Hầu hết các bà mẹ thường có sữa non – dòng sữa “vàng” đầu tiên chảy ra để cho em bé bú từ 1 đến 3 ngày sau sinh.
Bắt đầu với dòng sữa non
Ngực mẹ bắt đầu sản xuất sữa non màu vàng – sữa đầy đủ dinh dưỡng, dày đặc kháng thể và các tác nhân chống lại bệnh tật khác khi mang thai. Loại sữa mẹ này bắt đầu xuất hiện sau khoảng 12-18 tuần mang thai. Một số phụ nữ thậm chí bắt đầu thấy rỉ sữa non trong thai kì.
Phụ nữ bắt đầu sản xuất sữa non trong thai kì, bởi vì đây là thực phẩm cần có sẵn cho em bé ngay khi chúng được sinh ra. Mặc dù sữa non thường được gọi là sữa đầu tiên của bé, nhưng bạn sẽ chỉ sản xuất một vài muỗng cà phê mỗi lần. Điều này là đủ cho em bé trong vài ngày đầu tiên, bởi vì dạ dày của chúng rất nhỏ trong vài ngày đầu sau khi sinh.
Khi có sữa trưởng thành
Trong vài ngày đầu sau khi sinh, sữa non bắt đầu thay đổi khi sữa mẹ trưởng thành hơn bắt đầu chảy. Sữa non tăng dần về số lượng và thay đổi từ chất lỏng màu vàng đặc hơn sang dạng sữa loãng hơn, trắng hơn.
Quá trình sữa mẹ về được kiểm soát bởi nội tiết tố của mẹ. Khi nồng độ progesterone và estrogen của bạn giảm, cơ thể sẽ tăng sản xuất một loại hormone gọi là prolactin, bắt đầu quá trình sản xuất sữa.
Hầu hết phụ nữ nhận thấy sự thay đổi này từ sữa non sang sữa trưởng thành khoảng 2 đến 3 ngày sau khi sinh. Nhưng một số phụ nữ không nhận thấy sự thay đổi này cho đến ngày 4, 5 hoặc thậm chí muộn hơn. Cho con bú thường xuyên và thực hành da kề da có thể giúp kích thích sản xuất prolactin để đảm bảo chuyển đổi suôn sẻ sang sữa trưởng thành.
Dấu hiệu sữa mẹ về
Mỗi mẹ có kinh nghiệm khác nhau khi sữa mẹ của họ về. Nói chung, đây là một số cách mà các bà mẹ mô tả cảm giác khi sữa mẹ về tới:
- Ngực sẽ bắt đầu cảm thấy đầy và nặng nề
- Bạn có thể cảm thấy một số cảm giác ngứa râm ran, đặc biệt là trong lúc xuống sữa
- Các tĩnh mạch ở ngực có thể nổi bật hơn, rõ nhận biết
- Ngực có thể cảm thấy ấm khi chạm vào
- Bạn có thể bắt đầu chảy sữa nhiều hơn
- Bạn có thể nhận thấy em bé nuốt nhiều hơn trước
Các yếu tố rủi ro cho sản xuất sữa bị trì hoãn – Chậm có sữa sau sinh
Có một số lý do tại sao sữa mẹ có thể chưa về. Một khi bạn có thể xác định lý do, bạn có thể tìm ra cách khắc phục. Chuyên gia tư vấn cho con bú có thể giúp bạn đưa ra một kế hoạch để kích sữa mẹ về và tăng sản lượng sữa mẹ.
Dưới đây là một số lý do tại sao việc sản xuất sữa mẹ có thể bị trì hoãn
- Các bà mẹ lần đầu sinh con: Các nghiên cứu cho thấy các bà mẹ lần đầu thường gặp phải một chút chậm trễ trong sản xuất sữa. Trung bình, sữa của họ đến muộn hơn 1 hoặc 2 ngày so với các bà mẹ sinh con lần thứ 2 hoặc thứ 3.
- Sinh mổ chậm có sữa: Theo nghiên cứu, việc sinh mổ có thể trì hoãn việc sản xuất sữa, khiến sữa mẹ lâu về. Bạn có thể tối ưu hóa thành công cho con bú bằng cách thực hành da kề da sớm và cho con bú thường xuyên.
- Chuyển dạ kéo dài hoặc chấn thương: Các nghiên cứu cho thấy căng thẳng hoặc chấn thương liên quan đến chuyển dạ và sinh nở kéo dài có thể làm chậm có sữa sau sinh.
