Bài thơ Tỏ lòng trình bày hào khí Đông A luôn sôi sục được toát ra nhờ thủ pháp gợi thiên về ấn tượng bao quát, văn pháp hoành tráng, có tính sử thi với hình tượng thơ bự lao, kì vĩ. Để hiểu hơn về bài thơ này, Học Điện Tử Cơ Bản mời các em cùng tham khảo bài văn mẫu Phân tích hào khí Đông A trong bài thơ Tỏ lòng dưới đây nhé! Ngoài ra, để làm phong phú thêm tri thức cho bản thân, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tỏ lòng.
1. Lược đồ tóm lược gợi ý
2. Dàn bài cụ thể
a. Mở bài:
– Giới thiệu tác giả tác phẩm.
– Thí dụ: Văn chương là tấm gương đề đạt cuộc sống. Hiện thực cuộc sống là chất liệu thô sơ nhưng mà nhà văn làm mềm mại trên trang sách. “Thuật hoài” của Phạm Ngũ Lão là trang thơ mang đậm ý thức của thời đại nhưng mà nó có mặt trên thị trường như thế, thời đại quân dân nhà Trần kháng chiến chống quân Mông Nguyên, dội vang âm hưởng của hào khí Đông A.
b. Thân bài:
* Hào khí Đông A:
– Đông A là triết tự của chữ Trần trong tiếng hán, gồm bộ A và chữ Đông.
– Hào khí Đông A là khí thế đấu tranh hào hùng của 1 thời đại vàng son lịch sử, là thời gian bùng lên sức mạnh dân tộc tự lập tự cường, ý chí quyết thắng của quân và dân.
– Hào khí Đông A là thành phầm của thời đại hào hùng của non sông, là kết tinh sức mạnh toàn dân, là ngọn lửa vút cao ý chí dân tộc.
– Âm vang của hào khí Đông A có nhẽ cũng là 1 nguồn cảm hứng cho sáng tác “Thuật hoài” của Phạm Ngũ Lão.
* Hào khí Đông A trong bài thơ “Thuật hoài”
– Hào khí Đông A trình bày ở sự ca tụng vẻ đẹp sức mạnh con người thời đại nhà Trần: “Hoành sóc nước nhà kháp kỉ thu”
+ Hai chữ “hoành sóc” làm hiện lên bức chân dung lừng lững của người lính chuẩn bị đấu tranh bảo vệ đất nước.
+ “Giang sơn”: gợi ko gian bao la.
+ “Kháp kỉ thu”: thời kì dài dằng dặc.
– Vẻ đẹp của tư thế được đặt trong ko gian bao la giữa dòng thời kì bất tận, hình ảnh thơ mang tính ước lệ đã tô đậm tầm vóc bự lao, kì vĩ của người tráng sĩ. Thời gian đã nhấn mạnh vào sự dai sức, ý thức luôn chuẩn bị của người lính.
– Người tráng sĩ có tầm vóc sánh ngang với vũ trụ, khí thế như bao trùm trời đất.
– Thể hiện xúc cảm ái mộ, kiêu hãnh của thi sĩ: “Tam quân tì hổ khí thôn ngưu”
+ Vẻ đẹp tư nhân đã trở thành vẻ đẹp tập thể.
+ “Tam quân”: cách nói ước lệ, chỉ toàn bộ quân đội nhà Trần.
+ “Tì hổ”: so sánh ngầm quân nhà Trần có sức mạnh hùng dũng như loài hổ báo.
+ “Khi thôn ngưu”: khí thế cuộc chiến xoá sổ giặc của quân đội nhà Trần. Ấy có thể hiểu là khí thế của những con người trẻ tuổi có khí phách người hùng, cũng có thể hiểu là khí thì ra trận hùng dũng làm mờ cả sao Ngưu.
=> Cả 2 cách hiểu trên đều làm bật lên sức mạnh kì vĩ, khí thế đấu tranh hào hùng của quân đội nhà Trần. Người lính ra trận với tư thế quyết đấu quyết thắng, đã đấu tranh là phải thắng lợi, lập nên kì tích lừng lẫy trong lịch sử, tạo thành sức mạnh dội vang cho thời đại.
=> Hai câu thơ đã trình bày xúc cảm ái mộ, kiêu hãnh về sức mạnh tự cường, tinh thần tự trọng về dân tộc, làm bừng lên khí thế hào hùng, là thời đại cao đẹp với những con người cao đẹp.
* Hào khí Đông A trình bày qua nỗi băn khoăn, suy tư về khát vọng lập công danh của con người thời loạn
– “Nam nhi vị liễu công danh trái”
+ Câu thơ đề cập chí hướng của đại trượng phu. Trong văn chương trung đại, chữ “đại trượng phu” gắn liền với lí tưởng công danh; kẻ làm trai sinh ra ở đời phải biết lập công danh, kiến lập sự nghiệp, để lại tiếng vang trong đời. Lí tưởng công danh đã động viên biết bao nam tử hán, để họ chuẩn bị đoàn luyện, tu thân sao cho đủ phẩm giá để lập được công danh cho riêng mình.
