NHIỆT MIỆNG : Nguyên nhân, Biểu hiện & Thuốc điều trị !

Nên dùng loại thuốc trị nhiệt miệng nào là câu hỏi thường gặp của nhiều người khi miệng có dấu hiệu lở do nhiệt. Nhiệt miệng là hiện tượng có thể xảy ra ở bất cứ lứ tuổi nào, nhưng nhiều nhất vẫn là ở trẻ em. Nhiệt miệng dù không nguy hiểm nhưng lại gây ra tình trạng đau rát, bất tiện trong ăn uống, sinh hoạt. Vậy hiện nay có loại thuốc trị nhiệt miệng nào hiệu quả?

Tìm hiểu về nhiệt miệng

Nhiệt miệng còn được gọi là loét Aphtes, hay dân gian thường gọi là “đẹn trăng”. Nhiệt miệng là hiện tượng xuất hiện một vết loét ở vùng miệng hoặc vết rộp nhỏ, có màu trắng, vàng hoặc đỏ bao quanh. Vết lở, loét phát triển trên các mô mềm trong miệng hoặc ngay trên nướu. Nhiệt miệng liên quan đến bệnh herpex ở môi, những vết loét do nhiệt miệng không xảy ra trên bề mặt môi và không lây lan.

Vì sao lại bị nhiệt miệng?

Có nhiều nguyên nhân gây nên chứng nhiệt miệng:

• Do vi khuẩn, virus hoặc nấm xâm nhập vào cơ thể. Nếu sức đề kháng của cơ thể yếu, chúng sẽ gây lở loét miệng, đặc biệt trẻ nhỏ sức đề kháng yếu là đối tượng rất dễ bị nhiệt miệng.

• Do trong kem đánh răng có thành phần nào đó phản ứng với khoang miệng.

• Hoặc chế độ ăn thiếu axit folic, thiếu vitamin C, kẽm, ít chất xơ, thường xuyên sử dụng những loại thực phẩm gây “nóng” như ớt, tiêu, thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ cũng có thể là nguyên nhân gây lở miệng.

• Do đánh răng quá mạnh hoặc khi ăn vô tình làm tổn thương nướu răng, chân răng, khoang miệng khiến cho vi khuẩn gây bệnh dễ dàng xâm nhập và lưu lại gây lở loét miệng. 

• Ngoài ra, áp lực tinh thần, stress hay rối loạn nội tiết cũng làm ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình suy giảm miễn dịch, khiến cơ thể không đủ sức đề kháng để chống lại sự tấn công của vi khuẩn gây bệnh nhiệt miệng, từ đó sinh ra lở miệng.

Bệnh nhiệt miệng biểu hiện như thế nào?

Khi bị nhiệt miệng, trong niêm mạc miệng, lưỡi, nướu răng hoặc sàn miệng sẽ xuất hiện một hoặc một số vết loét nhỏ, hình bầu dục, có màu trắng hay vàng; hoặc một vùng da đỏ gây đau trong miệng kèm theo cảm giác ngứa râm ran.

Khi bị nhiệt miệng, người bệnh sẽ có cảm giác rất đau rát khi ăn, uống. Nhiệt miệng thường kéo dài khoảng 2 tuần rồi tự lành, không để lại sẹo. Tuy nhiên, một vài trường hợp nặng bị nhiễm trùng có thể có sốt.

Nên dùng loại thuốc trị nhiệt miệng nào?

Các loại thuốc bôi

Hiện nay, có nhiều loại thuốc có thể bôi lên vết loét miệng khác nhau như thuốc acid hyaluronique dạng gel hoặc sachol-gel, thuốc giảm đau có chứa các chất axit và glycerin bôi lên vết loét hoặ dung dịch súc miệng một ngày vài lần để làm giảm được chứng đau đớn khó chịu mỗi khi ăn uống.

