NGỘ ĐỘC ROTUNDIN
NGỘ ĐỘC ROTUNDIN
1. ĐẠI CƯƠNG:
– Rotundin được chiết xuất từ củ bình vôi với thành phần chính là L tetrahydropalmatin có tác dụng an thần, giảm đau, gây ngủ. Là thuốc có độ an toàncao,tuynhiênnếuuốngquáliềucóthểgâynhiềubiếnchứng.
– Liều gây ngủ từ 30-90 mg, liều giảm đau 60-120 mg, tối đa có thể dùng tới480mg/ngày.Liềungộđộcchưacótàiliệunàođềcậpđếnlàbaonhiêu.Tuy nhiên theo nghiên cứu của chúng tôi khi bệnh nhân uống 300 mg/24 giờ đã gây ra những biến đổi về điệntim.
– Cơ chế tác dụng: ức chế hệ thống lưới và Receptor Dopamin ở não.
2. NGUYÊNNHÂN:
Ngộ độc có thể xảy ra khi uống quá liều chủ yếu do tự tử hoặc do uống
đồng thời nhiều loại biêt dược khác nhau để giảm đau, an thần.
3. CHẨNĐOÁN:
a. Chẩn đoán xácđịnh:
– Hỏibệnh:khaithácthấybệnhnhâncóuốngRotundin
– Triệu chứng lâmsàng:
+ Thần kinh: ức chế thần kinh trung ương, một số ít bệnh nhân kích thích, giảm ý thức nặng dẫn đến hônmê.
+ Hô hấp: ức chế hô hấp, thở yếu, viêm phổi dosặc.
+ Tim mạch: có thể gặp nhịp chậm. xoang, hoặc nhanh xoang, block nhĩ thất độ I, tụt huyết áp. Trên điện tâm đồ thấy hầu hết đều có các bất thường,thườnggặpnhấtlàSTchênhlênởmộthaynhiềuchuyểnđạotrướctim, T âm hoặc 2 pha, QT kéodài.
Điện tim: ghi điện tim khi vào viện và ra viện, nếu có bất thường về điện tim cần theo dõi điện tim mỗi 6 – 12 giờ
+ Tiêu hóa: buồn nôn, nôn, có thể gây viêm gan nhưng chủ yếu là gặp ở
bệnh nhân điều trị kéo dài.
– Xétnghiệm:
– Độc chất: định tính tìm Rotundin trong dịch dạ dày, nước tiểu. Định lượng Rotundin trong máu, nước tiểu bằng sắc kí lỏng cao áp (HPLC) hoặc sắc ký khí khối phổ(GC-MS).
– Xétnghiệmthườngqui:CTM,ure,ĐGĐ,creatinin,glucose,AST,ALP.
b. Chẩn đoán phânbiệt:
– Với các loại thuốc ngủ và an thần khác: Benzodiazepin (Seduxen), Gardenal: xét nghiệm độcchất
– Phân biệt với hôn mê do các nguyên nhân khác như hạ, tăng đường huyết; hạ Natri máu; tai biến mạchnão.
4. ĐIỀUTRỊ:
– Tuân thủ các bước hồi sức cấp cứu, ổn định chức năng sống cho bệnh nhân nếu bệnh nhân trong tình trạngnặng.
– Không có thuốc giải độc đặchiệu.
– Hạn chế hấpthu:
+ Gây nôn nếu đến sớm, tỉnh hoàntoàn.
+ Nếu đã có rối loạn ý thức: rửa dạ dày sau khi đặt NKQ có bóng chèn, vớilượngnướcrửatốiđatừ3-5lít.
+Antipois: 1-2 typ uống hoặc bơm qua ống thông dạ dày sau rửa dạ dày. Nếu không có dùng than hoạt 1g/kg, uống một lần kèm Sorbitol 1- 2 g/kg .
– Hồisức:
+ Bảođảmhôhấp:bệnhnhâncórốiloạnýthức:đặtbệnhnhânnằmtưthế
nghiêng an toàn, tránh tụt lưỡi, hút đờm rãi, thở ô xy nếu cần.
+ Nếucóhônmê,suyhôhấp:tiếnhànhđặtNKQ,thởmáy.
+ Truyền dịch: tăng cường thải trừ chất độc, dùng Natriclorua 0,9%; Glucose 5%.
+ Nuôidưỡng,chămsóc,phòngchốngloét.
5. TIÊNLƯỢNGVÀBIẾNCHỨNG:
+ Ngộ độc Rotundin thường nhẹ, tiên lượng tốt.
+ Tuy nhiên cần thận trọng với biến chứng viêm phổi do sặc, suy hô hấp, có bệnh lý tim mạch, bệnh mạch vành sẽ làm tăng mứcđộnguyhiểmcủacácbiểuhiệnbấtthườngtrênđiệntâmđồ.
6. PHÒNG TRÁNH NGỘĐỘC:
Mặc dù là thuốc không cần kê đơn nhưng người dân cũng không nên tự dùng thuốc khi chưa có ý kiến của bác sỹ vì có thể dùng nhiều loại biệt dược khác nhau gây ngộ độc.