+ Thời điểm viết bài thơ này, Phạm Ngũ Lão đã lập nên công danh kì tích, vẫn nhưng mà vẫn băn khoăn “Nam nhi vị liễu công danh trái” trình bày ý chí vươn lên, ko dừng tu thân để hoàn thiện chính mình. Nó là biểu thị của nhiệt tâm tâm huyết của 1 người chí sĩ muốn góp sức cho non sông dân tộc.
– “Tu thính trần giới thuyết Vũ Hầu”
+ “Vũ Hầu”: nhiều mưu lược, vị quân sự lừng danh với tài thao lược. Vũ Hầu từng giúp Lưu Bị lập nên Thục Hán, sau đã dấn thân nơi chiến trường.
+ Phạm Ngũ Lão lấy Vũ Hầu làm mẫu mực cho công danh sự nghiệp của mình, lấy làm thẹn lúc chưa lập được công danh như Vũ Hầu.
+ Câu thơ đã tăng lên tư cách của Phạm Ngũ Lão, trình bày lòng nấu nung khát vọng lập công, bộc bạch lòng tận trung với non sông và khát vọng góp sức cả đời cho dân tộc.
+ Nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão mang tầm vóc bự lao, là nỗi thẹn tu thân với ý chí lập công gang thép. Đặt vào cảnh ngộ có mặt trên thị trường của bài thơ, “Thuật hoài” có thể được coi là lời đáp của con cháu với “Hịch tướng sĩ” của Trần Quốc Tuấn, hình thành truyền thống vang dội cha dũng con hùng.
* Bình chọn:
– Hào khí Đông A đã góp phần hình thành thắng lợi lừng lẫy, hình thành 1 thời đại với những kì tích đặc sắc lưu danh sử sách.
– Hào khí Đông A ko chỉ là tư tưởng chung của bài thơ nhưng mà còn là của cả thời đại nhà Trần, làm cho lứa tuổi trẻ phải nghĩ suy mình sẽ làm gì để xứng đáng với ông cha.
– Hào khí Đông A là dòng mạch chung của văn chương cùng thời gian với bài thơ.
c. Kết bài:
– Nêu cảm nhận chung của bản thân.
– Thí dụ: Thời đại nào, văn thơ ấy. “Thuật hoài” mang đậm sắc màu quả cảm hào hùng, mang theo mạch nguồn hào khí Đông A đi từ cuộc sống vào trang giấy. Bài thơ đã đưa người đọc sống lại 1 thời đặc sắc đã qua và khiến ta phải suy ngẫm về phận sự và nghĩa vụ của chính mình.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy viết bài văn ngắn phân tách hào khí Đông A trong bài thơ Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Trong các triều đại phong kiến ở Việt Nam thì triều đại để lại nhiều dấu ấn nhất có nhẽ là triều Trần. Không đạt được những thành tích phệ bự về mặt kinh tế, văn hóa nhưng mà thời Trần còn lẫy lừng sử sách với thắng lợi của 3 lần chống quân Mông -Nguyên. Phcửa ải chăng chính những thắng lợi vang danh đó đã hình thành 1 hào khí hết sức phệ bự, mạnh bạo, chỉ có ở thời Trần nhưng mà chẳng hề bất kì 1 triều đại nào khác của Việt Nam – hào khí Đông A. Chỉ có ở thời Trần, người ta mới cảm được sức mạnh phệ bự nhưng mà hào hùng hết sức của hào khí này. Và nó đã nghiễm nhiên biến thành niềm cảm hứng đi vào ko ít tác phẩm thơ ca lừng danh vào thời đó, trong ấy có tác phẩm thơ “Thuật hoài” của Phạm Ngũ Lão.
Nhắc về hào khí Đông A, hẳn ko ít người đã từng nghe thấy rất nhiều lần nhưng mà vẫn luôn băn khoăn tự hỏi, hào khí Đông A là gì? Vì sao nó lại được phát huy mạnh bạo nhất vào thời nhà Trần? Hào khí Đông A là hào khí của thời Trần, 2 chữ Đông và A lúc ghép lại trong nguyên văn chữ Hán sẽ hình thành chữ Trần, vậy nên mới nói, hào khí này là hào khí của nhà Trần, của quân và dân đời Trần. Nó cũng là cái khí thế oai hùng, hào sảng của nhà Trần, trong khi ở thời gian này, chúng ta đã 3 lần đánh thắng quân Mông – Nguyên – đội quân hung dữ nhất toàn cầu thời bấy giờ. Hào khí Đông A cũng chính là cái khí thế đầy tâm huyết, hừng hực trong thú vui thắng lợi địch thủ, là sự khao khát mang tính thời đại bởi đói người nào cũng muốn góp 1 phần sức lực bảo vệ đất nước, xây dựng Non sông mình. Cùng lúc, cũng phải nói rằng hào khí Đông A là kết tinh thâm thúy của lòng yêu nước nồng cháy của con người Việt Nam ta thời ấy.
