Với sự đa dạng của các loại cây ăn quả hiện nay, nhiều loại quả có vẻ ngoài giống nhau khiến nhiều người nhầm lẫn. Đơn cử như quả muỗm và quả xoài. Quả xoài chắc chắn được biết đến rộng rãi với hương vị thơm ngon, là một trong những loại quả nhiệt đới tốt cho sức khỏe. Vậy quả muỗm là quả gì? Hai loại quả này khác nhau như thế nào? Cùng chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Quả muỗm là gì? Quả muỗm có gì khác với quả xoài chúng ta hay ăn?
Quả muỗm là gì?
Quả muỗm hay còn được biết đến với cái tên là xoài hôi hay quả quéo ( có danh pháp khoa học là Mangifera foetida Lour), là một loài thực vật thuộc họ đào lộn hột. Loài cây này xuất hiện tại một số nước Đông Nam Á như Indonesia, Malaysia, Singapore, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam.
Mô tả cây muỗm:
-
Cây to, tán rộng, có chiều cao rơi vào khoảng 15-20m.
-
Lá cây là lá đơn nguyên, mọc so le với nhau và thuôn dài về phía gốc. Mặt lá nhẵn bóng, hình bầu dục và nhọn.
-
Cây có hoa màu trắng, nhỏ, mọc thành từng chùm kép ở ngọn và cành. Cánh hoa có hình mũi mác hẹp, thường dài gấp 3 lần lá đài. Hoa có một nhị sinh sản dài bằng cánh hoa, còn những nhị khác ngắn hơn một chút.
-
Quả muỗm có hình tương tự quả thận, gần giống quả xoài nhưng bé hơn một chút, khi chín có màu vàng, thịt quả mọng nước.
Quả muỗm nhỏ, khi chín có màu vàng, mọng nước
Quả muỗm và quả xoài khác nhau ở điểm nào?
Muỗm và xoài là 2 loại quả đều thuộc họ Đào lộn hột, nhưng có những đặc điểm khác nhau rõ rệt về mặt hình thái cũng như hương vị:
-
Quả muỗm có kích thước nhỏ hơn, trong khi quả xoài thường có kích thước to và dài.
-
Quả xoài có vị ngọt đặc trưng nếu chín, được dùng phổ biến trong đời sống. Bên cạnh đó, quả muỗm lại có vị chua nhiều hơn, ít được sử dụng với mục đích ăn uống. Ở một số vùng, quả muỗm non được tận dụng để nấu canh chua hoặc muối chua ăn kèm trong những bữa ăn hàng ngày.
-
Trong khi xoài có nhiều loại khác nhau, với đa dạng mùi hương, màu sắc và cách sử dụng, thì muỗm chỉ có một loại duy nhất, đa phần mọc hoang bên đường chứ không được tập trung nuôi trồng và phát triển.
-
Quả muỗm không có giá trị kinh tế, chủ yếu là những cây mọc hoang dại ở khu vực nông thôn. Còn xoài thì khá phổ biến và đa dạng, nhiều giống xoài ngon đủ tiêu chuẩn xuất khẩu ra nước ngoài, góp phần vào sự phát triển kinh tế của nước ta như xoài cát Hòa Lộc, xoài Yên Châu,…
Quả muỗm có vị chua đặc trưng, ít được sử dụng để ăn như hoa quả hàng ngày
Thành phần hóa học của quả muỗm
-
Trong quả muỗm có chứa tỷ lệ thịt lên đến 60-70%, thịt quả chứa nhiều chất tinh bột (quả xanh chứa nhiều tinh bột hơn quả chín), đường chiếm 16-20%, bên cạnh đó là các axit hữu cơ, chủ yếu là axit xitric, caroten, các vitamin như vitamin C, vitamin B,…
-
Hạt muỗm có vị đắng chát, chứa chủ yếu là các axit galic tự do.
-
Vỏ thân cây có chứa mangiferin (3%) và tanin.
-
Lá cây muỗm chứa khoảng 1,6% là mangiferin, một chất độc chưa được xác định. Chất này bài tiết qua nước tiểu khiến cho nước tiểu có màu vàng.
-
Muốn chiết mangiferin từ cây muỗm, ta cân 100g vỏ thân hay vỏ cành hoặc lá, đun sôi cách thủy trong vòng 60-90 phút. Chiết 2 lần rồi để nguội, mangiferin sẽ kết tinh lại, sau đó lại hòa tan vào công metylic nóng, thêm than hoạt tính và đun cách thủy, lại để nguội. Tinh thể mangiferin sẽ kết tinh lại, có hình phiến dài mỏng, màu vàng nhạt, ít tan trong nước và có nhiệt độ nóng chảy 258-261 độ C.
-
Nhựa của quả muỗm là một loại gôm nhựa với 16% gôm và 81% nhựa.
Quả muỗm khi còn xanh
Công dụng của cây muỗm
Cây muỗm có công dụng hữu ích trong việc chữa trị một số loại bệnh mà ít người biết đến. Mặc dù quả ăn không ngon, có vị nồng nhưng cây muỗm có vỏ được sử dụng để chữa đau răng, hoặc dùng làm thuốc cầm tiêu chảy. Đối với việc chữa đau răng, có thể lấy vỏ cây nấu đặc hoặc ngâm rượu. Ngậm rồi nhổ bỏ nước 4-5 lần/ ngày sẽ thấy hiệu quả. Có thể dùng riêng hoặc phối hợp với rễ cây xuyên tiêu để nâng cao công dụng.
Hoa muỗm
Đối với vỏ thân cây, có chứa chất Cortex Mangifera Foetida. Chất này có tác dụng se nhỏ lỗ chân lông. Hỗ trợ làm săn chắc da, giúp da khỏe mạnh trước những tác động từ môi trường bên ngoài như ánh nắng mặt trời hay những thành phần độc hại gây hại cho da khác.
Một số lưu ý khi sử dụng quả muỗm
Từ những nghiên cứu về thành phần hóa học của quả muỗm bên trên; có thể thấy quả muỗm không hề gây hại mà còn có những lợi ích đối với sức khỏe của chúng ta. Tuy nhiên, trong một số trường hợp. Việc sử dụng quả muỗm có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thể trạng con người. Nên lưu ý một số thông tin sau:
-
Không ăn quả muỗm khi đang đói. Quả muỗm có vị chủ yếu là vị chua. Nên khi bạn ăn lúc đói bụng sẽ khiến dạ dày bạn bị kích thích. Từ đó tiết ra nhiều dịch vị hơn thông thường. Việc này dẫn đến tình trạng đau bụng, mệt mỏi hoặc cơ thể thiếu sức sống; thậm chí dẫn đến ngộ độc.
-
Không ăn nếu cơ thể bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của loại quả này. Những người có cơ địa nhạy cảm thường rất dễ phản ứng với những thành phần có trong loại quả này. Khi người bị dị ứng ăn phải quả muỗm, có thể xuất hiện các tình trạng như ngứa ngáy khắp người. Tập trung ở vùng xung quanh miệng hay hốc mắt, nổi mẩn đỏ lên khắp cơ thể. Nếu không được xử lý kịp thời, các tình trạng có thể tăng lên, lâu dần rất nguy hiểm đến sức khỏe.
-
Những người bị bệnh liên quan đến đường hô hấp cũng cần chú ý khi sử dụng loại quả này. Quả muỗm có tính bình, nên những người có tiền sử bệnh hô hấp. Điển hình là bệnh hen suyễn khi ăn loại quả này dễ dẫn đến tình trạng bệnh tái phát; tăng mức độ nguy hiểm của bệnh.
Những người có tiền sử bệnh lý liên quan đến đường hô hấp không nên sử dụng quả muỗm
Trên đây là một số thông tin cơ bản về quả muỗm. Mặc dù không được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày. Nhưng quả muỗm là một trong những vị thuốc khá hiệu quả để chữa trị một số loại bệnh.
Tuy nhiên trên thị trường thuốc đông dược hiện nay có khá nhiều dược phẩm kém chất lượng; nguồn gốc không rõ ràng. Do đó bạn cần phải chọn được địa điểm cấp thuốc uy tín nhé. Mong rằng bài viết phần nào giải đáp được thắc mắc của bạn Quả muỗm là gì. Theo dõi chúng tôi để biết thêm nhiều thông tin bổ ích hơn nhé!