Lá cơm là một loại lá đặc sản của núi rừng Tây Bắc, lá có vị đắng, được con người sử dụng như một món ăn bài thuốc quý với công dụng chính là chữa các bệnh về đường ruột và các bệnh về chức năng gan.
- Tên khác: rau đắng, lá đắng, cây khô, lá mật vịt …
- Tên khoa học: cập nhật.
- CUỐI CÙNG: cập nhật.
Tả cây gạo
- Thân cây: Là loại cây thân thảo sống lâu năm, mọc rũ xuống đất – cây thường chỉ cao khoảng 30 cm, mọc dưới tán cây, lùm ven đồi.
- Lá: Lá của cây cá cơm là loại lá có cấu tạo dạng lông chim với các cặp lá mọc xen kẽ trên các cánh của lá. Mỗi lá kép là một cặp gồm 7 lá xen kẽ. Vỏ quả nhọn, mép lá có nhiều vết sẹo lớn nổi rõ, các đường gân nổi rõ ở cả mặt trên và mặt dưới.
- Rễ: Rễ hẹp.
Cây gạo mọc ở đâu?
Cây mọc ở hầu hết các vùng đồi núi của nước ta, thường gặp nhất là các vùng ven suối nơi có nhiều cây gạo mọc ở nơi đất ẩm.
Loài này được tìm thấy nhiều nhất ở các tỉnh như Yên Bái, Cao Bằng.
Thu hoạch và sử dụng:
Cây được thu hái vào mùa hè, cắt lá ở dưới đất, rửa sạch dùng tươi hoặc phơi khô dùng quanh năm. Mời các bạn xem video người dân nhặt lá lúa trên đồi.
Nếm
Đặc tính của cây là có vị đắng (Vị gần giống mật vịt), tính bình.
Công dụng của lá lúa
Caythuoc.org không tìm thấy thông tin về vị thuốc này trong sách giáo khoa y học cổ truyền mà chỉ được dân gian sử dụng theo kinh nghiệm – với những công dụng chính như sau (1):
- Lạnh gan, mật: Người ta dùng lá gạo làm thuốc chữa bệnh gan và túi mật, cơm canh thường được đưa vào các bữa tiệc với hai mục đích chính là làm món ăn ngon hơn và giúp tăng cường chức năng của gan và túi mật giúp tiêu hóa, ăn ngon hơn.
- Giải độc rượu: Đây là tác dụng quý của loại thảo dược này, để ngâm rượu có thể dùng cách nấu cơm canh để dùng trong các dịp lễ tết hoặc làm trà gạo khô để uống sau khi uống rượu. Nhưng hiệu quả hơn là ăn cơm canh (2).
- Điều trị các bệnh đường ruột như: Viêm đại tràng, tiêu hóa kém, ăn không tiêu.
- Sảng khoái, cải thiện sức khỏe: Người dùng thường xuyên thấy sức khỏe được cải thiện và giảm mệt mỏi sau khi sử dụng.
- Điều trị mụn trứng cá: Nhờ tác dụng giải độc gan, chức năng gan hoạt động tốt hơn nên lá gạo còn được dùng để hỗ trợ giảm mụn hiệu quả, an toàn và lâu dài.
- Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường: Đây cũng là kinh nghiệm quý trong dân gian, người dùng nhận thấy tác dụng hạ đường huyết rõ rệt khi sử dụng canh lá lốt.
Cách dùng lá gạo làm thuốc chữa bệnh
1. Nấu canh lá lốt với rau
Lá cơm có thể nấu với các loại rau củ quả thông thường, tạo nên vị đắng, thơm ngon và đặc biệt tốt cho sức khỏe, tiêu hóa.
- Các loại rau có thể nấu chung: Khoai lang, khoai lang, khoai tây, bắp cải, nước hầm xương….
- Chuẩn bị các: Lá gạo đem phơi khô một nắm nhỏ khoảng 3 lá khô (hoặc tươi), rau gia vị, một ít dầu ăn và hành lá rửa sạch, sắc nước vừa đủ dùng.
