Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (365.29 KB, 33 trang )
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
– Luôn tự ý thức rèn luyện các kỹ năng liên quan (thuyết trình, nắm bắt tâm lý đối
tượng, tổ chức trò chơi, hát, đọc thơ, kể chuyện…).
– Trước tiên hãy là một tuyên truyền viên ở nơi mình sống, nơi mình học tập. Hãy
chủ động tự mình tuyên truyền.
– Chủ động tìm hiểu thông tin và tham gia càng nhiều càng tốt các buổi tuyên
truyền do Chi hội tổ chức trong điều kiện có thể. Đừng ngại ngần khi đứng trước người
lạ, đứng trước đám đông; đừng ngại ngần khi xung phong nhận nhiệm vụ và có trách
nhiệm hết mình với nó! Tham gia đầy đủ các lớp tập huấn kiến thức và kỹ năng trong
điều kiện có thể.
–
Quan tâm chăm sóc đến những bạn Hội viên xung quanh mình.
–
Là một người chăm sóc những người tham gia Hiến máu một cách khéo léo.
–
Đặt mục tiêu trở thành một cán bộ Hội để được trưởng thành hơn.
Chi Hội 27/2
Page 23
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
II.
KỸ NĂNG CHĂM SÓC NGƯỜI HIẾN MÁU TÌNH NGUYỆN.
1. Chăm sóc người hiến máu nhân đạo là gì?
Chăm sóc người hiến máu là tất cả các hoạt động trong và ngoài điểm hiến máu nhằm
đảm bảo an toàn truyền máu, sao cho người hiến máu hài lòng và thoả mãn tối đa về dịch
vụ truyền máu đồng thời tôn vinh nghĩa cử cao đẹp của họ. Qua đó tạo tiền đề cho công
tác vận động hiến máu nhắc lại.
Về không gian: chăm sóc tại điểm và ngoài điểm.
Về thời gian: chăm sóc tiền hiến máu, tại điểm, hậu hiến máu.
Về hình thức: Chăm sóc trực tiếp và gián tiếp.
Về đội tượng: Chăm sóc người hiến máu lần đầu, nhắc lại và người bị trì hoãn hay
không thể hiến máu.
2. Mục đích chăm sóc người hiến máu
Thay mặt người bệnh nhận máu thể hiện sự trân trọng và lòng biết ơn đối với
người hiến máu.
Đảm bảo an toàn cho người hiến máu.
Đem lại sự hài lòng về chất lượng phục vụ tại nơi hiến máu để họ tham gia hiến
máu nhắc lại và vận động người khác tham gia hiến máu.
Góp phần vào việc tuyển chọn, quản lý danh sách những người đủ điều kiện tham
gia hiến máu an toàn. Đồng thời trì hoãn hoặc loại trừ những người chưa đủ điều
kiện tham gia hiến máu.
Góp phần tổ chức ngày hiến máu đạt hiệu quả tốt.
3. Yêu cầu đối với tình nguyện viên
Trang phục: Gọn gàng, lịch sự
Thái độ khi chăm sóc người hiến máu:
– Thể hiện sự nhiệt tình, tập trung vào nhiệm vụ, nở nụ cười thật tươi .
– Chăm sóc bằng “cái tâm” của mình, cho họ cảm giác được trân trọng và phục vụ
một cách tận tình chu đáo.
Lưu ý: Không nên quá tự nhiên đối với người hiến máu hoặc thờ ơ, thể hiện sự không
nhiệt tình khi chăm sóc người hiến máu.
Thái độ với các tình nguyện viên khác: tôn trọng, cử chỉ, hành động đúng đắn.
Kỹ năng chăm sóc phải đạt yêu cầu.
4. Quy trình chăm sóc người hiến máu nhân đạo tại điểm
Chi Hội 27/2
Page 24
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
Lưu ý: Chăm sóc người hiến máu nhân đạo tại điểm là một quy trình còn chăm sóc
người hiến máu nhân đạo là một chu trình.