Bài thơ Thuật hoài trình bày rõ hào khí Đông A thời Trần. Hai câu thơ đầu là điển hình cho sự trình bày ấy:
“Hoành sóc nước nhà kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn Ngưu”
Dịch thơ:
“Múa giáo đất nước trải mấy thu
Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu”
“Hoành sóc nước nhà” có tức là cầm ngang ngọn giáo để trấn thủ non sông. Thời nhà Trần phải chống lại địch thủ nguy khốn nhất, mạnh nhất thời bấy giờ. Giặc Nguyên Mông bấy giờ hung dữ và man rợ nhất, vó ngựa của chúng đi đến thảo nguyên nào thì thảo nguyên ấy ko còn 1 ngọn cỏ. Sức càn quét và đánh chiếm của chúng làm cho nhiều nước khác phải kinh sợ. Thế nhưng mà non sông ta phải đương đầu với những tên giặc nguy khốn này thì quân dân nhà Trần chẳng phải sợ sệt. Trên dưới 1 lòng bảo vệ non sông nước nhà. Ngọn giáo giống như quốc bảo của người quân tử thời Trần, nó được đo bởi chiều rộng và chiều cao của non sông. Sứ mạng của quân dân nhà Trần là bảo vệ non sông, từ xưa nay nay vẫn thế há gì gặp giặc ngoại xâm nguy khốn nhất lại phải chùn bước.
Câu thơ trình bày ý chí nỗ lực chống giặc ngoại xâm bảo vệ non sông và người quân tử thời Trần tự tinh thần được nghĩa vụ của mình với non sông. Chính bởi đồng lòng bởi thế 3 quân của nhà Trần mạnh bạo như hổ báo, khí thế át cả sao Ngưu trên trời. Khí thế đó tưởng chừng có thể nuốt hết 1 con trâu bự. Hai câu thơ trình bày sự hào hùng, quật cường của quân đội nhà Trần. Ấy chính là sự trình bày của hào khí Đông A.
Nếu 2 câu thơ đầu, thi sĩ trình bày hào khí Đông A của 1 thời đại đầy hào hùng thì tới 2 câu thơ cuối thi sĩ bộc bạch nỗi “thẹn” của mình:
“Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính trần giới thuyết Vũ Hầu”
(“Công danh nam tử còn vương nợ
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu”)
Xưa kia, sinh tiền phận làm trai thì phải có công danh và sự nghiệp. 1 người đại trượng phu chân chính là phải có danh với sông núi, có công với non sông. Chỉ có như thế mới xứng đáng là phận nam tri đầu đội trời chân đạp đất. Cái nợ công danh của thi sĩ vẫn còn khi mà ông đã từng đánh nam dẹp bắc, chặn biết bao lăm tuyến đường của giặc đi. Phạm Ngũ Lão – 1 vị tướng tài 3 của nhà Trần thế nhưng mà ông vẫn khiêm tốn về công danh của mình với vua, với nước. Ông “thẹn” lúc nghe chuyện Vũ Hầu bởi vì Vũ Hầu cũng là phận bề tôi như ông. Nhưng Vũ Hầu làm được nhiều việc có công bự với non sông với vua hơn. Chính vì vậy nhưng mà dù Phạm Ngũ Lão tài hoa và hết dạ vì non sông nhưng mà bản thân thi sĩ vẫn ko cảm thấy ưng ý với những gì mình đã làm. Theo thi sĩ, có nhẽ bấy nhiêu thôi chưa đủ để gọi là công danh với non sông.
Qua đây ta có thể thấy rõ được hào khí Đông A thời nhà Trần và nỗi thẹn của người quân tử, người tướng quân hết dạ ra sinh vào tử vì vua vì nước. Có thể nói hào khí Đông A là nhân tố căn bản làm nên 3 lần thắng lợi giặc nguyên Mông. Cùng lúc ta có thể thấy được tấm lòng của vị tướng quân tài 3 với non sông mình. Dẫu có bao lăm chiến công hiển hách, Phạm ngũ Lão vẫn thấy chưa đủ để chuyên dụng cho cho vua và cho non sông.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Tỏ lòng là 1 tác phẩm lừng danh của danh tướng đời Trần Phạm Ngũ Lão. Dù được xếp vào loại thơ trữ tình, nhưng mà từng câu từng chữ lại toát lên cái hào khí Đông A ngút trời của thời đại ấy.
Phạm Ngũ Lão (1255-1320) là 1 người văn võ song toàn, sống thời thời Trần, là vị danh tướng trăm trận trăm thắng. Ông được biết tới sau những chiến công hiển hách chống lại giặc xâm lăng Mông – Nguyên. Phạm Ngũ Lão sáng tác ko nhiều, hiện tại tác phẩm còn lại của ông chỉ có 2 bài thơ chữ Hán, trong ấy có bài thơ thất ngôn tứ tuyệt Tỏ lòng
Tỏ lòng được sáng tác trong 1 bối cảnh đặc thù, bối cảnh an nguy của giang san đang bị dọa nạt bởi quân Mông – Nguyên , bối cảnh mọi phân khúc của dân tộc đồng tình đồng lòng chống lại ách xâm lăng, giữ vững đất nước gấm vóc ông cha để lại.
Bài thơ được chia làm 2 phần rất rõ ràng. Hai câu mở màn thể hiện ảnh tượng của quân đội và con người thời Trần, 2 câu sau chính là lời bộc bạch nỗi lòng của tác giả.
