Oranda là dòng cá vàng nổi bật với cái bướu thịt trên đầu, nói một cách văn chương là có cái “mũ trùm” hoặc “vương miện”. Phần phát triển này chủ yếu trên đỉnh đầu hoặc có thể bao bọc toàn bộ khuôn mặt, ngoại trừ phần miệng.
Khi lần đầu tiên dòng cá này từ Trung Quốc nhập khẩu vào Nhật Bản, người ta nhầm tưởng chúng có nguồn gốc từ Hà Lan nên gọi là Oranda shishigashira (オランダ獅子頭), nghĩa là Oranda đầu sư tử. Oranda là cách phát âm của người Nhật dựa vào chữ Holanda (Hà Lan) trong tiếng Bồ Đào Nha. Thế rồi cách phát âm “oranda” du nhập vào tiếng Anh, trở nên thông dụng trên thế giới.
Cá vàng Hạc đỉnh hồng
Ở Việt Nam, dòng cá vàng Oranda phổ biến nhất là Hạc đỉnh hồng (red-cap Oranda), người Trung Quốc gọi là Hạc đỉnh hồng kim ngư (鶴頂紅金魚). Loại này có thân tròn màu trắng bạc với 4 vây, trên đỉnh đầu có một khối u màu đỏ, kích cỡ trưởng thành từ 17 – 23 cm. Do gien di truyền màu sắc nên thường xảy ra trường hợp, loại hạc đỉnh hồng mất đi màu đỏ theo tuổi tác, cuối cùng chúng trở thành cá trắng hoàn toàn.
Hạc đỉnh hồng còn loại có khối u màu cam, gần đây, người ta đã tạo ra dòng có vảy xanh (blue scale), càng ngày càng phổ biến hơn.
Ngoài ra, Oranda có nhiều dòng khác như: Oranda trắng đỏ Nhật Bản (Azuma Nishiki) do chuyên gia Katou Kinzou lai tạo vào năm 1931 tại Yokohama, bằng cách phối giữa cá vàng mắt kính viễn vọng nhiều màu với Oranda.
Một con Oranda có 2 màu đỏ và đen được gọi là Apache oranda, tuy nhiên nếu con Oranda nào chỉ có màu đen trên các vây thì người ta không gọi là Apache. Riêng loại Panda Oranda thì rất dễ nhận biết là loại có hai màu hoặc ba màu, dễ nhận biết nhất là màu đen và trắng mà người dựa vào màu của gấu trúc panda để đặt tên chúng.
Ở Việt Nam, thỉnh thoảng nhập về những dòng Oranda khá hiếm như Pompom Oranda (Hana fusa), Nagate Oranda, Ingot Oranda, đặc biệt là loại Oranda màu sô-cô-la, gọi là Chapin (チ ャ キ hoặc loại Oranda màu xanh lam gọi là Seibungyo (成分 魚) hay Seibun. Loại Oranda màu ngọc bích khá đẹp vì chúng có hoa văn nhiều màu, bao gồm màu trắng trong suốt trên đầu và phần còn lại của cơ thể có màu đỏ hoặc cam hoặc những màu phụ khác.
Cá vàng Ping pong và Pompom
Ping pong là dòng cá vàng Trung Quốc nhập khẩu vào nước Nhật khoảng năm 1955. Người Trung Quốc gọi dòng cá này là Trân châu lân (珍珠鱗). Do chúng có vảy lấp lánh nên người ta còn gọi là cá vàng vảy ngọc trai. Loại cá này có đầu nhỏ, thân ngắn, bọng phình to tròn nên người ta còn gọi là cá Ping pong. Chúng có màu đỏ, cam và trắng. Chúng phát triển chiều dài khoảng 15 – 24 cm.
Pompom là loại cá vàng có thùy mũi nhiều thịt (phần mở rộng của vách mũi). Một con chuẩn mực, khi nhìn bên hông, ta sẽ thấy nó có thân đầy đặn, trơn nhẵn giống như cá vàng đuôi quạt. Đuôi và vây hậu môn đôi tách rời theo chiều thân. Pompom là loài cá hiếm, rất khó tìm thấy trong cửa hàng bán cá cảnh. Loại Pompom truyền thống không có vây lưng, nhưng về sau, “đồng bào” của chúng ở phương Tây lại có một vây lưng.
Cá vàng Pompom có những màu như sau: sô-cô-la, vàng, vải in hoa, đỏ và trắng. Giống như loại đuôi quạt, chúng phát triển chiều dài tối đa khoảng 15 cm-17,8 cm.