Ít ra xung quanh bạn cũng có vài người được cho là có tính ích kỷ. Nhưng điều đặc biệt ở tính ích kỷ là chúng ta có thể nhận biết được ở người khác từ thái độ sống và các biểu hiện của họ, nhưng chúng ta lại rất khó chấp nhận tính cách này ở bản thân của mình.
Tính ích kỷ : nên nhận thức ở người khác và ở cả chính mình
Dẫu biết rằng việc phát hiện ra thói quen và cách sống của chính bản thân mình có sự tồn tại tính ích kỷ là rất khó khăn. Vì ở mỗi con người chúng ta luôn cố gắng biện minh cho tất cả mọi hành động của mình trong tất cả các vấn đề, và điều đó thật sự là rất tồi tệ.
Vì vậy, nếu bạn đang cố gắng muốn nhận biết các đặc điểm, dấu hiệu hay sự biểu hiện của một tính cách được cho là rất xấu xa này, thì bạn nên công bằng nhận thức cho cả hai, nhận biết nó ở chính người khác và xem xét luôn cho tính cách của mình.
Đặc điểm chung ở người có tính ích kỷ
Tính ích kỷ được định nghĩa là tính cách của một người chỉ biết tìm kiếm lợi ích cho mỗi riêng mình, bất cần đếm xỉa đến nhu cầu hay lợi ích của người khác và hiếm khi nhấc bổng người khác lên nếu điều đó không mang gì lại lợi lộc gì cho họ.
Ngược lại với chủ nghĩa vị kỷ, là lòng vị tha, và được định nghĩa bằng những thái độ và hành động thiết thực khi bạn quan tâm và giúp đỡ người khác mà không màng đến sự trả ơn hay bất kỳ một lợi ích nào khác.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi tìm một số đặc điểm chung để xác định những người ích kỷ; những hành vi và thói quen của họ hàng ngày để cảnh báo với chúng ta rằng, chúng ta sẽ chỉ cần sự giúp đỡ của họ khi họ làm điều đó mà không đổi chác lại bất cứ lợi ích gì.
Người có tính ích kỷ : họ là ai?
1, Đó là người luôn lợi dụng tình hình để hưởng lợi
Đây là một đặc điểm dễ nhận biết được ở người ích kỷ. Họ luôn thường xuyên cố gắng tìm ra sơ hở của người khác để tìm kiếm lợi ích nhất định về cho bản thân họ dù dưới bất kỳ tình huống nào, đương nhiên kể cả lúc người khác đang gặp khó khăn.
Đặc điểm lợi dụng tình hình có thể chỉ là những chi tiết nhỏ mà người khác rất ít chú ý, chẳng hạn như trả ít tiền hơn trong bữa tối với bạn bè, luôn đi ké xe của ai đó mà không có nghĩa vụ đổ xăng hoặc như ở trường học là hành vi copy bài thi của bạn bè.
Những người ích kỷ thường xuyên tìm kiếm những ngóc ngách nhỏ trong cuộc sống hàng ngày để kiếm lợi bất chính. Hành vi này có thể chúng ta làm đôi ba lần trong cuộc đời, nhưng ở người ích kỷ, đó là một thói quen, là một chuyên gia trong việc tận dụng nhiều tình huống.
2, Không bao giờ chia sẻ và không tồn tại khả năng chia sẻ
Nếu ở đặc điểm đầu tiên, chúng ta nói về “năng lực đặc biệt” của những người ích kỷ là luôn tận dụng những tình huống nhất định hàng ngày để kiếm lợi, thì ở đặc điểm thứ hai này, chúng ta nhấn mạnh tính nhỏ mọn khác ở họ, đó là khả năng chia sẻ.
Ví dụ, khi một người bạn không còn đồng tiền nào trong túi để trả tiền vé xem phim, thì người ích kỷ thường từ chối trả giúp với rất nhiều lý do này nọ, hoặc họ trả với thái độ rất miễn cưỡng và luôn cằn nhằn về số tiền đó.
Và tất nhiên đối với những tài sản vật chất riêng của họ cũng vậy, ngay cả khi đó là những thứ không đáng giá hoặc không mấy quan trọng : họ không thích người khác tham gia vào, họ thích tận hưởng chúng một mình hơn.
Người ích kỷ rất coi trọng tính độc quyền, họ luôn cảm thấy tính cách này là rất tốt đối với họ vì họ luôn coi mình là người duy nhất có thể thưởng thức nó, ví dụ như : một cuốn truyện tranh mới, một bộ phim mới, một cuốn sách, xe hơi, hay thậm chí chỉ là cái ghế ngồi ở phòng làm việc chung.
3, Người ích kỷ luôn sợ cho người khác vay bất cứ thứ gì
Nếu bạn mượn thứ gì đó từ một người ích kỷ, rất có thể anh ta sẽ không đưa nó cho bạn trừ khi có lý do rất thuyết phục để anh ta phải làm như vậy (ví dụ, anh ta có thể yêu cầu bạn đổi lấy thứ gì đó, hoặc dành sự ưu ái cho anh ta ở tương lai).
Họ luôn nghĩ rằng việc cho người khác mượn bút, sách, đĩa … sẽ có nghĩa là khả năng nó sẽ không trở lại trong tay họ. Và họ thậm chí có thể suy nghĩ ra với những câu hỏi rất đặc trưng “ích kỷ”, ví dụ như “Mắc mớ gì tôi phải cho bạn vay nó nếu điều đó không có lợi gì cho tôi?”.
4, Luôn đưa nguyên tắc “bánh ít cho đi, bánh quy cho lại”
Hoặc chúng ta cũng có thể nói rằng đó là những người hơi cay cú. Nếu khi đến sinh nhật anh ấy, anh ấy mời bạn đến bữa tiệc của anh ấy và bạn không tặng anh ấy bất cứ món quà nào, anh ấy chắc chắn sẽ không nói gì với bạn nhưng anh ấy sẽ ghi tên bạn vào danh sách đen.
Và bạn quên đi việc nhận lại được bất kỳ thứ nào khác từ anh ấy trong tương lai, kể cả là những lời nói hơi dễ nghe một tí.
Những người ích kỷ này, bên trong họ luôn có một quan niệm bất di bất dịch về mối quan hệ của con người phải gắn liền với lợi ích vật chất : họ chỉ đưa ra một cái gì đó nếu họ sẽ nhận lại được một cái gì đó. Họ không quen kiểu giúp đỡ người khác mà không được gì.
5, Hiếm khi vứt bỏ thứ gì dù có thể đã hết giá trị sử dụng
Nếu bạn yêu cầu một cá nhân ích kỷ cho một miếng kẹo cao su hoặc một ít nước còn lại trong chai … thì bạn hãy quên đi việc được tặng nó. Họ sẽ luôn nặn óc để tìm ra một cái cớ để giữ lại bất cứ thứ gì dù giá trị nó không đáng, họ không muốn có nguy cơ mất nó.
Với đặc điểm này, họ có thể sử dụng nhiều lời lẽ biện minh cho hành động của mình, thậm chí cả những lý do chỉ nhằm mục đích để nói dối.
Một ví dụ khá phổ biến là, nếu bạn yêu cầu họ cho bạn một cây kẹo cao su và họ chỉ còn một hoặc vài cái, họ sẽ thề thốt với bạn rằng họ đã hết kẹo.
6, Đối với người ích kỷ : luật chi phí tối thiểu luôn được áp dụng
Những kiểu người này chỉ sẵn sàng đón một người bạn bằng ô tô của họ nếu họ sống gần đó, hoặc nếu họ đang tiện đường. Bên trong họ không có sự tồn tại suy nghĩ về việc phải lãng phí tiền của và thời gian để giúp đỡ một ai đó.
Nói tóm lại, những người ích kỷ chỉ áp dụng một tiêu chí rất hiệu quả vào trong cuộc sống hàng ngày của họ : lợi ích về vật chất là hàng đầu, họ không bao giờ cảm thấy như thế là khó chịu, lạnh lùng, tính toán hay không thân thiện với người khác.
Đương nhiên, tất cả những đặc điểm này có thể rơi vào chính bản thân là bạn, nếu bạn kịp thời phát hiện ra bản thân mình đang hơi ích kỷ và bắt đầu suy nghĩ khác đi, thì may ra bạn còn tìm lại được chính mình và sự thân thiện ở người khác.
Cách đối xử với một người ích kỷ
Sự hẹp hòi và ích kỷ là những tính cách có thể xảy ra ở mức độ lớn hơn hoặc thấp hơn ở mọi người.
Tuy nhiên, nếu đây là những đặc điểm xác định rõ nhất cách sống của một người bạn hoặc thành viên gia đình, bạn cảm thấy rằng hành vi này khiến bạn đau khổ vì người đó luôn nghĩ rất nhiều về bản thân họ và họ không bao giờ chịu đặt bản thân mình vào vị trí của người khác.
Vậy bạn phải làm sao và cách xử lý như thế nào để tránh tổn thương ngay cho cả bản thân mình và cả với người đó?
1, Quan sát những đức tính tích cực khác của người đó, đừng quá chú trọng vào tính ích kỷ của anh ta
Khi chúng ta gán cho ai đó một tính cách tuyệt đối như vậy, nó sẽ làm cho chúng ta không thấy những đức tính khác đang tồn tại tốt hơn và quan trọng hơn những tính cách làm lu mờ họ, cụ thể ở đây là tính ích kỷ.
Vì vậy, ngay cả khi bạn quan sát khách quan những đặc điểm tiêu cực này trong cách sống của người đó, hãy cố gắng đánh giá cao những phẩm chất tích cực trong cách sống của anh ta.
Vì, khi tìm ra điểm tương thích với người ích kỷ bằng đặc điểm tích cực khác của họ, nghĩa là bạn đang có một thương hiệu cá nhân mạnh mẽ của riêng mình trong những hành động đáng ngưỡng mộ khác.
2, Tự mình đặt ra các giới hạn khi quan hệ với người ích kỷ
Nếu họ đã đúng thực là một người ích kỷ, bạn phải có khả năng không bị quy định bởi những mệnh lệnh từ tính cách của anh ta. Từ vị trí của bạn, người trưởng thành và tự hiểu biết, nên thể hiện sự mong muốn của mình một cách quyết đoán.
Học cách nói không một cách mạnh mẽ và tự tin. Đó là cách tốt nhất để bạn tránh bị người ích kỷ lợi dụng mà không gây tổn hại hay tổn thương cho cả hai bên.
Ví dụ, nếu người bạn đó yêu cầu bạn làm một việc gì đó và bạn nghĩ rằng anh ta có thể tự mình giải quyết được vấn đề đó, vì anh ta có thời gian và năng lực để làm điều đó, mà không cần sự giúp đỡ của bạn, thì hãy thể hiện sự từ chối của bạn một cách chắc chắn và quyết đoán.
Người đó sẽ nhận ra rằng anh ta không thể thao túng bạn nếu bạn rõ ràng trong việc thể hiện ý chí của mình.
3, Cố gắng hiểu cách trở thành người ngoài hành tinh
Tất nhiên là không phải để dung hòa với một người bạn hay một thành viên trong gia đình mà bạn cần phải biến mình thành một người ích kỷ giống như họ, bạn cũng không cần phải đau đầu về họ, chỉ đơn giản hiểu họ.