Các loại thuốc kháng sinh

Nếu bị nhiệt miệng kéo dài do vi khuẩn hoặc vi nấm chúng ta có thể điều trị bằng kháng sinh của bác sĩ. Kháng sinh điều trị nhiệt miệng có thể dùng là Biseptol (cotrimoxazol). Thuốc được hòa với nước cất, dùng tăm bông nhúng vào dung dịch thuốc rồi chấm lên vết loét, ngày khoảng 3-4 lần. Nếu vết loét to và tồn tại dai dẳng, phải kết hợp uống thêm kháng sinh đặc hiệu vùng răng miệng là spiramycin và metronidazol (với người trưởng thành) hoặc các loại kháng sinh diệt vi khuẩn khác (amoxycilin…) do bác sĩ khám bệnh chỉ định. Lưu ý, thuốc spiramycin sẽ bài tiết qua sữa mẹ với nồng độ cao, vì vậy phụ nữ đang cho con bú không nên dùng loại thuốc này, hoặc nếu dùng phải ngừng cho con bú. Đặc biệt, riêng chất metronidazol, loại chất này có thể gây dị tật ở thai nhi, vì vậy phụ nữ có thai không nên dùng.

Các bài thuốc dân gian

Ngoài ra, trong dân gian cũng có một số phương pháp chữa nhiệt miệng rất đơn giản, không tốn kém mà lại hiệu quả được nhiều người áp dụng, đó là dùng mật ong nguyên chất chấm vào các vết loét hoặc ngậm một thìa cà phê mật ong khoảng vài ba lần trong ngày. Mật ong có tác dụng ức chế và tiêu diệt các loại vi nấm, vi khuẩn gây nhiệt miệng. Thêm nữa, mật ong giúp che phủ bề mặt vết loét làm giảm sự đau rát, chảy nước dãi. Bên cạnh mật ong, chúng ta cũng có thể súc miệng bằng nước muối loãng (hoặc nước muối sinh lý 0,9%) để sát trùng vết loét 2-3 lần/ngày.

Hiện nay, có một phương pháp mới được đưa ra để chữa trị chứng loét miệng là kết hợp hỗn hợp 4 loại thuốc: sulfamethoxazol, trimethoprim, serathiopeptit và hoạt chất tạo màng ngăn. Loại thuốc kết hợp này có dạng bột nhưng vào trong miệng gặp nước bọt và dịch huyết tương rỉ ra từ chỗ tổn thương sẽ tạo thành màng đủ sức chịu đựng được sự tấn công của nước bọt và dịch thức ăn làm giảm đau và nhanh lành vết loét, kháng viêm làm ngăn chặn hiện tượng tái phát. 

Ngoài ra, khi bị nhiệt miệng mà có biểu hiện nhiễm trùng như sốt, ngoài việc dùng kháng sinh cần  thêm thuốc giảm đau, hạ nhiệt (paracetamol) và rất cần bổ sung vitamin C, vitamin PP, vitamin B2 theo chỉ định của bác sĩ.

Làm gì để ngăn ngừa nhiệt miệng?

Bạn có thể thực hiện một số cách đơn giản dưới đây cho bản thân hoặc cho các bé để phòng ngừa nhiệt miệng:

Đầu tiên, hạn chế tiêu thụ các loại thức ăn, nước uống cay nóng như rượu bia, thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, đồ cay, tiêu, ớt… vì những loại này Không chỉ khiến cơ thể bị nhiệt sinh ra loét miệng mà nó còn có thể gây nổi mụn, nóng gan, gây mẩn ngứa và tích tụ độc tố cho gan.

