Cây cải dầu là một loại cây lấy dầu thực vật. Thường được gọi là hạt cải dầu (hoặc cải dầu). Nó được sử dụng rộng rãi như nguồn cung cấp dầu, protein cho lĩnh vực thực phẩm và công nghiệp. Ngoài ra còn là một phương thuốc chữa bệnh. Hoa cải dầu với màu sắc đa dạng dùng trang trí cũng rất thu hút. Mọi bộ phận của hạt cải dầu đều hữu ích. Hãy cùng bác sĩ Y học cổ truyền Nguyễn Thị Lệ Quyên tìm hiểu về dầu hạt cải qua bài viết bên dưới.
Tổng quan về dầu hạt cải
Cây cải dầu
Dầu hạt cải được lấy từ cây cải dầu. Cây cải dầu thuộc Họ Cải (Brassicaceae) và có tên khoa học là Brassica napus L..
Cây cải dầu thường ra hoa vào mùa hè và đặc trưng với hình anh những bông hoa màu vàng vàng tươi. Đây là một loại cây được tạo ra thông qua việc lai giống cây trồng.1
Dầu của nó – được gọi là dầu hạt cải – được sử dụng rộng rãi để nấu ăn và chế biến thực phẩm.2
Phân bố, sinh thái
Loài cây này được sử dụng rộng rãi làm nguồn cung cấp dầu thực phẩm và làm cây cảnh. Loài nhỏ nhất Brassica napus L., thường được sử dụng làm cây lấy dầu. Cải dầu được trồng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới. Ấn Độ đã trồng từ 4000 năm trước Công nguyên. Sau đó, mở rộng đến Trung Quốc và Nhật Bản khoảng 2000 năm. Rồi đến các nước ở châu Âu và New Zealand, Châu Á…
Hiện nay, Canada là nơi sản xuất loại dầu này lớn nhất trên thế giới, Đức đứng thứ hai.3
Bộ phận dùng và thành phần hóa học
Mọi bộ phận của hạt cải dầu – hoa, hạt, lá, thân và rễ đều được dùng làm thực phẩm, thuốc chữa bệnh, mỹ phẩm. Hoặc ứng dụng trong công nghiệp. Loại dầu này dùng trong thực phẩm có tên tiếng anh là “canola”.1 3
Hạt là phần quan trọng nhất. Vì hạt được sử dụng làm nguồn cung cấp dầu và protein. Hàm lượng protein khác nhau ở các giống cây trồng khác nhau. Các thành phần khác như glucosinolate, phenol, axit phytic, cellulose, đường cũng được tìm thấy trong hạt.
Hàm lượng chất dinh dưỡng
Một muỗng canh (15 ml) dầu chứa:1
- Lượng calo: 124.
- Vitamin E: 12% lượng tham chiếu hàng ngày (RDI).
- Vitamin K: 12% RDI.
- Ngoài vitamin E và K, dầu hạt cải không có vitamin và khoáng chất.
Thành phần axit béo
Canola thường được coi là một trong những loại dầu lành mạnh nhất do hàm lượng chất béo bão hòa thấp:4
- Chất béo bão hòa: 7%.
- Chất béo không bão hòa đơn: 64%.
- Chất béo không bão hòa đa: 28%.
Chất béo không bão hòa đa trong dầu hạt cải bao gồm 21% axit linoleic – thường được gọi là axit béo omega-6 – và 11% axit alpha-linolenic (ALA), một loại axit béo omega-3 có nguồn gốc từ thực vật.5
Loại dầu này có thành phần chủ yếu là triacylglycerol. Nó chứa hàm lượng thấp các axit béo bão hòa (~ 7%) so với dầu ăn thông thường. Chẳng hạn như dầu đậu phộng (17%), ô liu và đậu nành (15%), ngô (13%) và hướng dương (12%).6
Lợi ích của dầu hạt cải
Axit béo và các thành phần khác có trong dầu hạt cải tác động có lợi đối với sức khỏe con người. Chúng thích hợp cho những bệnh nhân mắc nhiều bệnh khác nhau hoặc chỉ để phòng bệnh. Đây là loại dầu có hàm lượng axit báo bão hòa thấp, hàm lượng axit oleic, omega-3, omega-6, tocopherol và phytosterol cao.6
Cung cấp chất béo bão hòa cần thiết cho cơ thể
Đầu tiên, chất béo bão hòa cần thiết cho cơ thể. Chúng làm tăng mức lipid trong máu. Tuy nhiên, chất béo này có thể được tổng hợp tự nhiên bởi cơ thể con người. Do đó, bổ sung thêm là không cần thiết. Hoặc ít nhất nên được giữ ở mức thấp nhất (<10% tổng lượng calo).