Gọi điện mời người tham gia hiến máu
• Chào hỏi (anh/chị/bác…)
• Giới thiệu: + Đến từ đâu?
+ Chương trình hiến máu (tên, thời gian, địa điểm …)
• Dặn dò: + Ngủ sớm (trước 22h), không uống rượu bia chất kích thích.
+ Ngày hiến máu ăn sáng nhẹ, tránh thức ăn nhiều dầu, mỡ và nên
mang theo chứng minh nhân dân.
• Mời họ đến tham gia và cảm ơn họ đã ủng hộ phong trào.
Nhắn tin chăm sóc sau ngày hiến máu
Chào hỏi.
Giới thiệu mình đến từ đâu.
Cảm ơn họ đã ủng hộ phong trào và đã tham gia hiến máu trong chương trình.
Dặn dò người hiến máu:
+ Tránh làm việc gắng sức công việc đòi hỏi tập trung cao độ trong 3 ngày đầu.
+ Tránh thức khuya, uống rượu bia trong 2-3 ngày đầu.
(Tin nhắn ngắn gọn, dài tối đa từ 3-4 trang, sau 1 tuần có thể nhắn tin hỏi thăm người
hiến máu. Ngoài ra, còn chăm sóc cả những người không đủ điều kiện để tham gia hiến
máu nhưng đã đăng kí hiến máu ngày hôm đó).
4.1. Khu vực đăng ký
Chi Hội 27/2
Page 25
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
TNV chỉ dẫn: Hướng dẫn, đón tiếp người hiến máu ngồi vào bàn đăng ký (để ý
đưa người cho số lượng phù hợp vào giữa các bàn), hướng dẫn người hiến máu
sang khu vực tiếp theo.
• TNV ngồi tại bàn:
– Giải thích mục đích của phiếu đăng ký và hướng dẫn nếu có khúc mắc.
– Sau khi người hiến máu đăng ký xong, hướng dẫn họ sang khu vực chăm sóc trước hiến
máu.
Lưu ý:
+ Đánh máy hoặc ghi chép nhanh, chính xác (đặc biệt là SĐT, địa chỉ liên lạc).
+ Để phiếu đăng ký đã nhập và chưa nhập thật khoa học sao cho tránh nhầm lẫn ,
sắp xếp theo đúng thứ tự.
+ Tránh nhìn thẳng vào phiếu ghi khi họ đang điền thông tin.
+ Ai không mang chứng minh thư thì có thể dùng thẻ sinh viên, bằng lái xe, giấy
chứng minh quân nhân…
+ Cuối cuống phiếu đăng ký nhớ nhắc họ ghi thêm SĐT.
+ Nếu người hiến máu tới quá đông thì TNV có thể nhường ghế cho người hiến
máu ngồi trong điều kiện TNV vẫn hoàn thành tốt nhiệm vụ.
TNV thu phiếu đăng ký đã nhập vào máy: Quan sát để ý bàn nào số lượng phiếu
nhập nhiều thì thu luôn và chuyển sang khu vực trước hiến máu.
4.2. Khu vực trước hiến máu
TNV chỉ dẫn: Hướng dẫn người hiến máu vào khu vực trước hiến máu, hướng
dẫn ở khu vực xét nghiệm và đưa người hiến máu sang khu vực trong hiến máu.
TNV gọi tên: lên khám sức khỏe, lên tham gia hiến máu.
TNV chăm sóc trước và sau xét nghiệm:
– Mời người hiến máu ngồi vào ghế.
– Chào hỏi, trò chuyện làm quen để người hiến máu thấy thời gian chờ đợi ngắn lại.
– Mời người hiến máu uống trà đường.
– Quan sát sắc mặt người hiến máu: hồi hộp, lo lắng, chờ lâu.… để xử lý cho phù hợp.
Lưu ý:
Chi Hội 27/2
Page 26
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
+ Giữ vệ sinh chung khu vực (cốc, bông…)
+ Khi đông người hiến máu nên có tnv chuyên lấy trà đường, nước.
