Thế nào là một cuốn sách viết cho thiếu nhi? Những tác phẩm không chủ đích viết cho trẻ em nhưng được các em đọc và đón nhận có được coi là văn học thiếu nhi? Những sáng tác viết cho trẻ em được đa số người lớn hưởng ứng còn trẻ em lại không mấy yêu thích có thuộc văn học thiếu nhi?… Đi tìm câu trả lời cho câu hỏi trên thực chất, cũng chính là đi tìm chìa khóa để giải mã các vấn đề thuộc về đặc trưng riêng của bộ phận văn học này.
Các nhà nghiên cứu nước ngoài đã đưa ra rất nhiều định nghĩa khác nhau về văn học thiếu nhi. Trong khuôn khổ những tư liệu có được, chúng tôi nhận thấy, khi nhận diện văn học thiếu nhi, các học giả quan tâm tới vấn đề: đối tượng tiếp nhận, nội dung phản ánh của tác phẩm, điểm nhìn trần thuật.
Từ góc độ đối tượng tiếp nhận, nhiều nhà nghiên cứu đã định nghĩa văn học thiếu nhi thông qua độ tuổi của người đọc. M.R.Margaret viết: “Một số người cho rằng văn học thiếu nhi là nhịp cầu nối từ độ tuổi sơ sinh tới 18 tuổi. Tuy nhiên, như tôi biết, không học sinh trung học hay phổ thông nào cho rằng mình là trẻ em. Vì vậy, tôi định nghĩa văn học cho lứa tuổi 13 đến 18 tuổi là văn học thanh niên và văn học cho tuổi từ sơ sinh đến 13 tuổi là văn học thiếu nhi. Các trường tiểu học truyền thống nhận trẻ từ 6 tuổi và những đứa trẻ này tới 12 hoặc 13 tuổi sẽ hoàn thành cấp tiểu học” (1). Bà cũng cho rằng rất dễ phân biệt một đứa trẻ tiểu học và một học sinh trung học hay phổ thông, cũng dễ dàng phân biệt giữa độ tuổi 13 và 14 tuổi, bằng cách đơn giản là hỏi chúng. Nhưng rất khó để phân biệt giữa văn học cho thiếu nhi và văn học cho thanh niên. Tác giả đi đến kết luận rằng các định nghĩa và sự phân chia rất cực đoan và đôi khi trẻ em sẽ làm bạn ngạc nhiên khi chúng vượt qua những ranh giới phân loại trong lựa chọn đọc sách. Margaret đã định nghĩa về văn học thiếu nhi bằng cách phân định độ tuổi của độc giả. Tuy nhiên, bà cũng nhận thấy trên thực tế, việc xác định một tác phẩm văn học trẻ em viết cho đối tượng n…