Luật tennis mới nhất được được liên đoàn quần vợt thế giới (ITF) ban hành, quy định một cách chi tiết và rõ ràng về quy cách kích thước sân, cách tính điểm chuẩn nhất trong một trận đấu tennis.
Giới thiệu về môn tennis
Tennis hay còn được gọi là quần vợt, là một môn thể thao đòi hỏi những vận động viên phải dùng vợt đánh kết hợp với quả banh tròn và 1 cái lưới dài được bắt ngang ở giữa 2 vận động viên. Những người chơi tennis sẽ dùng vợt của họ và đưa banh vào đánh ở cả 2 bên mặt lưới vợt và họ phải đánh banh của họ sao cho vừa đủ để qua bên lưới bên kia của đối phương.
Tennis có thể nói là một môn thể thao rất phổ biến và được rất nhiều người hiện nay yêu thích vì sự đa dạng và mới mẻ của bộ môn thể thao này. Tennis hay quần vợt có thể chơi đơn dành cho 1 người thi đấu với 1 người hay chơi đôi 2 người đấu với 2 người và sân chơi tennis cũng rất là đa dạng, bên cạnh việc có thể chơi tennis chơi trên cỏ, thì hiện nay đã bắt đầu xuất hiện nhiều sân tennis khác như sân cứng, đất sét và sân trải thảm.
Bên cạnh việc tìm hiểu tennis là gì? Các chơi tennis như thế nào? thì bạn cũng nên biết đến các luật chơi tennis cơ bản và phổ biến. Một số nguyên tắc chung cho cả tennis đơn và tennis đôi. Ở bài viết này, Thế Giới Thể Thao xin tổng hợp một số thông tin về luật tennis cơ bản. Mời các bạn cùng đón đọc!
Luật thi đấu tennis cơ bản
Điều 1: Luật sân thi đấu tennis
Sân quần vợt phải đúng theo luật tennis có hình chữ nhật với chiều dài 23,77m và chiều rộng 8,23m. Lưới được căng ở chính giữa, chia sân thành hai phần đều nhau. Buộc bằng một sợi dây thừng hoặc kim loại có đường kính tối đa 0.8 cm vào hai cột lưới. Cột lưới tròn có đường kính 15 cm, nếu vuông, có chiều dài cạnh 15 cm.
Lưới: Được căng chính giữa, chia sân thành hai phần bằng nhau và được buộc bằng một sợi dây thừng hoặc kim loại có đường kính tối đa 0,8 cm vào hai cột lưới. Chiều cao lưới được quy định là 0.914m. Cột lưới chỉ được phép cao hơn mép trên của lưới tối đa 2,5 cm. Tâm của cột đặt cách mép ngoài đường biên dọc mỗi bên 0.914 m. Chiều cao cột lưới phải buộc làm sao để mép ngoài đường biên dọc mỗi bên 0,914 m. Chiều cao cột lưới phải buộc làm sao để mép trên lưới có độ cao 1,07 m so với mặt sân.
Sân phải có đường biên phân biệt đó là đường biên cuối sân là đường biên ngang, hai bên là biên dọc, đường giao bóng cách lưới 6,4m.
Bên cạnh đó ô giao bóng cũng quan trọng đây là khoảng sân giữa lưới và đường giao bóng có vạch giới hạn ở chính giữa rộng 5m chia sân thành hai phần song song và bằng nhau.
Những đường kẻ trên sân phải tối thiểu 2,5cm và tối đa 5cm. Đường cuối sân có thể kẻ rộng 10cm và các đường kẻ này cùng một màu.
Xem thêm bài viết: Kích thước sân tennis chuẩn thi đấu
Điều 2: Luật về thiết bị trên sân tennis
Theo luật chơi tennis cơ bản trên sân có những loại thiết bị cố định cần thiết là: Lưới, cột lưới, dây căng lưới, cột chống, cạp lưới, tường bao sân, bậc ngồi, ghế trọng tài và ghế cố định cho vận động viên.
Mọi thứ khác trên sân và xung quanh, người nhặt bóng và trọng tài chính, trọng tài biên khi đứng đúng vị trí thì cũng được coi là thiết bị cố định. Về số lượng trọng tài tennis: Trên một sân thi đấu bình thường thì sẽ có trọng tài chính, trọng tài biên và người nhặt bóng khi đứng đúng vị trí cũng được coi là thiết bị cố định. Tuy nhiên, có những trận đấu level cao nhất, có thể có tới 11 trọng tài trên sân cùng một lúc.
