Cá vàng – có tên khoa học là Carassius auratus – là một trong những loài cá nước ngọt được con người thuần hóa từ rất sớm, bắt đầu từ Trung Hoa cách đây 2000 năm. Với bản tính hiền lành, cũng như hình dáng bắt mắt, loài cá này trở thành một trong những loài vật nuôi thông dụng nhất trên toàn thế giới.
Và bạn có biết rằng loài cá yêu kiều này cũng có những bí mật đầy bất ngờ mà ít ai nghĩ đến không nhỉ?
1. Trung Hoa đời Tống – cá vàng phải đúng là màu vàng
Có cái tên là “cá vàng”, nhưng có lẽ ai cũng biết rằng màu sắc thực sự của loài cá này là da cam. Tuy nhiên, không phải ai cũng thích nó, nhất là vào thời nhà Tống.
Vào năm 1162, hoàng hậu nhà Tống lúc bấy giờ đã ban sắc lệnh cho mọi thần dân: Cấm nuôi những con cá vàng có màu vàng (vàng thực sự ấy). Lý do là vì đó là màu sắc “chanh xả” chỉ dành riêng cho vương triều mà thôi.
2. Mỹ – boss cá vàng thịnh hành nhờ tay chính phủ
Theo The Atlantic, Ủy ban Cá và Thủy sản Hoa Kỳ đã phê duyệt cho phép nhập khẩu cá vàng Nhật Bản vào năm 1878. Họ thậm chí đã tổ chức các buổi “phát” miễn phí loài cá này nhằm thu hút sự chú ý của người dân tại Washington D.C. Không chỉ được nhận nuôi miễn phí, người dân còn được nhận thêm một bể chứa cá vàng nữa.
Kết quả trong vòng 1 năm, chính phủ Mỹ đã phát được khoảng 20.000 con cá vàng. Và tính tới thời điểm kết thúc chiến dịch (xuyên suốt thể kỷ 19), tổng cộng 1/3 dân số Mỹ sở hữu loài cá đáng yêu này đấy.
3. Là boss cưng trong Nhà Trắng
Cựu tổng thống Mỹ Grover Cleverland là một người rất yêu thích cá vàng, trước cơn sốt vào giai đoạn cuối thế kỷ 19. Lúc đương thời, ông đã nhập tới Washington khoảng 100 loài cá vàng khác nhau.
Cleverland không phải là trường hợp tổng thống duy nhất nuôi cá. Sau sự kiện tổng thống Ronald Reagan bị ám sát bất thành vào năm 1981, một cậu bé 10 tuổi đã gửi tặng Reagan một chú cá vàng, với lời nhắn đầy dễ thương: “Hy vọng ngài sẽ nhanh chóng khỏe lại, đây là người bạn đồng hành của ngài… chỉ cần cho nó ăn hàng ngày là được.” Con cá được giữ lại Nhà Trắng, với cái tên Ronald Reagan đệ nhị.
4. Dạy làm trò – không chỉ có chó, mà cá vàng cũng làm được đấy!
Người ta cứ bảo loài cá vàng chỉ có trí nhớ 3 giây ngắn ngủi, thế nhưng điều này hoàn toàn sai lầm.
Theo giáo sư sinh thái học-hành vi Colum Brown, cá vàng thông minh hơn chúng ta tưởng. Chỉ qua 5 lần “dạy”, có thể được dạy để phân loại màu sắc, đi nhặt đồ, hay bơi ra khỏi mê cũng nữa.
5. Biết cảm nhận âm nhạc
Nhờ vào yếu tố dễ huấn luyện, cá vàng thường được chọn cho các cuộc thí nghiệm trên động vật. Trong một nghiên cứu của ĐH Keio (Nhật Bản), loạt cá vàng được dạy để phân biệt sự khác nhau trong các tác phẩm của hai người nhạc sĩ cổ điển.
Một nhóm cásẽ được dạy đớp viên thức ăn khi nghe được nghe tác phẩm của nhạc sĩ Johann Sebastian Bach. Việc thí nghiệm sẽ tương tự với nhóm thứ hai, nhưng với nhạc sĩ Igor Stravinsky. Và khi đổi ngược lại phần nhạc, cả hai nhóm cá đều không đớp thức ăn nữa – cho thấy nhận thức rõ rệt của chúng giữa tác phẩm của hai nhạc sĩ khác nhau.
6. Tuổi thọ của cá vàng có thể lên đến 43 năm
Ngoài yếu tố giống, vấn đề chăm sóc và nuôi dưỡng cá vàng có thể làm tăng tuổi thọ của chúng. Kỷ lục chú cá vàng nhiều tuổi nhất thuộc về Tish – đã mất vào năm 1999 ở tuổi 43.
Theo chủ nhân của Tish, bí quyết để có được tuổi thọ đáng kinh ngạc này chính là việc cho chú cá tiếp xúc với ánh nắng Mặt trời khi có thể, cũng như chế độ cho ăn hợp lý.
7. Nuôi cá vàng trong bể nhỏ – có thể bị cấm tại Ý đó
Theo Tổ chức Nhân đạo (Humane Society), người lần đầu nuôi cá vàng phải mua bể nuôi loại 20 gallons (khoảng 75,7 lít) hay lớn hơn để tạo sự thoải mái cho chúng.
Chưa hết, vào năm 2004, thành phố miền nam nước Ý Monza đã nghiêm cấm không được nuôi loài cá này trong bể tròn nhỏ. Và 1 năm sau, chính quyền ở thủ đô Roma cũng đã thi hành lệnh cấm tương tự, nhằm tạo môi trường sống thoải mái cho loài cá đáng yêu này.
Tham khảo: Mentalfloss, Curiosity