Bắt đầu bài thơ, tác giả đã vẽ nên hình ảnh nguy nga của con người và quân đội thời Trần, qua âm hưởng sảng khoái, hào hùng:
“Hoành sóc sơn hà kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu”
Qua 2 câu thơ này, hình ảnh đấng đại trượng phu lẫm liệt uy phong đang dấn thân vì nước như hiện lên rõ ràng trước mắt. Cũng từ ấy, ta cảm thu được 1 hào khí Đông A ngút trời của 1 thời đại người hùng trong lịch sử.
Trong ấy, câu thơ “Hoành sóc nước nhà kháp kỉ thu” thể hiện ảnh ảnh người lính cầm ngang ngọn giáo, luôn trong 1 tư thế hiên ngang, chuẩn bị tấn công, áp đạo kẻ thù xâm lăng 1 cách hùng dũng để bảo vệ nước nhà bao la suốt thời kì dài. Có thể nói, đây cũng chính là hình ảnh biểu tượng cho dân tộc Việt mạnh bạo, bất khuất, ko bao giờ chịu khuất phục, là ánh hào quang rạng ngời ngời ngời của chủ nghĩa yêu nước, yêu chính nghĩa.
Câu thơ thứ 2 “Tam quân tì hổ khí thôn Ngưu” (dịch thơ: Ba quân hùng khí át sao Ngưu), dịch tức là khí thế của 3 quân mạnh như hổ báo, át cả sao Ngưu trên trời, còn có cách dịch khác là “Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu”. Cho dù hiểu theo cách nào thì người đọc cũng đều cảm thu được sức mạnh hết sức phệ bự, ko đối phương nào có thể địch nổi của quân dân ta.
Là 1 thành viên của đạo quân người hùng đó, Phạm Ngũ Lão từ 1 chiến binh dày dạn đã biến thành 1 danh tướng lúc tuổi còn rất trẻ. Trong con người ông luôn sục sôi khát vọng công danh của đấng đại trượng phu thời loạn. Mặt hăng hái của khát vọng công danh đó chính là ý muốn được đấu tranh, góp sức đời mình cho vua, cho nước. Như bao kẻ sĩ cùng thời, Phạm Ngũ Lão tôn thờ lí tưởng trung quân, ái quốc và quan niệm: Làm trai đứng ở trong trời đất, phải có danh gì với sông núi (Chí làm trai – Nguyễn Công Trứ). Cho nên bởi thế lúc chưa trả hết nợ công danh thì tự lấy làm hổ hang:
“Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính trần giới thuyết Vũ Hầu”
Vũ Hầu tức Khổng Minh, 1 quân sư tài 3 của Lưu Bị thời Tam Quốc. Nhờ linh lợi cao, Khổng Minh đã lập được công bự, nhiều phen khiến cho đối thủ khốn đốn; vì vậy ông rất được Lưu Bị tin yêu.
Lấy gương sáng trong lịch sử cổ kim soi mình vào ấy nhưng mà so sánh, nỗ lực vươn lên cho bằng người, ấy là lòng tự ái, lòng tự tôn đáng quý nhu yếu ở 1 đấng đại trượng phu. Là 1 tùy tướng gần gụi của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, Phạm Ngũ Lão luôn sát cánh kế bên chủ tướng, bằng lòng xông pha nơi làn tên mũi đạn, làm gương cho 3 quân tướng sĩ, dồn hết tài năng, nhiệt huyết để tìm ra cách đánh diệu kì nhất nhằm quét sạch quân xâm lăng ra khỏi cương vực. Suy nghĩ của Phạm Ngũ Lão rất chi tiết và thiết thực; 1 ngày còn bóng kẻ thù là nợ công danh của tuổi xanh với nước nhà xã tắc vẫn còn vương, chưa trả hết. Nhưng tương tự là bổn phận với vua, với nước chưa tròn, khát vọng công danh chưa thỏa. Cách nghĩ, cách sống của Phạm Ngũ Lão rất hăng hái, tân tiến, ông muốn sống xứng đáng với thời đại người hùng.
Hai câu thơ sau âm hưởng khác hẳn 2 câu thơ trước. Xúc cảm hào sảng lúc đầu dần chuyển sang trữ tình, sâu lắng, như lời mình nói với mình bởi thế âm hưởng phát triển thành trầm lặng, da diết.
Phạm Ngũ Lão là 1 võ tướng tài 3 nhưng mà lại có 1 trái tim mẫn cảm của 1 thi nhân. Thuật hoài là bài thơ trữ tình bộc bạch được hùng tâm tráng trí và hoài bão bự lao của tuổi xanh đương thời. Bài thơ có chức năng giáo dục rất thâm thúy về nhân sinh quan và lối sống hăng hái đối với thanh niên mọi thời đại. Thuật hoài đã làm vinh danh vị tướng trẻ văn võ song toàn Phạm Ngũ Lão.
—–Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp—–
.
Thông tin thêm về Phân tích hào khí Đông A trong bài thơ Tỏ lòng
Bài thơ Tỏ lòng trình bày hào khí Đông A luôn sôi sục được toát ra nhờ thủ pháp gợi thiên về ấn tượng bao quát, văn pháp hoành tráng, có tính sử thi với hình tượng thơ bự lao, kì vĩ. Để hiểu hơn về bài thơ này, Học Điện Tử Cơ Bản mời các em cùng tham khảo bài văn mẫu Phân tích hào khí Đông A trong bài thơ Tỏ lòng dưới đây nhé! Ngoài ra, để làm phong phú thêm tri thức cho bản thân, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tỏ lòng.
1. Lược đồ tóm lược gợi ý
2. Dàn bài cụ thể
a. Mở bài:
– Giới thiệu tác giả tác phẩm.
– Thí dụ: Văn chương là tấm gương đề đạt cuộc sống. Hiện thực cuộc sống là chất liệu thô sơ nhưng mà nhà văn làm mềm mại trên trang sách. “Thuật hoài” của Phạm Ngũ Lão là trang thơ mang đậm ý thức của thời đại nhưng mà nó có mặt trên thị trường như thế, thời đại quân dân nhà Trần kháng chiến chống quân Mông Nguyên, dội vang âm hưởng của hào khí Đông A.
b. Thân bài:
* Hào khí Đông A:
– Đông A là triết tự của chữ Trần trong tiếng hán, gồm bộ A và chữ Đông.
– Hào khí Đông A là khí thế đấu tranh hào hùng của 1 thời đại vàng son lịch sử, là thời gian bùng lên sức mạnh dân tộc tự lập tự cường, ý chí quyết thắng của quân và dân.
– Hào khí Đông A là thành phầm của thời đại hào hùng của non sông, là kết tinh sức mạnh toàn dân, là ngọn lửa vút cao ý chí dân tộc.
– Âm vang của hào khí Đông A có nhẽ cũng là 1 nguồn cảm hứng cho sáng tác “Thuật hoài” của Phạm Ngũ Lão.
* Hào khí Đông A trong bài thơ “Thuật hoài”
– Hào khí Đông A trình bày ở sự ca tụng vẻ đẹp sức mạnh con người thời đại nhà Trần: “Hoành sóc nước nhà kháp kỉ thu”
+ Hai chữ “hoành sóc” làm hiện lên bức chân dung lừng lững của người lính chuẩn bị đấu tranh bảo vệ đất nước.
+ “Giang sơn”: gợi ko gian bao la.
+ “Kháp kỉ thu”: thời kì dài dằng dặc.
– Vẻ đẹp của tư thế được đặt trong ko gian bao la giữa dòng thời kì bất tận, hình ảnh thơ mang tính ước lệ đã tô đậm tầm vóc bự lao, kì vĩ của người tráng sĩ. Thời gian đã nhấn mạnh vào sự dai sức, ý thức luôn chuẩn bị của người lính.
– Người tráng sĩ có tầm vóc sánh ngang với vũ trụ, khí thế như bao trùm trời đất.
– Thể hiện xúc cảm ái mộ, kiêu hãnh của thi sĩ: “Tam quân tì hổ khí thôn ngưu”
+ Vẻ đẹp tư nhân đã trở thành vẻ đẹp tập thể.
+ “Tam quân”: cách nói ước lệ, chỉ toàn bộ quân đội nhà Trần.
+ “Tì hổ”: so sánh ngầm quân nhà Trần có sức mạnh hùng dũng như loài hổ báo.
+ “Khi thôn ngưu”: khí thế cuộc chiến xoá sổ giặc của quân đội nhà Trần. Ấy có thể hiểu là khí thế của những con người trẻ tuổi có khí phách người hùng, cũng có thể hiểu là khí thì ra trận hùng dũng làm mờ cả sao Ngưu.
=> Cả 2 cách hiểu trên đều làm bật lên sức mạnh kì vĩ, khí thế đấu tranh hào hùng của quân đội nhà Trần. Người lính ra trận với tư thế quyết đấu quyết thắng, đã đấu tranh là phải thắng lợi, lập nên kì tích lừng lẫy trong lịch sử, tạo thành sức mạnh dội vang cho thời đại.
=> Hai câu thơ đã trình bày xúc cảm ái mộ, kiêu hãnh về sức mạnh tự cường, tinh thần tự trọng về dân tộc, làm bừng lên khí thế hào hùng, là thời đại cao đẹp với những con người cao đẹp.
* Hào khí Đông A trình bày qua nỗi băn khoăn, suy tư về khát vọng lập công danh của con người thời loạn
– “Nam nhi vị liễu công danh trái”
+ Câu thơ đề cập chí hướng của đại trượng phu. Trong văn chương trung đại, chữ “đại trượng phu” gắn liền với lí tưởng công danh; kẻ làm trai sinh ra ở đời phải biết lập công danh, kiến lập sự nghiệp, để lại tiếng vang trong đời. Lí tưởng công danh đã động viên biết bao nam tử hán, để họ chuẩn bị đoàn luyện, tu thân sao cho đủ phẩm giá để lập được công danh cho riêng mình.
+ Thời điểm viết bài thơ này, Phạm Ngũ Lão đã lập nên công danh kì tích, vẫn nhưng mà vẫn băn khoăn “Nam nhi vị liễu công danh trái” trình bày ý chí vươn lên, ko dừng tu thân để hoàn thiện chính mình. Nó là biểu thị của nhiệt tâm tâm huyết của 1 người chí sĩ muốn góp sức cho non sông dân tộc.
– “Tu thính trần giới thuyết Vũ Hầu”
+ “Vũ Hầu”: nhiều mưu lược, vị quân sự lừng danh với tài thao lược. Vũ Hầu từng giúp Lưu Bị lập nên Thục Hán, sau đã dấn thân nơi chiến trường.
+ Phạm Ngũ Lão lấy Vũ Hầu làm mẫu mực cho công danh sự nghiệp của mình, lấy làm thẹn lúc chưa lập được công danh như Vũ Hầu.
+ Câu thơ đã tăng lên tư cách của Phạm Ngũ Lão, trình bày lòng nấu nung khát vọng lập công, bộc bạch lòng tận trung với non sông và khát vọng góp sức cả đời cho dân tộc.
+ Nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão mang tầm vóc bự lao, là nỗi thẹn tu thân với ý chí lập công gang thép. Đặt vào cảnh ngộ có mặt trên thị trường của bài thơ, “Thuật hoài” có thể được coi là lời đáp của con cháu với “Hịch tướng sĩ” của Trần Quốc Tuấn, hình thành truyền thống vang dội cha dũng con hùng.
* Bình chọn:
– Hào khí Đông A đã góp phần hình thành thắng lợi lừng lẫy, hình thành 1 thời đại với những kì tích đặc sắc lưu danh sử sách.
– Hào khí Đông A ko chỉ là tư tưởng chung của bài thơ nhưng mà còn là của cả thời đại nhà Trần, làm cho lứa tuổi trẻ phải nghĩ suy mình sẽ làm gì để xứng đáng với ông cha.
– Hào khí Đông A là dòng mạch chung của văn chương cùng thời gian với bài thơ.
c. Kết bài:
– Nêu cảm nhận chung của bản thân.
– Thí dụ: Thời đại nào, văn thơ ấy. “Thuật hoài” mang đậm sắc màu quả cảm hào hùng, mang theo mạch nguồn hào khí Đông A đi từ cuộc sống vào trang giấy. Bài thơ đã đưa người đọc sống lại 1 thời đặc sắc đã qua và khiến ta phải suy ngẫm về phận sự và nghĩa vụ của chính mình.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy viết bài văn ngắn phân tách hào khí Đông A trong bài thơ Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Trong các triều đại phong kiến ở Việt Nam thì triều đại để lại nhiều dấu ấn nhất có nhẽ là triều Trần. Không đạt được những thành tích phệ bự về mặt kinh tế, văn hóa nhưng mà thời Trần còn lẫy lừng sử sách với thắng lợi của 3 lần chống quân Mông -Nguyên. Phcửa ải chăng chính những thắng lợi vang danh đó đã hình thành 1 hào khí hết sức phệ bự, mạnh bạo, chỉ có ở thời Trần nhưng mà chẳng hề bất kì 1 triều đại nào khác của Việt Nam – hào khí Đông A. Chỉ có ở thời Trần, người ta mới cảm được sức mạnh phệ bự nhưng mà hào hùng hết sức của hào khí này. Và nó đã nghiễm nhiên biến thành niềm cảm hứng đi vào ko ít tác phẩm thơ ca lừng danh vào thời đó, trong ấy có tác phẩm thơ “Thuật hoài” của Phạm Ngũ Lão.
Nhắc về hào khí Đông A, hẳn ko ít người đã từng nghe thấy rất nhiều lần nhưng mà vẫn luôn băn khoăn tự hỏi, hào khí Đông A là gì? Vì sao nó lại được phát huy mạnh bạo nhất vào thời nhà Trần? Hào khí Đông A là hào khí của thời Trần, 2 chữ Đông và A lúc ghép lại trong nguyên văn chữ Hán sẽ hình thành chữ Trần, vậy nên mới nói, hào khí này là hào khí của nhà Trần, của quân và dân đời Trần. Nó cũng là cái khí thế oai hùng, hào sảng của nhà Trần, trong khi ở thời gian này, chúng ta đã 3 lần đánh thắng quân Mông – Nguyên – đội quân hung dữ nhất toàn cầu thời bấy giờ. Hào khí Đông A cũng chính là cái khí thế đầy tâm huyết, hừng hực trong thú vui thắng lợi địch thủ, là sự khao khát mang tính thời đại bởi đói người nào cũng muốn góp 1 phần sức lực bảo vệ đất nước, xây dựng Non sông mình. Cùng lúc, cũng phải nói rằng hào khí Đông A là kết tinh thâm thúy của lòng yêu nước nồng cháy của con người Việt Nam ta thời ấy.
Bài thơ Thuật hoài trình bày rõ hào khí Đông A thời Trần. Hai câu thơ đầu là điển hình cho sự trình bày ấy:
“Hoành sóc nước nhà kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn Ngưu”
Dịch thơ:
“Múa giáo đất nước trải mấy thu
Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu”
“Hoành sóc nước nhà” có tức là cầm ngang ngọn giáo để trấn thủ non sông. Thời nhà Trần phải chống lại địch thủ nguy khốn nhất, mạnh nhất thời bấy giờ. Giặc Nguyên Mông bấy giờ hung dữ và man rợ nhất, vó ngựa của chúng đi đến thảo nguyên nào thì thảo nguyên ấy ko còn 1 ngọn cỏ. Sức càn quét và đánh chiếm của chúng làm cho nhiều nước khác phải kinh sợ. Thế nhưng mà non sông ta phải đương đầu với những tên giặc nguy khốn này thì quân dân nhà Trần chẳng phải sợ sệt. Trên dưới 1 lòng bảo vệ non sông nước nhà. Ngọn giáo giống như quốc bảo của người quân tử thời Trần, nó được đo bởi chiều rộng và chiều cao của non sông. Sứ mạng của quân dân nhà Trần là bảo vệ non sông, từ xưa nay nay vẫn thế há gì gặp giặc ngoại xâm nguy khốn nhất lại phải chùn bước.
Câu thơ trình bày ý chí nỗ lực chống giặc ngoại xâm bảo vệ non sông và người quân tử thời Trần tự tinh thần được nghĩa vụ của mình với non sông. Chính bởi đồng lòng bởi thế 3 quân của nhà Trần mạnh bạo như hổ báo, khí thế át cả sao Ngưu trên trời. Khí thế đó tưởng chừng có thể nuốt hết 1 con trâu bự. Hai câu thơ trình bày sự hào hùng, quật cường của quân đội nhà Trần. Ấy chính là sự trình bày của hào khí Đông A.
Nếu 2 câu thơ đầu, thi sĩ trình bày hào khí Đông A của 1 thời đại đầy hào hùng thì tới 2 câu thơ cuối thi sĩ bộc bạch nỗi “thẹn” của mình:
“Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính trần giới thuyết Vũ Hầu”
(“Công danh nam tử còn vương nợ
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu”)
Xưa kia, sinh tiền phận làm trai thì phải có công danh và sự nghiệp. 1 người đại trượng phu chân chính là phải có danh với sông núi, có công với non sông. Chỉ có như thế mới xứng đáng là phận nam tri đầu đội trời chân đạp đất. Cái nợ công danh của thi sĩ vẫn còn khi mà ông đã từng đánh nam dẹp bắc, chặn biết bao lăm tuyến đường của giặc đi. Phạm Ngũ Lão – 1 vị tướng tài 3 của nhà Trần thế nhưng mà ông vẫn khiêm tốn về công danh của mình với vua, với nước. Ông “thẹn” lúc nghe chuyện Vũ Hầu bởi vì Vũ Hầu cũng là phận bề tôi như ông. Nhưng Vũ Hầu làm được nhiều việc có công bự với non sông với vua hơn. Chính vì vậy nhưng mà dù Phạm Ngũ Lão tài hoa và hết dạ vì non sông nhưng mà bản thân thi sĩ vẫn ko cảm thấy ưng ý với những gì mình đã làm. Theo thi sĩ, có nhẽ bấy nhiêu thôi chưa đủ để gọi là công danh với non sông.
Qua đây ta có thể thấy rõ được hào khí Đông A thời nhà Trần và nỗi thẹn của người quân tử, người tướng quân hết dạ ra sinh vào tử vì vua vì nước. Có thể nói hào khí Đông A là nhân tố căn bản làm nên 3 lần thắng lợi giặc nguyên Mông. Cùng lúc ta có thể thấy được tấm lòng của vị tướng quân tài 3 với non sông mình. Dẫu có bao lăm chiến công hiển hách, Phạm ngũ Lão vẫn thấy chưa đủ để chuyên dụng cho cho vua và cho non sông.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Tỏ lòng là 1 tác phẩm lừng danh của danh tướng đời Trần Phạm Ngũ Lão. Dù được xếp vào loại thơ trữ tình, nhưng mà từng câu từng chữ lại toát lên cái hào khí Đông A ngút trời của thời đại ấy.
Phạm Ngũ Lão (1255-1320) là 1 người văn võ song toàn, sống thời thời Trần, là vị danh tướng trăm trận trăm thắng. Ông được biết tới sau những chiến công hiển hách chống lại giặc xâm lăng Mông – Nguyên. Phạm Ngũ Lão sáng tác ko nhiều, hiện tại tác phẩm còn lại của ông chỉ có 2 bài thơ chữ Hán, trong ấy có bài thơ thất ngôn tứ tuyệt Tỏ lòng
Tỏ lòng được sáng tác trong 1 bối cảnh đặc thù, bối cảnh an nguy của giang san đang bị dọa nạt bởi quân Mông – Nguyên , bối cảnh mọi phân khúc của dân tộc đồng tình đồng lòng chống lại ách xâm lăng, giữ vững đất nước gấm vóc ông cha để lại.
Bài thơ được chia làm 2 phần rất rõ ràng. Hai câu mở màn thể hiện ảnh tượng của quân đội và con người thời Trần, 2 câu sau chính là lời bộc bạch nỗi lòng của tác giả.
Bắt đầu bài thơ, tác giả đã vẽ nên hình ảnh nguy nga của con người và quân đội thời Trần, qua âm hưởng sảng khoái, hào hùng:
“Hoành sóc sơn hà kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu”
Qua 2 câu thơ này, hình ảnh đấng đại trượng phu lẫm liệt uy phong đang dấn thân vì nước như hiện lên rõ ràng trước mắt. Cũng từ ấy, ta cảm thu được 1 hào khí Đông A ngút trời của 1 thời đại người hùng trong lịch sử.