- Thuốc giảm đau: Nghiên cứu cho thấy các bà mẹ nhận được thuốc giảm đau khi chuyển dạ có nhiều khả năng khiến việc nuôi con bằng sữa mẹ bị trì hoãn, bất kể phương pháp sinh nở.
- Các yếu tố sức khỏe của mẹ: Mặc dù bạn không thể luôn xác định chính xác những gì có thể gây ra sự chậm trễ trong sản xuất sữa, nhưng có một số yếu tố sức khỏe của mẹ có thể góp phần vào điều này, bao gồm béo phì ở mẹ, tiểu đường thai kì, mất cân bằng tuyến giáp, hội chứng buồng trứng đa nang và xuất huyết sau sinh.
- Các vấn đề về vú: Tiền sử phẫu thuật vú (như cấy ghép) có thể làm chậm quá trình có sữa sau sinh. Hoặc, nếu bạn có núm vú bị tụt hoặc không có núm ti, em bé có thể gặp khó khăn khi ngậm hoặc bú, cũng có thể làm chậm sản xuất sữa trong những ngày đầu.
- Các vấn đề về khớp ngậm bú và hiệu quả cho con bú: Nếu em bé gặp khó khăn trong việc ngậm vú đúng. Bắt một chốt bú mạnh hơn, sâu hơn sẽ giúp tăng tốc mọi thứ, nhưng trong một số trường hợp, điều này có thể báo hiệu một vấn đề về giải phẫu ở trẻ sơ sinh như ngắn lưỡi, hở môi,…
Mẹ muốn nhanh có sữa sau sinh, phải làm thế nào?
Sau đây là một số chiến lược/ mẹo mà bạn có thể áp dụng, nó giúp mang lại hiệu quả cao nếu bạn muốn nhanh có sữa sau sinh:
- Da kề da: Giữ da bé lên da làm tăng mức độ prolactin, khởi đầu quá trình sản xuất sữa.
- Cho bé bú theo nhu cầu và bú mẹ thường xuyên: Sản xuất sữa là một hệ thống cung cấp và nhu cầu, vì vậy bạn càng lấy nhiều sữa ra khỏi ngực, bạn sẽ càng tạo ra nhiều sữa.
- Kích sữa mẹ bằng cách vắt sữa: Nếu bạn không thể cho con bú trực tiếp hoặc nếu cho con bú trực tiếp không hiệu quả, vắt sữa với máy hút sữa có thể giúp nhanh có sữa sau sinh.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia sữa mẹ và chuyên gia tư vấn cho con bú để chỉnh khớp ngậm bú đúng cho trẻ.
- Đừng đợi cho đến khi bé đói: Cho ăn theo nhu cầu có nghĩa là không đợi cho đến khi bé khóc vì đói để cho chúng ăn. Cho bé ăn ngay khi chúng bắt đầu có dấu hiệu đói (liếm môi, mút nắm tay). Điều này sẽ đảm bảo bạn đang cho bé ăn thường xuyên.
- Ăn các bữa ăn đậm đặc chất dinh dưỡng và lợi sữa: Bạn không cần phải ăn một chế độ ăn uống hoàn hảo để sản xuất đủ sữa cho bé, nhưng bỏ qua nhu cầu về thực phẩm lành mạnh, lành mạnh sẽ làm bạn suy kiệt, căng thẳng hệ thống cơ thể và gây khó khăn cho bạn sản xuất một nguồn sữa tốt. Bạn cần tăng lượng calo thường xuyên lên 500 calo mỗi ngày để hỗ trợ cho con bú sớm và nhanh có sữa sau sinh.
- Cố gắng đừng căng thẳng: Căng thẳng tác động tiêu cực đến sản xuất sữa. Hãy cố gắng suy nghĩ tích cực. Và ngủ đủ giấc (ngủ khi bé ngủ). Với một chút giúp đỡ, hầu hết phụ nữ có thể khiến sữa của họ chảy nhanh chóng.
Những ngày đầu khi bạn chờ sữa về có thể rất căng thẳng. Có quá nhiều điều không chắc chắn và bạn có thể bối rối về những gì đang xảy ra với cơ thể và em bé. Có niềm tin vào khả năng của cơ thể để tạo ra sữa mà bé cần cũng như nhanh có sữa sau sinh.