Lưu ý: Trong điều luật này, từ trọng tài bao hàm cả người ngồi trên sân điều khiển trận đấu và những người khác được chỉ định giúp đỡ trọng tài chính trong suốt trận.
Điều 3: Quy định về quả bóng trong thi đấu
Bóng phải có mặt ngoài giống nhau, phủ bằng một lớp nỉ và có màu vàng hoặc trắng. Nếu có đường chắp nối, phải không để lộ mũi khâu. Bóng có đường kính từ 6,35 cm đến 6,67 cm, trọng lượng nằm trong khoảng từ 56 g tới 59,4 g và độ nảy nằm trong khoảng từ 134, 62 cm đến 147, 62 cm khi thả từ độ cao 254 cm xuống.
- Loại 1 – Tốc độ nhanh: có độ biến dạng về phía trước lớn hơn 0,495 cm và nhỏ hơn 0,597 cm; biến dạng sau lớn hơn 0,749 cm và nhỏ hơn 0,965 cm khi có lực tác động 8,165 kg vào bóng
- Loại 2 và 3 – Tốc độ trung bình và chậm: độ biến dạng về phía trước lớn hơn 0,559 cm và nhỏ hơn 0,737 cm; độ biến dạng sau lớn hơn 0,800 cm và nhỏ hơn 1,080 cm khi có lực tác động 8,165 kg.
Khi thi đấu ở độ cao trên 1.219 m so với mặt nước biển, có thể sử dụng hai loại bóng bổ sung:
- Loại thứ nhất có các quy định giống như đã mô tả ở trên, trừ trị số độ nẩy nằm trong khoảng 121,92 cm đến 134,62 cm và có một áp suất bên trong lớn hơn áp suất bên ngoài. Loại này thường được gọi là bóng có độ nén.
- Loại thứ hai cũng có các chỉ tiêu như đã mô tả ở trên, trừ trị số về độ nảy trong khoảng 134,62 cm – 147,32 cm và có áp suất bên trong tương đương với áp suất bên ngoài. Loại bóng này thường được gọi là bóng có độ nén bằng không hoặc bóng không có độ nén.
Điều 4: Quy định về vợt thi đấu
Mặt lưới (mặt dùng để đánh bóng) phải là một mặt phẳng, dây được căng vào khung theo tiêu chuẩn, một sợi trên, một sợi dưới. Dây của vợt không được buộc thêm hay có nút lồi ngoài các vật hay nút sử dụng đơn lẻ nhằm hạn chế, đề phòng đứt hoặc rung động. Luật cũng quy định chỉ được có một kiểu dây đan trên mặt vợt.
Tổng chiều dài tối đa của vợt không được quá 73,66 cm, tính cả phần cán vợt (phần tay cầm). Chiều rộng tối đa của vợt không được vượt quá 31,75 cm. Mặt lưới không vượt quá 39,37 cm chiều dài và 29,21 cm chiều rộng.
Điều 5: Luật về giao bóng và đỡ bóng
Khi người chơi phân chia phần sân thì tay vợt nào đánh đường bóng đầu tiên thì được gọi là người giao bóng và người bên phía sân còn lại được gọi là người đỡ bóng trong thi đấu.
Điều 6: Quy định về chọn sân và giao bóng
Thông thường thì trọng tài sẽ cho các tay vợt bốc thăm đồng xu và căn cứ vào đó lựa chọn xem ai là người chọn sân và ai là người giao bóng.
Người thắng trong cuộc bốc thăm này có thể dành quyền chọn hoặc có thể nhường cho đối thủ. Nếu người thắng chọn quyền giao hoặc đỡ bóng thì người kia sẽ được quyền chọn sân, và ngược lại.
Điều 7: Luật về giao bóng tennis
Người giao bóng phải đứng bằng cả hai chân ở ngoài đường biên cuối sân. Tay vợt giao bóng sẽ tung bóng lên không theo bất kỳ hướng nào và phải đánh bóng đi trước khi nó chạm đất. Trong quá trình giao bóng người giao bóng không được bằng đi hoặc chạy, có thể có động tác nhỏ nhưng vẫn phải giữ nguyên vị trí đang đứng, không được chạm vào bất kỳ đường kẻ vạch cuối sân hay không được vượt qua đường tưởng tượng kéo dài của đường biên dọc và vạch mốc giao bóng.
Quá trình giao bóng được coi là kết thúc khi bóng chạm mặt vợt. Tay vợt chỉ sử dụng một tay trong thi đấu có thể dùng vợt để tung bóng khi giao bóng.
Điều 8: Quy định về trình tự giao bóng
Trình tự giao bóng sẽ từ bên phải qua bên trái của sân người giao bóng. Ở mỗi lượt chơi, việc giao bóng sẽ bắt đầu từ phía bên phải.
Khi bóng đã giao phải bay qua lưới và rơi trong ô giao bóng chéo với vị trí đứng giao bóng hoặc trên các vạch của ô giao bóng trước khi đấu thủ đỡ đánh trả bóng lại.
Điều 9: Phạm lỗi giao bóng
Giao bóng bị coi là phạm lỗi khi:
- Vi phạm điều 7, 8
- Đánh không trúng bóng khi bóng đã được tung lên.
- Chạm những thiết bị cố định trên sân (lưới, cột lưới hoặc cạp lưới) trước khi chạm đất.
- Giao bóng ra ngoài sân
Điều 10: Quả giao bóng thứ 2
Nếu lượt giao bóng thứ nhất bị lỗi thì đấu thủ giao bóng được giao tiếp quả thứ 2 ở cùng vị trí. Trong trường hợp vị trí đó được phát hiện nhầm lẫn thì sau khi thay đổi, đấu thủ giao bóng cũng chỉ được giao một quả ở vị trí mới.
Điều 11: Thời điểm giao bóng
Khi đấu thủ giao bóng thực hiện cú giao bóng khi đối phương đã sẵn sàng đỡ. Tuy nhiên, trong trường hợp đấu thủ nhận bóng ra dấu hiệu vẫn chưa sẵn sàng thì cũng không được tính lỗi của người giao bóng.
Điều 12: Thời điểm giao bóng lại
Quả giao bóng thứ nhất bị lỗi hay Khi đấu thủ đỡ bóng chưa sẵn sàng. Bóng được giao chạm phải lưới, cạp lưới hoặc dải băng. Hoặc sau khi chạm lưới, cạp lưới hoặc dải băng lại tiếp tục đụng vào người đỡ/giao bóng trước khi bóng chạm đất.
Luật tính điểm trong các trận đấu tennis
Tính điểm tennis sử dụng đơn vị đo nhỏ nhất. Điểm tăng từ 0 – 15 – 30 – 40.
Các sét đấu gồm 4 điểm và giành chiến thắng khi người chơi đạt 4 điểm với ít nhất lợi thế 2 điểm.
Một trận đấu thường được chơi là tốt nhất trong 3 hoặc tốt nhất trong 5 bộ.
Deuce : Để giành chiến thắng trong trận, một người chơi / đội phải giành được 2 điểm liên tiếp để có thể tiếp tục. Nếu một người chơi giành được một điểm, họ có lợi thế, nhưng nếu mất điểm tiếp theo, điểm số sẽ quay trở lại.
Nếu đạt được điểm 6 – 6 và sử dụng quy tắc tie – break, người chơi phải chơi tie – break để quyết định ai là người thắng. Trong tie – break, một người chơi / đội phải đạt 7 điểm với lợi thế hai điểm để giành chiến thắng.
Đối với tie – break, người chơi cho điểm đầu tiên, người chơi 2 cho hai điểm tiếp theo, người chơi 1 cho hai điểm tiếp theo sau đó.
Luật Tie-break là gì?
Tie-break games là game đấu để xác định người dành chiến thắng một set khi tỷ số game trong set là 6-6. Tại loạt tie-break, các vận động viên đánh cho đến khi một người đạt được 7 điểm ( nếu tỷ số điểm trong loại tie-break là 6-6, hai vận động viên sẽ đánh cho đến khi một vận động viên vượt lên dẫn 2 điểm cách biệt).
Hệ tie-break sẽ được áp dụng khi cả hai bên đều thắng được 6 game. Đối với set thứ ba hoặc năm của những trận đấu 3 hoặc 5 set, vẫn phải tôn trọng luật cách nhau 2 game như thông thường, trừ khi có quy định riêng được công bố trước trận đấu.
Luật tennis đánh đơn
Quy định về kích thước sân
Sân tennis là một khu vực bề mặt phẳng, hình chữ nhật có kích thước: Chiều dài sân là 23,77 m và chiều rộng là 8,23 m với trận đánh đơn.
Quy định về thứ tự giao bóng
Người chơi thắng cú tung sẽ chọn người giao bóng trước. Ai giao bóng trước sẽ giao bóng trong toàn bộ thời gian của trò chơi đầu tiên. Sau hiệp đấu, người giao bóng tiếp theo sẽ là người chơi nhận được cuối cùng, giao bóng trong suốt thời gian của hiệp chơi thứ hai. Đối với mỗi hiệp đấu có số lẻ, người chơi sẽ đổi bên của sân.
