Cửu vạn là một nghề không còn quá xa lạ đối với những người lao động nghèo phải bán sức lao động của mình. Đây được coi là một trong những nghề vô cùng cực nhọc, vất vả. Thế nhưng không phải ai cũng biết cái tên cửu vạn có nghĩa là gì và nguồn gốc từ đâu. Cùng Kiến Vàng tìm kiếm câu trả lời trong bài viết sau.
1. Cửu vạn là gì?
Cửu vạn là thuật ngữ dùng để chỉ những người làm nghề bốc vác thuê nặng nhọc. Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp những người làm nghề cửu vạn tại các chợ đầu mối, bến xe, cửa khẩu, bến cảng,… Những công việc này cực kỳ vất vả. Thời gian làm việc không quy định cụ thể, hàng về khi nào thì làm việc lúc đó. Công việc này có thể diễn ra lúc 12h trưa, có lúc là 9-11 giờ đêm, tuy nhiên có những công việc kéo dài từ đêm đến sáng. Tùy thuộc vào nhu cầu của người thuê mà việc này diễn ra rất linh động, có thể làm vài giờ, làm theo ngày hoặc làm theo dự án.
Không chỉ có thời gian làm việc bất ổn, mà môi trường làm việc của những người làm nghề cửu vạn là nhà kho chứa hàng, ngoài trời bất kể nắng mưa.
Đa số, làm nghề cửu vạn thường là nam giới, những người có sức khỏe tương đối tốt có thể chịu được những công việc chân tay nặng nhọc. Tuy nhiên, cũng có không ít phụ nữ tham gia vào nghề này. Làm nghề này họ thường không từ chối bất kỳ một công việc gì, từ bốc vác, dọn nhà, chuyển đồ, phụ hồ,… họ đều nhận khi được thuê với mức giá hợp lý.
Ngày nay, khi xã hội đang ngày càng phát triển, nhu cầu của người dân tăng lên, các công ty cho thuê cửu vạn đã mọc lên rất nhiều. Thường sẽ có văn phòng tại các bến xe khách.
Xem thêm: Cách trừ tà khí trong nhà đơn giản, hiệu quả
2. Nguồn gốc của cái tên cửu vạn xuất phát từ đâu?
Thời xa xưa, khi chưa quen thuộc với cái tên “cửu vạn” như hiện nay thì nó được gọi với cái tên “phụ khuân vác”. Từ phụ tức chỉ người đàn ông, viết là 夫. Với những công việc nặng nhọc, vất vả thường đều do đàn ông thực hiện.
Cửu vạn được xuất phát từ tên của một quân bài trong bộ bài Tổ tôm dân gian. Nguyên nhân là vì trong quân bài này có hình dáng của một người đang khuân vác nặng nhọc.
Bộ bài Tổ tôm dân gian có tất cả 120 quân bài với 3 hàng chính là Vạn (萬), Văn (文) và Sách (索). Những quân bài này đều được viết bằng chữ Nho. Bên phải của mỗi quân bài sẽ có chữ số thứ tự từ Nhất đến Cửu (từ 1 đến 9).
Hàng Vạn sẽ có 9 quân bài từ Nhất Vạn, Nhị Vạn, Tam Vạn,…. đến Cửu Vạn. Quân Cửu Vạn chính là quân bài thứ 9 tong hàng Vạn. Quân bài này được thể hiện bởi hình vẽ một người đàn ông đang khuân vác một đồ vật rất nặng. Hình ảnh này đã ăn sâu vào đời sống dân gian về những người bốc dỡ hàng hóa thuê, từ đó cũng được gọi với cái tên Cửu Vạn.
3. Phân biệt cửu vạn chợ người và cửu vạn công ty
Những người làm công việc này được chia thành 2 loại chính đó là: cửu vạn chợ người và cửu vạn công ty.
3.1. Cửu vạn chợ người
“Cửu vạn chợ người” là thuật ngữ chỉ những người làm cửu vạn tự phát với tính chuyên nghiệp chưa cao. Nhóm nghề này có độ tuổi rất đa dạng từ già đến trẻ, có cả nam lẫn nữ.
- Vị trí: chúng ta thường dễ bắt gặp họ ở các khu ngã ba, ngã tư, các đầu cầu, bến xe.
- Độ tuổi: những người lao động từ trẻ đến già, có cả nam và nữ.
