Nồng độ cồn trong các loại đồ uống
Hầu hết những người đã uống bất kỳ loại rượu nào đều biết rằng rượu ảnh hưởng đến cách họ suy nghĩ, cảm nhận và hành động. Nhưng ít người có thể biết chính xác cách thức hoạt động của rượu trong cơ thể. Để hiểu điều gì xảy ra khi bạn uống rượu, bạn có thể biết được đâu là “đồ uống tiêu chuẩn”. Các loại bia, rượu vang và rượu khác nhau có thể có nồng độ cồn khác nhau. Đồ uống có nhiều cồn có tác dụng lên cơ thể mạnh hơn đồ uống có ít cồn. Một thức uống tiêu chuẩn chứa khoảng 14 gam cồn nguyên chất.
Điều gì xảy ra khi bạn uống rượu?
Đây là cách cơ thể hấp thụ rượu khi bạn uống:
- Miệng: Khi bạn bắt đầu uống rượu, một tỷ lệ rượu rất nhỏ sẽ di chuyển vào các mạch máu nhỏ trong miệng và lưỡi
- Bụng: Khi rượu đến dạ dày, tới 20 phần trăm sẽ được hấp thụ vào máu
- Ruột non: Khi rượu đi vào ruột non, 75 đến 85 phần trăm còn lại được hấp thụ vào máu
- Dòng máu di chuyển rượu đến các bộ phận khác nhau của cơ thể. Rượu tiếp tục di chuyển khắp cơ thể trong máu cho đến khi gan phân hủy hoàn toàn.
- Gan: Gan lọc máu của bạn và phân hủy 80 đến 90% lượng cồn bạn uống thành nước, carbon dioxide và năng lượng mà cơ thể có thể xử lý. Gan sử dụng các enzym để phân hủy rượu. Gan thường phân hủy rượu với tốc độ một ly rượu tiêu chuẩn mỗi giờ
- Thận: Thận lọc máu, cân bằng lượng chất lỏng trong cơ thể và loại bỏ các chất thải ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Rượu buộc thận của bạn phải làm việc nhiều hơn vì chúng sẽ tạo ra nhiều nước tiểu hơn để loại bỏ các chất cặn bã từ rượu bị phân hủy. Cơ thể bài tiết tới 10% lượng cồn tiêu thụ qua nước tiểu.
- Não: Rượu di chuyển từ máu vào não trong vòng 5 đến 10 phút sau khi uống. Rượu có thể gây ra thay đổi tâm trạng, khó suy nghĩ và phối hợp, thậm chí khó hình thành ký ức (mất trí nhớ).
- Phổi. Trong phổi, một số chất cồn được bay hơi dưới dạng hơi thở. Một người có thể thở ra tới 8% lượng cồn mà họ tiêu thụ.
- Làn da. Một lượng nhỏ cồn bốc hơi từ các mạch máu nhỏ dưới bề mặt da.
Ở phụ nữ mang thai, rượu đi qua nhau thai từ máu của mẹ sang thai nhi. Trẻ sơ sinh tiếp xúc với nồng độ cồn trong máu giống như mẹ của chúng nhưng không thể phân hủy chất cồn như người lớn. Không nên uống rượu trong bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ.
Điều gì xảy ra khi bạn uống khi bụng đói?
Mỗi người đều hấp thụ rượu với một tốc độ khác nhau. Phụ nữ, thanh niên và những người thấp bé có xu hướng hấp thụ rượu nhanh hơn nam giới và những người lớn tuổi và có kích thước cơ thể lớn hơn. Sức khỏe gan của bạn cũng sẽ ảnh hưởng đến tốc độ cơ thể bạn xử lý rượu. Nhưng việc ăn uống cũng đóng một vai trò lớn trong cách cơ thể bạn xử lý chất cồn. Rượu được hấp thụ nhanh nhất bởi ruột non. Rượu ở trong dạ dày càng lâu thì hấp thu càng chậm và càng ảnh hưởng đến cơ thể. Thức ăn ngăn không cho rượu nhanh chóng đi vào ruột non của bạn. Khi có thức ăn trong dạ dày của bạn trước khi uống, rượu sẽ được hấp thụ chậm hơn.
Khi bạn uống lúc đói, phần lớn lượng rượu bạn uống sẽ đi nhanh từ dạ dày vào ruột non, nơi hầu hết rượu được hấp thụ vào máu. Điều này làm gia tăng tất cả các tác dụng phụ của việc uống rượu, chẳng hạn như khả năng suy nghĩ và điều phối các chuyển động của cơ thể. Uống rượu nhẹ đến vừa phải khi bụng đói có thể không phải là nguyên nhân chính đáng lo ngại. Nhưng uống một lượng lớn rượu lúc đói có thể rất nguy hiểm. Việc không thể suy nghĩ rõ ràng hoặc di chuyển cơ thể một cách an toàn có thể gây tổn hại nghiêm trọng, dẫn đến thương tích hoặc tử vong trong những trường hợp nghiêm trọng.