Nói cách khác, lịch sử của người đó không phải của bạn, tính cách hay quá trình họ lớn lên hoàn toàn không giống bạn, họ có thể có một nền giáo dục khác, một quá trình sống được cá nhân hóa và việc được dạy các giá trị nhất định.
Bạn cố gắng hiểu được thái độ ích kỷ này của họ có thể đến từ đâu, việc này nó sẽ cho phép bạn tiếp cận người đó với sự đồng cảm lớn hơn.
4, Hãy chăm sóc lòng tự trọng của bạn
Như đã nói ở phần trên, một người ích kỷ luôn tìm kiếm giá trị lợi ích vật chất liên tục từ người khác, thích nhận được từ người khác và ít có sự hào phóng ngược lại trong việc cho đi cho người khác nếu không nhận lại được những gì.
Từ thực tế này, bạn nên luôn bày tỏ sự đánh giá tích cực của bạn đối với người đó một cách khách quan, đương nhiên không phải là sự ủng hộ tính ích kỷ. Nâng cao lòng tự trọng của bản thân mình sẽ rất quan trọng nếu bạn muốn học cách liên quan đến những người ích kỷ.
5, Đừng cố gắng thay đổi người có tính ích kỷ
Bạn có thể ảnh hưởng tích cực đến người ích kỷ, nếu bạn không muốn xa lánh hay từ chối họ, bạn có thể thể hiện được một mối quan hệ dựa trên cách xây dựng chân thành bằng những cử chỉ lời nói, hành động, đặc biệt nếu bạn có sự tự tin.
Tuy nhiên, nếu bạn biết người đó là một người đã có tính ích kỷ, bạn không thể áp đặt cho họ những kỳ vọng mà bạn nghĩ rằng có thể thay đổi được họ. Vì có khả năng nó sẽ gây ra sự phản tác dụng và làm cho mối quan hệ trở nên xấu đi.
Nhưng điều đó không có nghĩa là người ích kỷ không thể thay đổi, những người có tính cách này, họ sẽ không bao giờ chấp nhận thay đổi khi người khác cố ý áp đặt lên họ. Bạn phải làm quá trình này dựa trên động lực bên trong, đó là sự chân thành.
6, Và cuối cùng, bạn đừng tỏ ra quá cay nghiệt, trách móc họ
Nếu bạn muốn chấm dứt mối quan hệ với một người ích kỷ thì việc đó rất dễ dàng, tuy nhiên, đây là giải pháp để giúp bạn giữ được mối quan hệ này mà tránh tổn thương cho cả bạn cùng với người đó, vì vậy, bạn hạn chế dùng câu “bạn thật ích kỷ”.
Nếu bạn để mình rơi vào mặt phẳng của sự trách móc bằng những lời lẽ chỉ trích và quá cay nghiệt thì đồng nghĩa bạn và họ đang tìm đến hai con đường, tức là mạnh ai nấy đi, vì bạn cũng thừa biết rõ, người ích kỷ sẽ suy nghĩ gì.
Sách “ trị người ích kỷ ” của TS Les Carter
Giới thiệu nội dung sách “trị người ích kỷ”
Tiến sỹ tâm lý học Les Carter đưa ra những gợi ý thực tế và những chiến lược hiệu quả để kiểm soát phản ứng đối với hành vi thao túng và cả những cách thức đã được chứng minh hiệu quả để đối phó với những người ích kỷ, những yêu cầu của họ, sự giận dữ của họ, và sự không có giới hạn của họ.
Cuốn sách này cung cấp cho độc giả những gợi ý thông minh và đầy lòng trắc ẩn để đối phó với những người quá chú ý đến bản thân, chuyên quyền và đặt cái tôi lên trên hết khiến cho cuộc sống của bạn trở nên khổ sở.
Những câu chuyện từ thực tế cuộc sống cho thấy người ta đã học cách đối phó với cảm giác nản lòng khi phải đối xử với những người yêu mình một cách bình tĩnh như thế nào.
Các bài viết khác có thể bạn quan tâm :