+ Vào hôm nóng TNV nên cho người hiến máu uống thêm nhiều trà đường.
+ Khi tạm ngừng lấy máu mà người hiến máu vẫn ở điểm qua trưa thì TNV ra mời
họ cùng ăn cơm, trò chuyện, ghi tên…
4.3. Khu vực trong hiến máu
Tnv chỉ dẫn: đưa người hiến máu vào ghế hiến máu, đưa người hiến máu sang khu
vực sau hiến máu.
Lưu ý:
+ Không đi lại nhiều, gây ồn trong khu vực này.
+ Khi đưa người vừa hiến máu xong sang khu vực sau hiến máu thì phải đi
sát ngay sau hoặc ngang với người hiến máu, không để họ tự ý đi một
mình.
TNV chăm sóc người đang hiến máu:
– Chào đón, mời và hướng dẫn họ ngồi vào đúng tư thế.
– Trò chuyện làm người hiến máu thoải mái hơn.
– Hướng dẫn người hiến máu bóp quả bóp, hít thở đều, từ từ.
– Khi lấy máu xong, để họ nghỉ ngơi và không quên hỏi xem người hiến máu đã thấy
thoải mái, ổn định chưa mới cho họ đứng dậy, cảm ơn và mời họ sang khu vực chăm sóc
sau hiến máu.
Lưu ý:
+ Giữ về sinh khu vực xung quanh mình.
+ Có thể cho người hiến máu uống trà đường.
+ Không tự ý rời bỏ chỗ mình đang chăm sóc.
+ Nếu người hiến máu mệt, thiếp đi thì gọi nhân viên y tế gần đó ngay.
4.4. Khu vực sau hiến máu
• TNV chỉ dẫn: đưa người vừa hiến máu vào bàn, đưa người hiến máu sang khu vực
viết giấy chứng nhận và nhận quà, đưa bánh tới các bàn.
TNV ngồi tại bàn chăm sóc:
– Chào hỏi, mời người hiến máu ngồi vào bàn.
Chi Hội 27/2
Page 27
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
– Trò chuyện, cố gắng thuyết phục người hiến máu ăn hết xuất ăn nhẹ.
– Sau 5-10 phút nếu chỗ lấy ven đã đông máu lại thì bảo người hiến máu lấy bông ra và
TNV dán urgo.
– Nói về cách thức nhận kết quả hiến máu.
– Nhắc nhở chế độ sinh hoạt với người hiến máu sau khi ra khỏi điểm hiến máu và cách
lấy kết quả hiến máu cũng như gọi điện cho TNV hoặc Viện khi có tai biến xảy ra.
– Cám ơn người hiến máu và mong họ hiến máu nhắc lại, mời họ sang khu vực lấy giấy
chứng nhận và phát quà lưu niệm.
– Nếu có phản ứng bất thường đến với người hiến máu (tụ máu, choáng ngất, hoa mắt
chóng mặt, chảy máu nơi chọc ven, sưng tấy….) thì phải xử lý cho phù hợp.
Lưu ý:
+ TNV phải nắm rõ kỹ năng bóc bánh, sữa và dán urgo.
+ Cố gắng thuyết phục người hiến máu ăn hết xuất ăn của họ.
+ Giữ gìn vệ sinh khu vực.
+ Trên bàn chăm sóc luôn có bông, urgo.
+ Khi lượng người hiến máu quá đông thì phải nhường chỗ cho họ ngồi.
TNV nhận và chuyển cuống phiếu
4.5. Khu vực viết giấy chứng nhận và phát quà
TNV viết giấy chứng nhận:
– Viết nhanh, đẹp, cẩn thận chính xác cao, hạn chế xảy ra sai sót cũng như gửi người hiến
máu chi phí hỗ trợ đi lại.
– Trao giấy chứng nhận phải thể hiện trang trọng, tôn vinh với người tham gia hiến máu.
