Bơm tinh trùng vào buồng tử cung là một kỹ thuật tương đối đơn giản và ít nguy hiểm, hiệu quả điều trị tương đối cao nếu thực hiện đúng chỉ định và kỹ thuật. Đây là phương pháp điều trị hiếm muộn phổ biến, rẻ tiền và đạt hiệu quả điều trị khá cao hiện nay trên thế giới. Ở Việt Nam, kỹ thuật này có thể được áp dụng rộng rãi đến các cơ sở điều trị Sản Phụ khoa ở tuyến tỉnh. Thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung đúng chỉ định và phương pháp có thể giải quyết được ít nhất là 50% nhu cầu điều trị hiếm muộn.
Thụ tinh nhân tạo là gì?
Thụ tinh nhân tạo là phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (Intra – uterine insemination – IUI), đây là phương pháp điều trị vô sinh đầu tay và được áp dụng phổ biến nhất. IUI cũng được đánh giá là kỹ thuật điều trị điều trị vô sinh hiệu quả nhất hiện nay. Nguyên tắc của IUI là làm giảm các tác động bất lợi của môi trường âm đạo và chất nhầy cổ tử cung lên tinh trùng; đồng thời đặt tinh trùng ở vị trí gần trứng nhất.
Cùng với sự phát triển của các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, việc sử dụng tinh trùng đã qua lọc, rửa và kích hoạt đã trở thành tiêu chuẩn điều trị trong IUI từ những năm đầu thập kỷ 80. Kỹ thuật chuẩn bị tinh trùng (lọc, rửa, hoạt hóa) đã làm thay đổi bộ mặt của kỹ thuật IUI, giảm đáng kể tỉ lệ các biến chứng thường gặp (đau, co thắt tử cung, nhiễm trùng…), đồng thời tăng đáng kể tỉ lệ thụ thai.
Thông thường những trường hợp sau hay đi thụ tinh nhân tạo:
– Do bất thường ở cổ tử cung mà sau khi quan hệ tinh trùng không đi qua cổ tử cung được.
– Vợ chồng bị hiếm muộn lâu và không rõ nguyên nhân
– Phía nam giới có tinh trùng bị bất thường nhẹ về số lượng và chất lượng
– Vợ chồng không thể quan hệ bình thường được vì bất cứ lý do nào đó
Hiện nay có 2 loại thụ tinh ngoài cách quan hệ tình dục: Thụ tinh nhân tạo và Thụ tinh trong ống nghiệm
Thụ tinh trong ống nghiệm:
Cách thụ tinh này được áp dụng cho trường hợp tắc vòi trứng hay vòi trứng thông yếu. Trong trường hợp này, tinh trùng và trứng không thể gặp nhau trong cơ thể người phụ nữ do đường đi để tinh trùng và trứng gặp nhau bị tắc. Do đó phải chọc hút trứng ra bên ngoài, cho tinh trùng và trứng gặp nhau và thụ tinh bên ngoài cơ thể, gọi là thụ tinh trong ống nghiệm. Sau đó người ta bơm phôi có được vào trở lại buồng tử cung. Phôi sẽ bám vào tử cung và phát triển thành thai như bình thường.
Thụ tinh nhân tạo (Bơm tinh trùng vào buồng trứng)
Đây là cách thụ tinh dùng một ống thông nhỏ bên trong có chứa tinh trùng đã được chọn lọc, rửa sạch và được đưa qua cổ tử cung rồi bơm thẳng vào buồng tử cung. Phương pháp thụ tinh này được thực hiện rất nhanh, khoảng 2-5 phút và không đau nhé.
Thụ tinh nhân tạo khi nào là tốt nhất
Thời điểm thụ tinh nhân tạo tốt nhất là trước hoặc sau rụng trứng 6 tiếng. Thời gian thực hiện tùy thuộc vào thời điểm dùng thuốc gây rụng trứng (HCG). Thụ tinh nhân tạo thường thực hiện 2 lần sau khi cho HCG 24 và 48 giờ, hoặc 1 lần vào 34 – 36 giờ.
Tỷ lệ thành công của thụ tinh nhân tạo
Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy tỉ lệ có thai của phương pháp Thụ tinh nhân tạo thay đổi tùy vào từng trung tâm, khoảng từ 6 – 26%. Tỉ lệ thành công tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: chỉ định điều trị, nguyên nhân vô sinh, số lượng nang noãn, nang noãn càng nhiều thì tỉ lệ thành công càng cao, số lượng tinh trùng di động cao khả năng thành công cao hơn. Riêng tại khoa Hiếm Muộn bệnh viện Phụ sản Từ Dũ, tỉ lệ có thai khi áp dụng phương pháp này là 20%.