May mắn thay, dầu hạt cải chứa ít hơn 7% lượng axit béo bão hòa, đáp ứng lượng khuyến nghị. Axit béo không bão hòa có thể ảnh hưởng tích cực đến lipid máu của con người so với bão hòa. Do đó, cần bổ sung chúng đúng cách.6
Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Một số nghiên cứu đã chứng minh tác dụng tốt của chế độ ăn giàu axit oleic đối với lipid và glucose trong máu. Nó có thể làm giảm hình thành các tế bào bọt và sự phát triển của mảng xơ vữa động mạch do quá trình oxy hóa cholesterol LDL gây ra. Từ đó có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.1 7 8
Tác hại của dầu hạt cải
Mặc dù có thành phần axit béo dồi dào và các đặc tính dinh dưỡng, nhưng một số nghiên cứu đã chỉ ra các tác hại của dầu hạt cải đối với sức khỏe của người dùng.
Tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa
Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy những người thường sử dụng dầu hạt cải để nấu ăn có nguy cơ cao hội chứng chuyển hóa.9
Vẫn chưa rõ liệu dầu này có hại hay có lợi cho sức khỏe tim mạch hay không, vì vậy cần phải nghiên cứu thêm.
Tăng khả năng stress oxy hóa và viêm
Nhiều nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra mối liên hệ giữa nguyên nhân gây stress oxy hóa và nguy cơ bị viêm.10
Một nghiên cứu năm 2018 đã chỉ ra việc đun nóng dầu hạt cải tạo ra các hợp chất làm tăng các dấu hiệu viêm ở chuột.11
Nghiên cứu khác lại chỉ ra việc sử dụng loại dầu này trong thời gian dài có thể làm tăng huyết áp và giảm tuổi thọ.12
Suy giảm trí nhớ
Các nghiên cứu trên động vật cũng chỉ ra rằng dầu hạt cải có thể tác động tiêu cực đến trí nhớ.1
Một nghiên cứu trên chuột cho thấy việc tiếp xúc mãn tính với chế độ ăn giàu dầu cải dẫn đến tác hại đáng kể đối với trí nhớ và tăng đáng kể trọng lượng cơ thể.13
Theo một số nghiên cứu, dầu này có thể có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, loại dầu này cũng có thể gây ra một số rủi ro sức khỏe nhất định. Đó là những vấn đề liên quan đến sức khỏe tim mạch, trí nhớ và chứng viêm.
Cách sử dụng dầu hạt cải được khuyến cáo
Để giảm thiểu rủi ro, bạn có thể lưu ý khi sử dụng dầu hạt cải như sau:
Sử dụng với nhiệt độ phù hợp
Dầu hạt cải có thể được nấu ở nhiệt độ cao vì điểm bốc khói cao, có nghĩa là dầu sẽ không cháy cho đến khoảng 400ºF (204ºC), tại thời điểm đó nó sẽ bắt đầu bốc khói. Ở nhiệt độ này, các phân tử chất béo bắt đầu bị phá vỡ và tạo ra các hợp chất có hại.14
Vì đây là lọai dầu được tinh chế cao, có nghĩa là nhiều tạp chất và axit béo tự do của nó đã được loại bỏ, nên nó có điểm bốc khói cao hơn các loại dầu khác, chẳng hạn như dầu ô liu.15
Chính vì vậy mà loại dầu này có thể được dùng để áp chảo, nướng, chiên ngập dầu.14
Dùng để trộn salad
Dầu này có mùi vị rất nhẹ nhàng, khi để ở nhiệt độ phòng, nó có thể được dùng để trộn với món salad.15
Sử dụng các loại dầu thay thế
Bạn hoàn toàn có thể thay thế dầu hạt cải bằng các loại dầu sau đây với hàm lượng dinh dưỡng cao:
Dầu ô liu
Đây là loại dầu giàu đặc tính chống viêm và chất chống oxy hóa. Dầu ô liu có thể giúp ngăn ngừa bệnh tim và các vấn đề về trí nhớ.16
Dầu bơ
Dầu bơ chứa chất chống oxy hóa polyphenol và carotenoid, giúp tăng cường sức khỏe tim mạch.17
Dầu dừa
Dầu dừa có khả năng tăng lipoprotein mật độ cao, hay còn gọi là cholesterol “tốt”. Tuy nhiên, dầu dừa cũng chứa nhiều chất béo bão hòa nên bạn nên cẩn trọng khi dùng.18
Dầu hạt cải là một loại dầu hạt được sử dụng rộng rãi trong nấu ăn và chế biến thực phẩm. Có nhiều phát hiện mâu thuẫn và không thống nhất trong nghiên cứu. Hy vọng bài viết cung cấp những thông tin về cải dầu và dầu từ hạt cải cho bạn đọc.