Trong ấy, câu thơ “Hoành sóc nước nhà kháp kỉ thu” thể hiện ảnh ảnh người lính cầm ngang ngọn giáo, luôn trong 1 tư thế hiên ngang, chuẩn bị tấn công, áp đạo kẻ thù xâm lăng 1 cách hùng dũng để bảo vệ nước nhà bao la suốt thời kì dài. Có thể nói, đây cũng chính là hình ảnh biểu tượng cho dân tộc Việt mạnh bạo, bất khuất, ko bao giờ chịu khuất phục, là ánh hào quang rạng ngời ngời ngời của chủ nghĩa yêu nước, yêu chính nghĩa.
Câu thơ thứ 2 “Tam quân tì hổ khí thôn Ngưu” (dịch thơ: Ba quân hùng khí át sao Ngưu), dịch tức là khí thế của 3 quân mạnh như hổ báo, át cả sao Ngưu trên trời, còn có cách dịch khác là “Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu”. Cho dù hiểu theo cách nào thì người đọc cũng đều cảm thu được sức mạnh hết sức phệ bự, ko đối phương nào có thể địch nổi của quân dân ta.
Là 1 thành viên của đạo quân người hùng đó, Phạm Ngũ Lão từ 1 chiến binh dày dạn đã biến thành 1 danh tướng lúc tuổi còn rất trẻ. Trong con người ông luôn sục sôi khát vọng công danh của đấng đại trượng phu thời loạn. Mặt hăng hái của khát vọng công danh đó chính là ý muốn được đấu tranh, góp sức đời mình cho vua, cho nước. Như bao kẻ sĩ cùng thời, Phạm Ngũ Lão tôn thờ lí tưởng trung quân, ái quốc và quan niệm: Làm trai đứng ở trong trời đất, phải có danh gì với sông núi (Chí làm trai – Nguyễn Công Trứ). Cho nên bởi thế lúc chưa trả hết nợ công danh thì tự lấy làm hổ hang:
“Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính trần giới thuyết Vũ Hầu”
Vũ Hầu tức Khổng Minh, 1 quân sư tài 3 của Lưu Bị thời Tam Quốc. Nhờ linh lợi cao, Khổng Minh đã lập được công bự, nhiều phen khiến cho đối thủ khốn đốn; vì vậy ông rất được Lưu Bị tin yêu.
Lấy gương sáng trong lịch sử cổ kim soi mình vào ấy nhưng mà so sánh, nỗ lực vươn lên cho bằng người, ấy là lòng tự ái, lòng tự tôn đáng quý nhu yếu ở 1 đấng đại trượng phu. Là 1 tùy tướng gần gụi của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, Phạm Ngũ Lão luôn sát cánh kế bên chủ tướng, bằng lòng xông pha nơi làn tên mũi đạn, làm gương cho 3 quân tướng sĩ, dồn hết tài năng, nhiệt huyết để tìm ra cách đánh diệu kì nhất nhằm quét sạch quân xâm lăng ra khỏi cương vực. Suy nghĩ của Phạm Ngũ Lão rất chi tiết và thiết thực; 1 ngày còn bóng kẻ thù là nợ công danh của tuổi xanh với nước nhà xã tắc vẫn còn vương, chưa trả hết. Nhưng tương tự là bổn phận với vua, với nước chưa tròn, khát vọng công danh chưa thỏa. Cách nghĩ, cách sống của Phạm Ngũ Lão rất hăng hái, tân tiến, ông muốn sống xứng đáng với thời đại người hùng.
Hai câu thơ sau âm hưởng khác hẳn 2 câu thơ trước. Xúc cảm hào sảng lúc đầu dần chuyển sang trữ tình, sâu lắng, như lời mình nói với mình bởi thế âm hưởng phát triển thành trầm lặng, da diết.
Phạm Ngũ Lão là 1 võ tướng tài 3 nhưng mà lại có 1 trái tim mẫn cảm của 1 thi nhân. Thuật hoài là bài thơ trữ tình bộc bạch được hùng tâm tráng trí và hoài bão bự lao của tuổi xanh đương thời. Bài thơ có chức năng giáo dục rất thâm thúy về nhân sinh quan và lối sống hăng hái đối với thanh niên mọi thời đại. Thuật hoài đã làm vinh danh vị tướng trẻ văn võ song toàn Phạm Ngũ Lão.
—–Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp—–
Phân tích 2 câu đầu bài Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão
1418
Vẻ đẹp con người và quân đội nhà Trần qua bài thơ Tỏ lòng
555
Cảm nhận về bài thơ Tỏ lòng
1606
[rule_2_plain] [rule_3_plain]
[rule_2_plain] [rule_3_plain]
#Phân #tích #hào #khí #Đông #trong #bài #thơ #Tỏ #lòng
- Tổng hợp: Học Điện Tử Cơ Bản
- #Phân #tích #hào #khí #Đông #trong #bài #thơ #Tỏ #lòng