– Không quên nói lời cảm ơn.
TNV phát quà:
– Nhanh nhẹn, giới thiệu tốt về các phần quà dành cho người hiến máu.
– Không để nhầm lẫn, bảo đảm đủ số lượng từng loại quà.
– Cám ơn và mời người hm sang nhận chữ ông đồ.
5. Các tình huống thường gặp.
Chi Hội 27/2
Page 28
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
Khu
vực
Tình huống
Nguyên nhân
Xử lý
Chờ đợi lâu
Do người đăng kí hiến Các bạn TNV làm trong khâu đăng kí
máu quá đông
đánh máy, ghi chép nhanh, chính xác và
sắp xếp đơn theo thứ tự, không để lộn
xộn.
Người đăng kí
ngại ngùng,
không biết điền
phiếu đăng kí
Thường là người hiến
máu lần đầu và có
những điều tế nhị liên
quan đến tình trạng
bản thân.
Hồi hộp, lo lắng
lúc ngồi chờ
Thường là người hiến Trò chuyện với người hiến máu làm cho
máu lần đầu tiên.
họ cảm thấy thoải mái, an tâm nhất.
Ngồi đợi quá
lâu làm người
hiến máu có
cảm giác khó
chịu.
Khi số lượng người
tham gia hiến máu
quá đông mà nhân
viên y tế xét nghiệm
và lấy máu có hạn.
Người hiến máu
không đủ điều
kiện tham gia
hiến máu.
Thiếu huyết sắc tố, Sẽ có bác sỹ tư vấn, trường hợp là bạn
viêm gan B…
của TNV không đủ điều kiện, nói với
TNV đó hoặc người hiến máu ngồi buồn
một mình thì nên giải thích động viên để
bạn bớt lo lắng và buồn.
Người hiến máu
ngủ thiếp đi
Do bị mất máu làm
giảm một phần nhỏ
lượng O2 lên não dẫn
tới người hiến máu dễ
buồn ngủ…
Người hiến máu
lo lắng, run
Thường là nguời hiến TNV chấn an tâm lý họ, bảo người hiến
máu lần đầu (họ sợ máu trong quá trình hiến máu thở đều, từ
đau, thấy máu..)
từ.
Người hiến máu
không bóp quả
Họ quên hoặc không Bảo người hiến máu bóp quả bóng nhẹ
được TNV, nhân viên nhàng và đều tay.
Đăng kí
Trước
hiến
máu
Trong
hiến
máu
Chi Hội 27/2
Hướng dẫn người hiến máu đọc kĩ mặt
trước của phiếu rồi mới điền các thông
tin.
Không nhìn chằm chằm vào phiếu đăng
kí khi người hiến máu đang viết, hỏi một
cách tế nhị nếu thấy biểu hiện ngại.
Trò chuyện, xin lỗi, giải thích cho người
hiến máu hiểu, thông cảm và xua tan sự
khó chịu của họ (trường hợp đợi quá lâu
từ 2-3h thì nên kiểm tra lại tên của họ
hoặc khu vực gọi tên, có thể bị thất lạc
hoặc họ được gọi tên nhưng không để ý).
TNV nói chuyện và để ý họ, không để
người hiến máu ngủ gật, nếu họ ngủ gật
thì lay họ dậy, hoặc nhờ nhân viên y tế
giúp đỡ.
Page 29
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
bóp.
Người hiến máu
choáng, ngất
ngay sau khi
đứng dậy khỏi
ghế.
Người hiến máu vừa
mất một lượng máu,
chưa kịp bù lại thể
tích máu mà đã đứng
dậy ngay nên tuần
hoàn không ổn định
(do cơ địa mỗi người,
do người hiến máu
không
làm
đúng
hướng dẫn của nhân
viên y tế như bóp quả
bóng nhanh, mạnh, tối
hôm trước hiến máu
thức khuya, uống chất
kích thích…).
