Với người dân Hải Phòng, giá biển hay giá bể là một món ăn rất quen thuộc, hấp dẫn, nhất là vào ngày mùa đông lạnh giá. Nhưng với người dân ở xứ khác, đây có lẽ là một món ăn xa lạ. Vì thế, giá biển được xem là một đặc sản độc đáo của thành phố hoa phượng đỏ.
Giá biển là một loại nhuyễn thể*, có hai mảnh vỏ màu xanh, to bằng ngón tay, cùng với những cọng chân khoằn khoèo như cái giá đỗ. Giá biển sống trong các bãi cát ven biển. Giá biển ẩn chứa bên trong một lớp thịt ngọt lừ và có thể chế biến thành nhiều món ăn độc đáo như giá biển xào chua ngọt, giá biển trộn thính và nem làm gỏi giá, hay chỉ đon giản là giá biển xào nóng tất cả đều hấp dẫn, đều đậm bùi hương vị của con giá.
*Giá bể là một loài thuộc ngành Tay Cuộn (Brachiopoda). Ngành này phát triển mạnh trong Đại Cổ Sinh (Paleozoi). Nhưng chúng đã bị tuyệt chủng vào thời gian cuối Đại Cổ Sinh, đầu Đại Trung Sinh (Mezozoi). (Theo thông tin anh Nguyễn Thanh Sơn cung cấp)
Cách chế biến giá biển cũng khá đơn giản. Sau khi rửa sạch, vặt chân và bỏ đầu, người ta bỏ mình giá vào chõ đồ như đồ xôi (thay vì luộc) cho chín vừa tới rồi đổ giá ra, để nguội và bóc lấy thịt giá. Chân giá làm sạch, nhúng nước sôi nhưng đừng kỹ quá kẻo dai, vớt ra để ráo. Từ nguyên liệu là chân giá, thịt giá có thể chế biến thành các món ăn khác nhau, tùy sở thích của từng người.
Đơn giản nhất là làm nộm giá. Chỉ cần giã thêm chút riềng thật nhuyễn, cho mình giá vào xào chung, rồi rang vừng cho vàng và một ít lá chanh thái chỉ, trộn chung tất cả gia vị với mình giá, chân giá đã trụng nước sô vào là đã có món nộm vừa ngon, vừa độc đáo. Nộm giá biển ăn có cảm giác sần sật, bùi bùi, giòn, ngọt và hơi cay cay.
Giá bể không đắt, nhưng công sức để chế biến ra thành những món ăn cho mọi ngưòi thường thức rất công phu và không phải ai cũng biết làm cho ngon. Phổ biến nhất chỉ có hai món: giá bể làm gỏi và giá xào chua ngọt.
Người bán hàng tả, giá bể mua về rửa sạch để ráo, rồi luộc thật kỹ vì không kỹ sẽ không thể tách thịt chúng ra khỏi vỏ, đây cũng là khâu mất thời gian nhất. Thịt giá bể sau khi tách ra được trộn với hỗn hợp thính gạo, riềng, đậu phộng, mè….giã nhỏ và lá chanh xắt nhuyễn.
Món này cuốn bánh tráng ăn kèm với các loại rau thơm đinh lăng, lá sắn thuyền, chuối chát, dứa chua ngọt, khế xắt mỏng…chấm nước mắm chua ngọt. Vị beo béo của thịt giá bể hoà quyện cùng chút hương thơm ngai ngái của riềng, vị bùi thơm của mè, đậu phộng, vị thơm đặc trưng của lá chanh cùng các gia vị chua chát, các loại rau thơm…
Còn món giá bể xào, Cô Tân nói chế biến rất dễ, chỉ khó là cách nêm nếm gia vị sao cho vừa miệng. Hành tỏi phi thơm cho giá vào đảo, nêm gia vị, giấm, mắm, đường…và chút bột mỳ, bột dong pha loãng vào cho giá bể sệt lại, tới lúc ăn cho thêm ít lá ngò)xắt nhuyễn và chút tương ớt vào là được. Giá bể xào chua chua ngọt ngọt rất dễ ăn, tuy nhiên cũng hơi mệt vì ngưòi ăn phải nhằn từng con một, tách vỏ chúng ra bằng lưỡi để ăn phần thân nằm trong…
Đến Hải Phòng, bạn đừng quên thử món này nhé!