Uống rượu lúc đói thì phải làm sao
Chọn đồ uống có nồng độ cồn thấp hơn, pha loãng bằng nước hoặc các chất lỏng không chứa cồn khác, nhấm nháp trong thời gian dài và uống nước cùng lúc là tất cả những cách để pha loãng nồng độ cồn trong đồ uống của bạn. Nhưng điều này sẽ ít ảnh hưởng đến mức độ hấp thụ nhanh chóng của cơ thể bạn. Tình huống lý tưởng nhất để tránh bất kỳ ảnh hưởng xấu nào từ việc uống rượu khi bụng đói tất nhiên là tránh làm điều đó bằng cách ăn một số thức ăn. Ăn ít nhất một giờ trước khi uống nếu bạn định uống nhiều hơn một ly trong một lúc. Đừng uống nhiều hơn một ly tiêu chuẩn mỗi giờ và biết giới hạn của mình.
Nếu bạn đang uống khi bụng đói và bắt đầu cảm thấy đau bụng hoặc buồn nôn hoặc bắt đầu nôn mửa, điều quan trọng là bạn phải ngừng uống và nói với người khác về cảm giác của bạn. Rất có thể bạn đã uống quá nhiều hoặc quá nhanh. Bắt đầu uống nước từ từ và cố gắng ăn thức ăn dễ tiêu hóa với nhiều carbohydrate như bánh quy hoặc bánh mì.
Làm gì trong trường hợp ngộ độc rượu
Đau, buồn nôn, thở dốc hoặc nôn mửa cũng có thể là dấu hiệu của một tình trạng đe dọa tính mạng được gọi là ngộ độc rượu. Bạn có thể nhận biết ngộ độc rượu bằng một số triệu chứng khác, bao gồm:
- hoang mang
- hạ thân nhiệt (nhiệt độ cơ thể thấp) gây ra da xanh tím
- mất phối hợp
- thở chậm hoặc bất thường
- nói lắp
- đờ đẫn (ý thức không phản ứng)
- ngất đi
Làm thế nào để cảm thấy tốt hơn sau khi uống khi bụng đói?
Uống khi bụng đói cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc tác dụng phụ thường vô hại nhưng vẫn khó chịu là cảm giác nôn nao. Cảm giác nôn nao thường xảy ra vào ngày sau khi uống một lượng lớn rượu. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- chóng mặt
- khát
- cảm thấy run rẩy
- không có khả năng tập trung hoặc suy nghĩ rõ ràng
- đau đầu
- các vấn đề về tâm trạng như trầm cảm, lo lắng và cáu kỉnh
- buồn nôn
- ngủ kém
- nhịp tim nhanh
- nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh
- đau bụng
- nôn mửa
Mặc dù các triệu chứng nôn nao thường tự hết, nhưng có một số điều bạn có thể làm để giúp chúng biến mất nhanh chóng hơn, bao gồm:
- Chất lỏng. Nhấm nháp nước lọc, nước súp hoặc nước hoa quả
- Ngủ. Ngủ có thể giúp bạn nhanh chóng hết nôn nao
- Ăn thức ăn. Ăn vặt với các loại thực phẩm dễ tiêu, nhạt nhẽo như bánh mì nướng, bánh quy giòn hoặc bánh quy có thể làm tăng lượng đường trong máu và ổn định dạ dày của bạn
- Thuốc giảm đau. Dùng thuốc giảm đau như ibuprofen có thể làm dịu cơn đau đầu của bạn. Tránh dùng acetaminophen nếu bạn uống thường xuyên, vì nó có thể làm trầm trọng thêm bất kỳ vấn đề nào về gan.
Tiêu thụ một lượng rất lớn rượu trong một khoảng thời gian ngắn, đặc biệt là khi bụng đói, có thể nguy hiểm và đôi khi thậm chí gây tử vong. Nhưng trong hầu hết các trường hợp, uống khi bụng đói sẽ chỉ gây ra các tác dụng phụ khó chịu liên quan đến cảm giác nôn nao. Ăn trước khi uống rượu vừa phải có thể làm chậm ảnh hưởng của rượu đối với bạn và giảm nguy cơ phản ứng xấu với rượu.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nên ăn gì trước khi uống say?
Hà Linh – Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline)