TÁC GIẢ: Linh
Bóng chày không chỉ là một môn thể thao, mà nó còn là một nền văn hóa, và đã là một nền văn hóa thì nó tác động lên tất cả chúng ta, dù là trực tiếp hay gián tiếp. Với Gen Z (nhóm đối tượng các bạn trẻ sinh từ khoảng 1997 – 2015), văn hóa bóng chày tác động nhiều qua thời trang, cụ thể là thời trang đường phố. Hẳn bất kỳ ai trong chúng ta đã quen với hình ảnh các sản phẩm áo thun, áo khoác, Varsity jacket, nón,… với họa tiết in/thêu tên viết tắt của các đội bóng chày: NY, LA,… Vâng, đó là tên viết tắt của các đội chày thuộc MLB: New York Yankees, LA Dodgers,…
Vậy bạn đã biết gì về MLB?
Major League Baseball (MLB) là tổ chức thể thao chuyên nghiệp của môn bóng chày và là tổ chức lâu đời nhất trong số 4 liên đoàn thể thao chuyên nghiệp chính ở Hoa Kỳ và Canada. Major League Baseball có tổng cộng 30 đội bóng đến từ nhiều bang khác nhau của Mỹ và Canada (29 đội từ Mỹ và 1 đội từ Canada). Biểu tượng chính thức của giải đấu là một người đang trong thế đánh bóng chày, được dựa trên hình tượng của Jackie Robinson, một trong những cầu thủ huyền thoại và là người da màu đầu tiên chơi cho giải. Những đội nổi bật phải kể đến như Kansas City Royals, New York Yankees, Toronto Blue Jays,…
(Logo của MLB)
Bóng chày nói chung và MLB nói riêng không chỉ là môn thể thao lâu đời và phố biến tại Mỹ (và nhiều quốc gia khác như Canada, Nhật Bản,…), mà nó còn là hình tượng văn hóa tiêu biểu của Mỹ. Việc cầu thủ, người hâm mộ mặc những sản phẩm có mang hình tượng của đội bóng chày họ yêu thích không chỉ thể hiện sự tôn trọng của họ mà nó còn có câu chuyện văn hóa về đội bóng phía sau.
(Fan hâm mộ trong trang phục của Kansas City Royals)
Còn MLB Korea là một cái tên khác
MBL Korea là nhãn hàng kinh doanh thời trang với xuất phát điểm từ Hàn Quốc. Được cấp phép chính thức từ Major League Baseball từ năm 1997, MLB Korea cho ra mắt các sản phẩm thời trang lấy ý tưởng từ trang phục thể thao, từ quần, áo, giày dép, nón,… Các sản phẩm với thiết kế dễ mặc, dễ đi, mang tính ứng dụng cao và lấy cảm hứng chính từ các logo từ các đội bóng chày thuộc MLB.
(Hình ảnh từ Lookbook của MLB Korea)
Tại Việt Nam, một trong những sản phẩm đặc trưng của hãng là những đôi giày MLB Chunky với họa tiết logo từ 4 đội bóng chày New York Yankees, LA Dodgers, Boston Red Sox và St. Louis Cardinal. Vào khoảng giữa – cuối năm 2019 thì những mẫu áo với họa tiết logo của đội New York Yankees nổi lên như một trào lưu và được săn đón bởi các bạn trẻ trong nước.
Thế nhưng, ngoài MLB Korea, trong thời trang, điều quan trọng hơn cả là tính văn hóa của nó, đã có một brand chuyên sản xuất các sản phẩm nón cho MLB mà các tín đồ thời trang không thể không nhắc đến, đó là New Era.
Vào khoảng những năm 2000 đổ lại, hình ảnh những thanh thiếu niên Việt Nam mang trên mình sản phẩm từ New Era được xem là một “tín đồ thời trang”. Du nhập vào Việt Nam vào lúc văn hóa hip-hop, breadance,… bùng nổ mạnh mẽ, việc nhưng phụ kiện thời trang đi kèm là không thể thiếu. Và một trong những số đó, nổi bật hơn hẳn là những chiếc snapback được thêu tên các đội bóng chày trong MLB.
(Nhân vật trong “Bước nhảy xì tin” năm 2009 dùng nón New Era)
Ít ai biết New Era đã có tuổi đời hơn 100 năm. Được thành lập vào năm 1920, công ty chuyên sản xuất và cung cấp mũ độc quyền cho các đội bóng chày của các giải đấu MLB, và không chỉ ngừng lại với các đội bóng chày Mỹ, New Era còn sản xuất KBO (Korea Baseball Organization, Hàn Quốc), NBP (Nippon Professional Baseball, Nhật Bản) và duy trì thỏa thuận hợp tác với một số đội bóng tham gia giải NBA (National Basketball Association, giải bóng rổ Mỹ), NHL (National Hockey League, giải hockey có sự tham gia của các đội đến từ Canada và Mỹ), đồng thời cũng cung cấp mũ cho hơn 200 trường đại học, cao đẳng ở Mỹ.
Vậy sức ảnh hưởng của New Era đến thời trang đường phố như thế nào?
1- Giá trị lịch sử văn hóa
Với hơn 100 năm hình thành và phát triển, New Era đã không ít lần ghi dấu ấn của mình vào hơi thở của thời đại. Đầu tiên, phải kể đến đó là mẫu nón mang tên 59FIFTY với thiết kế phần lưỡi nón thẳng cùng khả năng bẻ cong. Được cho ra mắt lần đầu tiên vào năm 1954, và chính thức có mặt trên thị trường vào năm 1978 khi New Era quảng bá trên trang The Sporting News. 59FIFTY là mẫu nón “on-field” chính thức của các mùa giải MLB, cũng như mũ phụ chính thức của NFL vào năm 2012 và NBA vào năm 2017. Được yêu thích bởi chính những tay đấu nhà nghề Mỹ, đến năm 1980, nó trở thành nhu cầu tất yếu cho tất cả người hâm mộ bòng chày trên khắp Bắc Mỹ. Kể từ đó, nón New Era không được yêu thích bởi các cầu thủ bóng chày mà còn cả các nghệ sĩ hip-hop và người hâm mộ của họ.
(59FIFTY 1950 World Series)
Không chỉ dừng lại ở 59FIFTY, New Era liên tục cho ra mắt các dòng sản phẩm khác như 9FIFTY với phần thiết kế đằng sau được thêm vào Snapback (khóa phía sau bằng nhựa) và Strapack (khóa phía sau bằng dây vải) thuận tiện cho việc điều chỉnh form cho người đội; 9FORTY cùng thiết kế “One Size Fits” để vừa với mọi kích cỡ đầu của người đội cùng với vành mũ cong và form cứng cáp; Trucker Cap (netback cap) với phần lưỡi cong và lưới phía sau.
(9FIFTY Basic Snapback Hat Cap)
(9FORTY)
(Trucker Cap)
2- Sự gắn bó của New Era và văn hóa đường phố
Đi liền với văn hóa bóng chày và thời trang đường phố, sự đổ bộ của các bộ môn khác như hip-hop, breakdance, skatebording,… đã khiến nóng của New Era hấp dẫn hơn bao giờ hết. Các rapper đời đầu trong văn hóa liên tục diện các mẫu nón đến từ New Era như một phần thiết yếu của trang phục mà họ không thể thiếu. Nhưng cái tên nổi bật kể đến là Dr De, Jay-Z, Pharrell Williams,…
(Dr De)
(Jay-Z)
(Pharrell Williams)
Tại Việt Nam, hình ảnh những rapper đời đầu như LK, JustaTee,… mang sản phẩm của mình trong các MV phát hành và cả trong đời sống thường ngày là hình ảnh không hề hiếm. Với các thanh thiếu niên Việt Nam từ những năm 2000 trở lại, việc sở hữu chiếc nón New Era trọn bộ cùng phần tem không thể tách rời để hoàn thiện outfit của mình là hình ảnh được xem là “dân chơi thời trang” đích thực.
(Rapper LK)
(JustaTee)
Một điểm đặc biệt khác của New Era, là các mẫu nón tùy dòng (như 59FIFTY, 9FORTY,…) sẽ luôn có các phần tem/nhãn dán đi kèm. Phần tem này được sử dụng với mục đích ban đầu là đánh dấu size của nón. Thế nhưng, dần đàn, việc giữ nguyên tem tại lưỡi nón đã trở thành một câu chuyện văn hóa. Có rất nhiều câu chuyện liên quan đến nhãn dán, nhưng với các người hâm mộ trung thành của New Era, việc giữ lại tem như một cách thức để chứng minh việc giữ sản phẩm của mình trong tình trạng mới nhất và là một cách thức (dù chưa được xác thực) rằng nón bạn sở hữu là hàng chính hãng. Việc giữ lại tem cũng thể hiện việc nón có giá trị cao hơn so với việc mất tem. Và điều này đã trở thành một xu hướng của New Era khi tại các cửa hàng, hãng có bán riêng cả phần nhãn dán cho khách hàng.
Mở rộng hơn nữa, New Era không chỉ là một phụ kiện thời trang hay được đánh giá là xu hướng thoáng qua, mà đã được đưa lên hàng đầu trong thời trang đường phố. Dù bạn có là fan hâm mộ bóng chày hay không, các mẫu nón của hãng đã phát triển thành một sản phẩm mang tính biểu tượng trên toàn cầu.
Nói một chút về MLB Korea, một thương hiệu thời trang xuất hiện cùng với việc du nhập đến Việt Nam, bị tác động bởi văn hóa Hallyu (Làn sóng Hàn Quốc) cùng với các chương trình Marketing bằng cách gửi sản phẩm cho các KOL/influence/… và mức độ xuất hiện dày đặc tại các group thời trang tại Việt Nam, MLB vẫn còn là cái tên non trẻ, nhưng tinh thần và bản sắc văn hóa liệu có đủ để so sánh với New Era.
Theo dõi Dosiin để xem tiếp phần tiếp theo về sự thành công của MLB tại Việt Nam nhé.