Tiếp theo, tăng cường bổ sung những loại thực phẩm mát, có tính mát gan, giải nhiệt cao để giúp cơ thể thanh nhiệt như các loại rau, trái cây tươi…

Uống nhiều nước để giải tỏa nhiệt trong cơ thể. Nước điện giải ion kiềm với phân tử nước siêu nhỏ, nhanh chóng thấm sâu vào tế bào, giải nhiệt và thanh lọc cơ thể hiệu quả. Ngoài ra, nước điện giải ion kiềm còn dồi dào hydro phân tử – chất chống oxy hóa cực mạnh, giúp loại bỏ gốc tự do, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể chống lại các loại nấm, vi khuẩn gây nhiệt miệng.

Vệ sinh răng miệng sạch sẽ thường xuyên, chọn những loại kem đánh răng có thành phần dịu nhẹ cho răng, nướu, hoặc có thể dùng baking soda hoặc nước muối để súc miệng nếu quá mẫn cảm với các thành phần của kem đánh răng. Khi đáng răng cũng cần chú ý đánh nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương đến các vùng bên trong miệng.

TOP 11 cách trị nhiệt miệng hiệu quả tại nhà

Mặc dù là triệu chứng có thể tự lành mà không cần phải điều trị song bị nhiệt miệng sẽ khiến bạn khó chịu, đau nhức. Các cách sau có thể giúp bạn giảm đau tại nhà nhanh chóng.

• Tự pha nước súc miệng

Bạn dùng một ít baking soda, nước ép lô hội (2 muỗng) cho vào nửa cốc nước ấm và khuấy đều. Sau đó ngậm từng ngụm nhỏ và súc miệng bằng nước này trong khoảng 10 giây, tiếp tục lặp cho đến khi hết nước. Không nuốt hỗn hợp này. Đây là công thức đơn giản bạn có thể thực hiện mỗi ngày một lần giúp giảm viêm, giảm đau và chữa nhiệt miệng hiệu quả.

Dùng baking soda pha loãng để chữa nhiệt miệng

• Chườm lạnh

Để giảm viêm, giảm đau, bạn có thể chườm lạnh vết loét bằng cách ngậm viên đá nhỏ. Nhiệt độ của đá sẽ làm chậm lượng máu đến vết loét giúp giảm sưng và đau tức thì. Tuy nhiên, cách này không giúp điều trị nhiệt miệng tận gốc và triệt để, chủ yếu giúp giảm đau tại chỗ.

• Tránh ăn đồ nóng, tăng cường vitamin và sắt

Khi bị nhiệt miệng, bạn cần chú ý đến chế độ ăn uống của mình. Do cơ thể đang bị nóng, nên bạn cần tránh các đồ ăn chiên, rán, nhiều dầu mỡ hay cay nóng dễ khiến vết loét lan rộng và đau đớn hơn. Thay vào đó, chọn thức ăn bổ sung nhiều vitamin và khoáng chất, nhất là vitamin B như các loại trái cây, rau xanh, cá… được chế biến đơn giản. Bổ sung sắt để giảm nguy cơ mắc chứng nhiệt miệng.

• Sữa chua

Khi bị nhiệt miệng, bạn nên ăn sữa chua mỗi ngày sẽ có tác dụng chữa khỏi chứng này. Trong sữa chua có chứa các lợi khuẩn quan trọng, đi qua miệng các lợi khuẩn này sẽ phát huy tác dụng chữa lành vết loét, vết thương. Ngoài ra, nhiệt độ lạnh của sữa chua cũng có tác dụng giảm đau, giảm sưng rõ rệt.

Bạn nên ăn sữa chua thường xuyên để chữa nhiệt miệng

• DGL – Deglycyrrhizinated

Đây là loại dung dịch có chứa hoạt chất được chiết xuất từ rễ cam thảo với tác dụng chữa các vết loét trong vòng 1 – 3 ngày. Theo các nghiên cứu, 75% những người bị nhiệt miệng khi dùng dung dịch DGL 4 lần mỗi ngày với nước ấm đều có tác dụng giảm đau, cải thiện từ 50 – 70% các vết loét. Cách dùng như sau, pha ½ thìa canh DGL với khoảng ¼ cốc nước và dùng súc miệng 4 lần.ngày.