Khu vực này có nhân viên y tế nên ta
nhờ nhân viên y tế tới hỗ trợ ngay,
chúng ta có thể xử lý bằng cách đỡ
người hiến máu nằm lại ghế hiến máu,
mùa hè thì cho vào chỗ thoáng mát, quạt
nhẹ, mùa đông thì cho vào nơi kín gió,
đắp chăn, để người hiến máu uống nhiều
nước trà đường (nhớ dung ống hút).
Sau khi họ tỉnh táo thì trò chuyện,
chấn an tinh thần. Ghế cho người choáng
ngất không được để đầu quá cao, đối với
người ngất nặng thì kê thêm ghế vào
chân (không nên cho người hiến máu
uống sữa ngay vì họ rất dễ bị nôn).
Người hiến máu
bị chảy máu nơi
đâm kim.
Máu họ đông chậm,
nhân viên y tế quên
tháo garo, người tham
gia hiến máu mặc áo
có ống tay áo chật
quá…
Với lượng máu chảy ra ít thì TNV có thể
hướng dẫn họ lấy bông lau và giữ bông ở
nơi đâm kim.
Với người chảy máu nhiều, ra cả vùng
cánh tay xung quanh (lúc này người hiến
máu thường sợ, run…) TNV gọi nhân
viên y tế tới ngay.
Nếu nhân viên y tế chưa tới kịp thì TNV
lấy bông dính máu ra, ấn chặt bông mới
vào nơi máu chảy (hạn chế chạm vào
máu của họ, dùng thật nhiều bông vì
thường lúc này TNV không mang gang),
để người hiến máu giơ cao tay. Khi máu
đã cầm thì TNV mang gang, lấy bông
cồn lau sạch máu chảy xung quanh cánh
tay và rơi trên bàn (nếu máu không cầm
được thì sẽ có nhân viên y tế xử lý) .
Quan trọng là TNV phải có được sự bình
tĩnh để xử lý rồi chấn an tâm lý họ, tạo
cho họ sự tin tưởng, an tâm nhất.
Người hiến máu
Sau hiến
máu
y tế nhắc nhở.
Như khu vực trong Như khu vực trong hiến máu.
Chi Hội 27/2
Page 30
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
choáng, ngất
hiến máu
Người hiến máu
bị nổi cục nơi
kim đâm
Tùy cơ
người…
Tím xung quanh
chỗ kim đâm
Do vỡ ven dẫn tới Cũng giải thích động viên, đối với vùng
máu trào ra khu vực tím hơi rộng thì nhắc nhở người hiến
xung quanh mạch.
máu về chườm lạnh 2 ngày, sau đó
chườm nóng mỗi ngày 2-4 lần, với người
mà bị tím dọc xuống tới cổ tay thì nên
bảo họ tới các trung tâm y tế để kiểm tra.
địa
từng Giải thích, động viên họ, nếu sưng quá
to thì lấy ngay đá lạnh chườm vào chỗ
đó để giảm sưng nhắc nhờ họ tối về
chườm lạnh.
Một số trường hợp khác có thể gặp:
– Người hiến máu gập tay khi vừa hiến máu xong.
– Người hiến máu không chịu ăn suất ăn nhẹ.
– Người hiến máu ngồi “quá lâu” tại bàn chăm sóc.
GCN, Một số trường hợp có thể gặp:
– Người hiến máu không chịu nhận quà và chi phí đi lại.
phát quà
D. NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
Hiến máu nhân đạo có hại đến sức khoẻ không?
Hiến máu theo hướng dẫn của thầy thuốc không có hại cho sức khỏe. Điều đó đã được
chứng minh bằng các cơ sở khoa học và cơ sở thực tế.
Cơ sở khoa học cho thấy, nếu mỗi lần hiến dưới 1/10 lượng máu trong cơ thể thì không
có hại đến sức khỏe.
Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh rằng, sau khi hiến máu, các chỉ số máu có
thay đổi chút ít nhưng vẫn nằm trong giới hạn sinh lý bình thường không hề gây ảnh
hưởng đến các hoạt động thường ngày của cơ thể.
Trên thực tế, đã có hàng triệu người hiến máu nhiều lần mà sức khỏe vẫn hoàn toàn tốt.
Tại sao lại có nhiều người cần phải được truyền máu?
Chi Hội 27/2
Page 31
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
Mỗi giờ có hàng trăm người bệnh cần phải được truyền máu (Bị mất máu do chấn
thương, tai nạn, thảm hoạ, xuất huyết tiêu hoá …Đặc biệt do bị các bệnh gây thiếu máu,
chảy máu: ung thư máu, suy tuỷ xương, máu khó đông…Các phương pháp điều trị hiện
đại cần truyền nhiều máu: phẫu thuật tim mạch, ghép tạng…)
Theo đó, mỗi năm nước ta cần khoảng 1.800.000 đơn vị máu điều trị nhưng hiện mới chỉ
đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu.
Ngay sau khi hiến máu nên làm gì?
Nên:
Chỉ dời điểm hiến máu khi thực sự thoải mái và được sự đồng ý của nhân viên y tế.
Nếu cảm thấy chóng mặt, mệt, buồn nôn: nên nằm nghỉ 10 – 15 phút.
Uống nhiều nước sau khi hiến máu.
Tránh:
Uống rượu, bia trong ngày đầu tiên hiến máu
– Làm việc gắng sức (leo núi, tập tạ …) trong hai ngày đầu.
Máu sẽ được sử dụng như thế nào sau khi thu gom máu từ người hiến máu tình
nguyện?
* Máu sau khi thu nhận được từ người hiến máu được coi như có nguồn nguyên liệu
đầu vào, từ đó phải trải qua rất nhiều bước xử lý nữa thì mới thành chế phẩm máu để điều
trị cho bệnh nhân.
Quá trình đó bao gồm:
* Sàng lọc các bệnh lây qua đường truyền máu như: HIV, HBV, HCV, giang mai, sốt
rét; cũng như xác định nhóm máu, đếm lại số lượng bạch cầu, tiểu cầu, huyết sắc tố…
* Sản xuất ra các chế phẩm máu như: Khối bạch cầu, khối hồng cầu, khối tiểu cầu,
huyết tương, huyết tương tươi đông lạnh, khối hồng cầu rửa, tủa lạnh yếu tố VIII…
* Lưu giữ, bảo quản theo một quy trình hết sức nghiêm ngặt bởi hệ thống dây chuyền
lạnh với tiêu chuẩn quốc tế để đảm bảo không bị hỏng, không bị nhiễm các bệnh khác…
* Tùy theo nhu cầu của các bệnh viện máu sẽ được chuyển về cho các bệnh nhân để
điều trị.
Chi Hội 27/2
Page 32
Ngày hội giới trẻ YOUTH DAY 2014
Tất cả các bước trong quy trình này rất tốn kém và tuân thủ một cách chặt chẽ.
Khi hiến máu nhân đạo, người bệnh nhận máu có phải trả tiền không?
* Máu cứu người là vô giá nhưng để có máu có chất lượng và an toàn truyền cho người
bệnh thì cần phải có những chi phí cho nó: mua túi đựng máu, tiền xét nghiệm… Và phải
có người chi trả những chi phí ấy. Ở nước ta, nhà nước hỗ trợ một phần, bệnh nhân phải
chi trả một phần.
* Còn những người đã hiến máu tình nguyện sẽ được miễn trả chi phí máu bằng lượng
máu đã hiến. Người nghèo, người thuộc diện chính sách xã hội, người có bảo hiểm y tế sẽ
do nhà nước hoặc bảo hiểm y tế chi trả
Tôi có thể bị nhiễm bệnh khi hiến máu hay không?
Không. Vì: Kim lấy máu vô trùng và chỉ dùng một lần cho một người..
Chi Hội 27/2
Page 33