Tinh trùng có thể sống bao lâu sau khi lọc rửa?
Tinh trùng có thể sống và có khả năng thụ tinh tốt khoảng 24 giờ. Tuy nhiên, có những nghiên cứu cho thấy tinh trùng có thể sống 2 – 4 ngày trong đường sinh dục nữ.
Có cần phải nằm nghỉ sau khi thụ tinh nhân tạo không?
Nên nằm nghỉ 1 thời gian ngắn sau khi bơm tinh trùng. Thời gian nằm nghỉ sau IUI khoảng 15 phút là đủ.
Bạn nên nằm nghỉ khi bạn cảm thấy căng tức bụng hoặc cảm thấy không khỏe, bạn có thể nghỉ ngơi 1 thời gian. Nhiều bác sĩ khuyên người bệnh nên giảm hoạt động thể thao và tránh làm nặng trong giai đoạn hoàng thể với hy vọng sẽ tăng khả năng có thai, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào chứng minh điều đó là hoàn toàn cần thiết.
Kiêng giao hợp bao lâu trước khi thụ tinh nhân tạo?
Thời gian kiêng giao hợp tốt nhất là từ 3 – 5 ngày là khoảng thời gian tốt nhất về khả năng sống và di động của tinh trùng.
Có nên quan hệ sau thụ tinh nhân tạo không?
Có hay không giao hợp cũng được vì không làm tăng tỉ lệ có thai. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân có ra huyết do khi thực hiện thủ thuật thì thường nên đợi khoảng 48 giờ sau hẳn giao hợp .
Tinh trùng có bị chảy ra ngoài khi thụ tinh nhân tạo không ?
Nếu cô đặc tinh trùng ở 1 thể tích nhỏ (<0.5ml) tinh trùng đã được bơm vào trong buồng tử cung thường không chảy ngược ra ngoài. Tuy nhiên, người bệnh có cảm giác ướt ở âm đạo sau khi IUI là có thể do dịch nhầy ở cổ tử cung bị chảy ra ngoài hoặc do nước muối sinh lý dùng lau rửa âm đạo và cổ tử cung.
Số nang noãn bao nhiêu thì tỷ lệ có thai cao nhất?
Trung bình số nang noãn lý tưởng để đạt tỉ lệ có thai cao nhất là từ 3 – 4 nang. Nếu số nang nhiều hơn nữa có thể sẽ tăng tỉ lệ có thai nhưng tỉ lệ đa thai cũng tăng theo.
Có nên thụ tinh nhân tạo khi tinh trùng binh thường không?
Một số chu kỳ điều trị bằng Clomiphene Citrate sẽ làm giảm chất nhầy ở cổ tử cung. IUI sẽ làm tăng khả năng có thai ở những trường hợp trên. Hơn nữa cũng nên thực hiện IUI ở các cặp vợ chồng không có những bất thường về tinh dịch đồ nhưng đã giao hợp một thời gian dài vẫn không có thai.
Nên thụ tinh nhân tạo mấy lần trước khi chuyển sang IVF ?
Tùy vào từng trường hợp vô sinh của các cặp vợ chồng, nguyên nhân vô sinh, tuổi người bệnh, cũng như điều kiện kinh tế. Tuy nhiên nếu sau 3 chu kỳ IUI với số lượng nang noãn tốt, chất lượng tinh trùng tốt và kỹ thuật bơm tinh trùng đảm bảo mà vẫn không có thai, thì nên chuyển sang IVF.
Tại sao cần lọc rửa tinh trùng trước khi IUI mà không bơm tinh trùng tươi ?
Lọc rửa tinh trùng nhằm loại bỏ tinh dịch, loại bỏ phần lớn nguy cơ nhiễm trùng. Lựa chọn những tinh trùng tốt trong 1 thể tích nhỏ để IUI. Ngoài ra giúp loại bỏ những tinh trùng chết, phần lớn các chất độc với tinh trùng và tránh nguy cơ sốc phản vệ xảy ra khi bơm tinh dịch vào buồng tử cung.
Liệu có bị chảy máu khi thụ tinh nhân tạo không?
Phần lớn là không. Tuy nhiên có nhiều trường hợp ra máu rất ít sau IUI là do quá trình thực hiện, cổ tử cung bị tổn thương hay ở 1 số ít phụ nữ sau khi rụng trứng sẽ gây tình trạng ra huyết nhẹ.
Khi nào thì biết có thai sau thụ tinh nhân tạo ?
Sau 2 tuần các bạn nên đi thử máu và nước tiểu xem có thai hay không. Nếu kết quả cho thấy là có thai thì tiến hành siêu âm 3 tuần sau đó để xác định chắc chắn mình có thai.
Chia sẻ bài viết