- Ngành nghề: họ có thể làm rất nhiều công việc như: chạy xe ôm, dọn nhà, trông trẻ nhỏ,… Khi bên thuê cần người bốc vác, khuân đồ gì đó họ mới gọi từng người, ai rảnh thì đi. Cũng có lúc ai cũng bận, không có đủ người làm.
- Giá cả: cửu vạn chợ người thường làm việc theo nhóm, không có tổ chức. Chính vì thế họ rất hay tăng giá, nhất là thời gian vào ban đêm. Nhiều doanh nghiệp phản ánh lại là rất hay bị cò quay, mà ban đêm thì không biết gọi cho ai nên đành chấp nhận thuê với giá cao.
- Tính chuyên nghiệp: nói đến sự chuyên nghiệp tại các khu chợ người thì hầu như là không đồng đều, người có người không. Khi có khách hàng thuê, họ rủ được ai đi thì đi, có thể có cả già, trẻ, nam và cả nữ. Có những lúc phải bốc xếp hàng nặng, thời gian dài họ không đủ sức. Không có người đứng đầu hướng dẫn, họ không biết phải nghe lời ai khi gặp khó khăn. Thậm chí có những người không có kinh nghiệm sẽ rất dễ làm đổ vỡ đồ đạc, hàng hóa. Khi bị đổ vỡ rồi mạnh ai người đấy chạy, bởi không ai là người đứng đầu nhận trách nhiệm đó.
- Tinh thần làm việc: làm việc rời rạc bởi có nhiều tầng lớp, thế hệ tham gia.
- Thời gian: không có thời gian nhất định, thích thì họ đi, không thích thì họ nghỉ, làm việc tự do. Hàng hóa về đêm thường phải thuê với giá cao hơn so với ban ngày. Lễ tết họ về quê hết, lúc đó bên thuê rất khó để kiếm người.
- Hóa đơn VAT: nhiều đơn vị thuê cần có hóa đơn đầu vào GTGT nhưng đội ngũ cửu vạn chợ người sẽ không có.
Xem thêm: Chuông gió có ý nghĩa gì?
3.2. Cửu vạn công ty
- Vị trí: có trụ sở tại công ty hoặc các chi nhánh, cơ sở.
- Độ tuổi: nam thanh niên khỏe mạnh trong độ tuổi từ 20 – 35 tuổi.
- Ngành nghề: bốc xếp, bốc vác, chuyển nhà. Có đầy đủ kỹ năng tháo lắp giường tủ, điều hòa, nóng lạnh. Họ được đào tạo khuân vác kỹ thuật bài bản.
- Giá cả: thường lấy uy tín làm đầu để hợp tác làm ăn lâu dài, giá thành rẻ, đặc biệt là không tăng giá cho dù trời mưa hay nắng, ngày lễ cũng như ngày thường.
- Tính chuyên nghiệp: có người đứng đầu hướng dẫn, phụ trách đi cùng, làm theo những gì người phụ trách giao cho mình. Chính vì thế mà càng ngày cửu vạn công ty càng làm chuyên nghiệp.
- Tính an toàn: với những loại hàng hóa, mỗi loại có một đặc thù riêng, nhân viên cửu vạn được đào tạo và tích lũy kinh nghiệm lâu năm chính điều đó tạo nên sự an toàn tuyệt đối khi bốc xếp, khuân vác đồ đạc và hàng hóa.
- Tính trách nhiệm: đặt trách nhiệm công việc lên hàng đầu, nếu trong quá trình bốc xếp bị đổ vỡ công ty sẽ nhận trách nhiệm và bồi thường thiệt hại giá trị hàng hóa tại thời điểm bấy giờ.
- Tinh thần làm việc: làm việc nhiệt tình, thân thiện, cởi mở, nói năng lễ độ, đúng mực theo văn hóa công ty.
- Thời gian : Làm việc 24/24h kể cả các ngày lễ tết. Bốc hàng số lượng nhân viên đông sẽ rút ngắn thời gian bốc xếp.
- Hóa đơn GTGT: Có xuất hóa đơn GTGT 10%.
Trên đây là tất cả những thông tin về nghề cửu vạn mà Kiến Vàng đã chia sẻ đến bạn đọc. Hy vọng các bạn sẽ có cái nhìn rõ hơn về nghề cửu vạn. Ấn theo dõi Kiến Vàng để luôn cập nhật được nhiều bài viết bổ ích khác nhé.