- Làm: Nấu rau ngót như bình thường, sau đó thái nhỏ lá gạo và cho vào nồi canh.
- Ghi chú: Chỉ khoảng 2 đến 3 lá là đủ để nồi canh hết vị đắng, tùy theo sở thích và khả năng ăn đắng mà bạn sắp xếp cho phù hợp. Món canh nấu với lá lốt vừa ngon, vừa bổ, nên ăn hàng ngày.
2. Cách nấu cơm lam ngon:
- Chuẩn bị các: Một nắm nhỏ lá gạo khô khoảng 15 g, hoặc lá lốt tươi 100 g, bột gia vị, bó xôi, 2 lá chanh tươi, một ít dầu ăn, hành củ, 1,5 lít nước sạch.
- Xử lý:
- Với lá khô: Lá khô ngâm nước khoảng 20 phút cho lá nở ra, sau đó rửa tay nhẹ nhàng để lá không bị nát và mất chất, để ráo rồi thái nhỏ.
- Với những chiếc lá tươi: Rửa sạch, lau khô, thái nhỏ.
- làm: Phi thơm hành cho thơm, cho rau vào xào chín, nêm ít bột gia vị và cho ít chùm ngây (không cho nhiều quá để không bị chua) đảo đều cho nhân. Sau đó đổ nước vừa đủ để phục vụ số lượng người ăn. Đun nước đến khi sôi thì tắt bếp và cho vào nồi canh một ít lá chanh tươi xắt nhỏ để tăng mùi thơm. Sắp xếp chúng với nhiều bột mì hơn để thưởng thức.
- Sử dụngCơm canh có vị đắng, thơm, tính lạnh, là món ăn tuyệt vời trên mâm cơm của đồng bào vùng cao nước ta.
Các món ăn sử dụng lá gạo: Ngoài nấu giò, lá lốt còn được dùng làm rau ăn trong một số món ăn dân tộc như lá lốt nấu giò, chả dê hay lá lốt nấu nước hầm xương, hầm thịt….
3. Cách làm chè gạo:
- Chuẩn bị các: 10g lá khô hoặc 100g lá tươi, 01 bình nước sôi.
- Làm: Lá khô (tươi) rửa sạch, sắc với nước rồi cho vào bình, tráng qua một lần nước sôi. Cho khoảng 1 lít nước sôi vào nồi, ủ trong khoảng 20 phút để tiêm. Sau đó đổ nước dùng hàng ngày. Khi đã uống hết nước lần 1, bạn có thể thêm một chút nước sôi để uống lần 2 cho đến khi cạn dần.
Ghi chú
Đừng nhầm cây gạo với cây kim tiền hay cây mật gấu lấy lá, tuy những loại cây này cũng được gọi là cây lá đắng nhưng chúng có hình dáng, kích thước, công dụng và cách dùng khác nhau.
Điểm khác biệt: Cây lá gấu là cây thân gỗ nhỏ có thể cao tới 2m, lá đơn không có sẹo, hiện nay cây này được trồng nhiều nơi sân vườn hay hàng rào. Công dụng chính của nó là hạ đường huyết, dưới đây là hình ảnh của loại cây này, các bạn lưu ý để tránh nhầm lẫn nhé.
Giá bán lá lúa
Hiện nay, lá lúa được chào bán trên thị trường dưới dạng lá phơi khô, giá 600.000 đồng / kg lá khô.
Sở dĩ giá bán lá cơm cháy cao như vậy, đơn giản là loại cây này trong tự nhiên khá hiếm và chỉ có ở một số vùng đồi núi nhất định. Hơn nữa, sấy lá tươi rất vô dụng, cứ 10 kg lá tươi mới sấy được 1 kg lá khô nên giá lá khô có thể lên đến 600.000đ ~ 700.000đ / kg tùy thời điểm.
Vui lòng liên hệ caythuoc.org tại ĐT: 0978784411 để mua được những sản phẩm sạch và chất lượng.