những tiếng tơ đàn trong hồn bao người vẫn luôn luôn hoài niệm. Tà áo tím tạo cảm giác dịu dàng e ấp, tà áo tím chứa đựng niềm sâu kín của những tâm sự nền nếp nhưng lại ngổn ngang, và tà áo tím huyền hoặc, quyến luyến như trái tim cô thiếu nữ trăng tròn lần đầu tiên rung động.
Các cô cựu nữ sinh Đồng Khánh- Huế về thăm lại trường xưa trong màu áo tím
(Ảnh: thanhnien.vn)
Có nhiều sắc tím trong bảng màu của nhân loại, nhưng hình như có một màu tím mang riêng tên của Huế: không phải là màu hoa lục bình trong Nam hay tím hoa cà ngoài Bắc, cũng không giống màu tím đậm của nước quả mồng tơi như nhiều người lầm tưởng. Với người Cố đô, tím Huế không ngả qua đen, không tía qua đỏ mà chỉ đủ đậm như màu mực học trò trên trang giấy trắng, là màu tím mà người ta chỉ có thể nhận ra bằng xúc cảm và thương yêu khi nhớ về.
Màu tím “ăn sâu nằm kĩ” trong tiềm thức của người Huế, trong từng quả bóng bay trước lúc ra trường của học sinh cuối cấp …
(Ảnh: Love from HBT)
… trong tà áo cô Hiệu trưởng nhân ngày khai trường…
(Ảnh: Love from HBT)
… trong cả đời sống con người, trên từng chi tiết nhỏ nhất được trang trí trên nón lá.
(Ảnh: bookin.vn)