Ngoài ra, để có hiệu quả hơn, bạn nên kết hợp bổ sung chiết xuất từ rễ cam thảo dưới dạng viên nén, nhai từ 2 – 3 lần/ngày.

• Giấm táo

Dùng nước ấm pha với giấm táo với tỷ lệ 1:1 rồi súc miệng hằng ngày để nhanh chóng làm giảm các cơn đau, viêm sưng do vết loét. Nguyên nhân là trong giấm táo chứa chất diệt khuẩn cực mạnh và còn gia tăng các lợi khuẩn làm vết loét nhanh lành, đó là axit acetic. Chất này được xem là chất kháng sinh tự nhiên đối với tình trạng nhiệt miệng.

• Nước oxy già

Bạn cũng có thể dùng nước oxy già loãng để chữa loét miệng. Bằng cách pha oxy già với nước theo tỷ lệ 1:1 rồi dùng bông thấm trực tiếp dung dịch này và chấm vào vết loét miệng để sát khuẩn, khử trùng. Sau khi thực hiện, bạn không nên ăn hoặc uống trong vòng 1h.

• Trà túi lọc

Túi trà lọc sau khi uống xong có thể giữ lại để chữa nhiệt miệng. Với cách rất đơn giản, bạn đắp túi trà ướt lên vết loét từ 5 đến 10 phút mỗi lần. Các chất tannin trong trà sẽ phát huy lợi ích hiệu quả trong việc giảm viêm, đau và làm vết loét nhanh chóng lành lặn.

Dùng trà túi lọc là một trong những cách chữa nhiệt miệng nhanh nhất tại nhà

• Mật ong và nghệ

Tại nhà, bạn còn trị nhiệt miệng bằng cách dùng mật ong kết hợp với nghệ. Đây là kết hợp hoàn hảo giúp kháng khuẩn, chữa viêm và làm lành lặn vết thương hở/vết loét từ các đặc tính đặc biệt của mật ong và nghệ. Các vết loét, nốt bỏng trong miệng sẽ nhanh chóng lành lại, các cơn đau nhức cũng hạn chế.

Để thực hiện, bạn trộn mật ong và bột nghệ theo tỷ lệ 2:1 rồi dùng hỗn hợp này bôi trực tiếp lên vết loét, vết nhiệt miệng từ 2 – 3 lần/ngày cho đến khi khỏi hoàn toàn.

• Nước ép rau ngót

Đây là loại rau có tính mát, giải nhiệt nên có tác dụng chữa nhiệt miệng hiệu quả tại nhà. Bạn có thể dùng khoảng 1 năm lá ngót rửa sạch và giã nát, ép lấy nước nước. Sau đó, thêm mật ong vào nước ép rau ngót và dùng hỗn hợp này bôi trực tiếp lên vết loét.

• Cỏ nhọ nồi (cỏ mực)

Dùng cỏ nhọ nồi cũng là 1 trong những cách để chữa nhiệt miệng. Tương tự như lá rau ngót, bạn dùng một nắm lá nhọ nồi, giã nhuyễn, ép lấy nước và hòa tan với khoảng 1 thìa mật ong. Sau đó, bạn dùng tăm bông thấm nước và bôi vào các vết loét trong miệng từ 2 – 3 ngày để giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.

Nhiệt miệng là loại bệnh lành tính, có thể tự khỏi trong vòng 2 tuần. Tuy nhiên, để hạn chế tình trạng đau rát khi ăn uống và ngừa nhiễm trùng, bạn có thể dùng thuốc trị nhiệt miệng hoặc điều trị theo một cách của dân gian từ ngàn xưa. Để ngăn ngừa nhiệt miệng, chúng ta cần xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, hợp lý.

Lệ Huyền

Thế Giới Điện Giải – NPP máy điện giải tạo nước ion kiềm