Luật tie-break trong thi đấu đơn
Nếu tỷ số 6-6 đạt được và sử dụng luật hòa giải, hòa giải sẽ được diễn ra để xác định người chơi thắng set đấu. Đối với một hệ tie-break, mục tiêu là giành được 7 điểm trước tiên với tỷ số dẫn trước ít nhất là 2 và làm như vậy sẽ dẫn đến chiến thắng trong set đấu. Người chơi giao bóng trước là người chơi thường giao bóng sau 6-6 hoặc 12 ván.
Cách thức tổ chức
Một trận đấu đơn thường chơi trong 3 set, mặc dù đối với một số giải đấu đơn nam là 5 set. Tất cả thực sự phụ thuộc vào sở thích của người chơi về luật của giải đấu.
Luật tennis đánh đôi
Quy định về kích thước sân
Trong đánh tennis đôi thì sân phải có chiều rộng là: 10,97 m và mỗi bên rộng hơn sân đánh đơn 1,73m và đường biên của sân đánh đôi phải nằm giữa 2 đường giới hạn giao bóng, người ta vẫn gọi là đường biên giao bóng.
Quy định về thứ tự giao bóng
Thứ tự giao bóng khi đánh tennis đôi được quyết định khi bắt đầu mỗi set đấu. Đôi có quyền giao bóng ở set thứ nhất sẽ cử người thực hiện giao bóng và đối phương cũng sẽ cử người giao bóng ở set đấu thứ 2. Và đồng đội của người giao bóng sét thứ nhất sẽ giao bóng ở sét thứ 3 và ngược lại đối phương sẽ giao bóng ở set thứ 4 và đến khi kết thúc cuộc đấu.
Quy định về thứ tự đỡ bóng
Cũng giống như thứ tự giao bóng thì thứ tự đỡ bóng cũng được quyết định khi bắt đầu ở mỗi set đấu. Đôi nào giao bóng ở set đầu sẽ chọn người đỡ bóng trước và người đó sẽ tiếp tục đỡ giao bóng ở các set đấu lẻ. Đối phương cũng tương tự như vậy, ai đỡ bóng trước set thứ 2 tiếp tục đỡ giao bóng ở các set chẵn của cả set. Và đồng đội đỡ giao bóng luân phiên nhau ở mỗi game.
Đặc biệt sau quả giao bóng, bóng có thể được đánh đi, đánh lại nhiều lần bởi các thành viên. Tuy nhiên nếu đối thủ chạm vào bóng đang trong cuộc bằng vợt của mình trái với luật thi đấu thì đối phương sẽ có điểm.
Lỗi giao bóng không đúng thứ tự
Nếu trong một set đấu, thứ tự đỡ giao bóng bị thay đổi do những đối thủ đỡ giao bóng thì thứ tự đó phải được duy trì đến cuối set, khi lỗi bị phát hiện, các đối thủ sẽ phải quay lại thứ tự giao bóng lúc đầu ở ván tiếp theo của hiệp đó khi họ đã đỡ giao bóng.
Lỗi và thứ tự đỡ giao bóng trong đánh tennis đôi
Nếu trong một set đấu, thứ tự đỡ giao bóng bị thay đổi bởi những người đỡ giao bóng thì lỗi đó tiếp tục cho đến set hai, khi lỗi bị phát hiện. Các đối thủ sẽ phải quay lại đúng như trình tự đỡ giao bóng lúc ban đầu ở set tiếp theo của trận đấu.
Chỉ dẫn kẻ sân đánh tennis đôi
Để kẻ sân đánh tenis đôi, bạn cần phải chọn vị trí của lưới, kẻ một đường thẳng dài 1,28m. Đánh ở giữa dấu X và tiến hành đo đạc kỹ càng:
- Từ 4,11m đến điểm a và điểm b nơi lưới cắt bóng trong đường biên.
- Từ 5,03m đến vị trí cọc chống đơn.
- Từ 6,40m là vị trí cột lưới , vị trí cuối cùng của đường kẻ chính 12,8m.
Kết luận
Trên đây là bài viết về luật cơ bản mà ai cũng phải biết khi chơi tennis,chúng tôi mong rằng bài viết giúp ích được cho bạn trong việc chơi môn thể thao này một cách đúng đắn và hiệu quả nhất.
Bạn đọc có thể tham khảo thêm: Quy trình thi công sơn sân tennis