Vì sao cá chết?
Nắm bắt xu hướng nuôi cá cảnh ngày càng phát triển, cửa hàng cá cảnh mọc như nấm ở các phố như Hoàng Hoa Thám, Hàng Đậu (Hà Nội). Anh Trần Anh Tuấn (phường Ngọc Hà, Hà Nội) kể rằng, con gái anh thích nuôi cá. Đầu tiên vợ chồng anh mua loại cá vàng có mã rất đẹp, đựng trong túi nilon bán rong ngoài đường. Con anh thích lắm, đi học về tới nhà là săm soi ngay nơi bể cá.
Thế nhưng chưa được 2 ngày, cá đã phơi bụng chết khiến con gái anh khóc sưng cả mắt. Vợ anh đi mua đôi cá khác, nhưng cá vẫn chết. Anh Tuấn phải lên tận chợ Bưởi mua 10 con cá con – được giới thiệu là rất khoẻ – về nuôi trong bể. Nhưng trong vòng 2 tháng, số cá “rơi rụng” dần rồi… sạch bể.
Con trai chị Minh Tâm ở Làng quốc tế Thăng Long xin bố mẹ “đầu tư” một bể cá Đài Loan, có cả máy bơm và đèn neon. Nhưng cái máy bơm trở chứng lúc chạy lúc không khiến cá chết ngợp.
Theo anh Trần Văn Toàn (bán cá cảnh phố Quán Thánh, Hà Nội), cá chết sau khi mua về có nhiều nguyên nhân, nhưng hầu hết là do khâu cho cá ăn. Nhiều em nhỏ thấy cá đớp lia lịa tưởng đói nên đổ thêm thức ăn mà không biết rằng cá có tập tính cứ thấy mồi là đớp. Vì ăn nhiều quá nên cá bị đầy bụng mà chết.
Nuôi cá cảnh chỉ nên cho ăn 1 lần/ ngày. Nếu cho cá ăn giun cần bỏ vào cái vợt lỗ thưa rồi lắc cho giun xuống từ từ để cá ăn đều. Nếu để nguyên nùi giun thả vào, cá sẽ đớp nuốt nguyên nùi giun mà chết. Cho ăn thức ăn viên cũng phải múc ngay nước nuôi cá ngâm 3 – 4 phút mới cho cá ăn. Nên chọn lượng thức ăn ít để cá ăn hết trong khoảng 5 phút để không bị thừa, làm ô nhiễm nước.
Chơi cá cảnh cũng lắm công phu. (Ảnh: TL)
Chơi cá cũng phải đầu tư kiến thức
Theo anh Toàn, cá cảnh có rất nhiều loại. Loại cao cấp như cá rồng, la hán thì khỏi nói vì chẳng mấy người mua được. Nhà bình dân nên nuôi cá đàn, loại dăm bảy ngàn một đôi vừa khoẻ, vừa đẹp. Không nên mua cá hàng rong, mã đẹp nhưng người bán dùng “mẹo” vỗ cho cá phổng phao, màu sắc… nhưng sức khoẻ cá yếu. Nên mua cá trong các cửa hàng cố định, có cây cảnh tươi tốt và phải có máy bơm tốt chạy liên tục.
Máy bơm có nhiều loại. Loại sục chỉ dùng cho bể nhỏ, tuổi thọ kém Máy bơm phải chạy liên tục để thay đổi không khí cho cá, giá từ 80.000 – 120.000 đ/chiếc mới tạm được. Nên có 2 máy để thay nhau chạy sẽ kéo dài tuổi thọ cho máy. Máy bơm, máy sục cần dùng liên tục để lọc nước và duy trì môi trường sống cho cá. 1 tuần nên thay nước một lần, lượng nước lấy ra khoảng 1/4 bể nên nhanh, sau đó thay thế 1/4 nước mới vào bể nên từ từ.
Bể cá cần đặt nơi không có ánh sáng mặt trời trực tiếp chiếu vào, càng mát càng tốt như phía sau cửa, góc nhà, vách ngăn giữa các phòng. Không nên đặt bể cá trong phòng ngủ vì mùi nước cá tanh, tiếng kêu của máy bơm, máy sủi, tiếng nước chảy róc rách sẽ làm ảnh hưởng tới giấc ngủ. Vị trí đặt bể cao nhất khoảng ngang tim người, thấp nhất là ở ngang đầu gối.
Người ít kinh nghiệm nên chọn loài cá nhỏ bơi theo đàn. Nhớ hỏi kỹ người bán cá để không chọn phải loại cá dữ hay có loại cá hay bơi theo lén và… rỉa đuôi cá lành. Cũng không nên thả các loại cá to, cá ăn mồi và cá dữ vì chúng sẽ ăn thịt cá khác và cây thủy sinh.
Hiện có loại máy sử dụng ozone để xử lý nước và khử trùng thức ăn bể cá, nhờ vào tính ôxy hoá cực mạnh, ozone có thể tiêu diệt các mầm bệnh như virus, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng lơ lửng trong nước mà vẫn an toàn cho cá, nồng độ oxy hoà tan trong nước cũng được nâng cao, nồng độ ozone dùng xử lý nước nuôi cá cảnh 0.25 – 1 mg/10 lít nước/ giờ.
Nhưng ozone chỉ phòng chứ không chữa được bệnh cho cá. Khi bể bị rêu, nên giảm thời gian bật đèn và dùng thuốc diệt rêu đặc trị. Khi thấy bể có bọt khí trắng nhỏ nổi xung quanh bề là do bể thiếu nước do bay hơi, cần bổ sung thêm nước ngay, và nhớ là phải cho nước vào chậm, kẻo cá bị sốc. Vệ sinh bề mặt trong và ngoài của bể bằng cách dùng khăn lau và nam châm cọ bể.
Một số lưu ý:
– Không rửa bể cá và các loại đá sỏi trang trí bể bằng xà phòng.
– Khi thay nước nên để lại 1 ít nước cũ (tốt nhất là 1/4 nước)
– Bể nhỏ không nên di chuyển nhiều.
– Thỉnh thoảng nên cho cá ăn thêm tôm, tép.
– Thay nước nên chứa trong xô qua 1 ngày hãy đổ vào bể để cá không bị sốc. Nếu dùng nước khoan phải chứa nước rồi đợi 2 – 3 ngày mới thay nước cá.
– Đèn trong bể cá nên bật vào ban ngày, tắt lúc ban đêm. Mỗi ngày chỉ nên bật dưới 8 giờ. Nhiệt độ thích hợp của bể cá là từ 25 – 30°C. Khi trời lạnh thì bổ sung thêm sấy.
Kim Sinh