Quận Thanh Xuân xưa được lấy tên từ chùa Thanh Xuân, nay là quận nằm phía Nam thủ đô, phía Đông giáp quận Hai Bà Trưng, phía Tây giáp quận Hà Đông, phía Nam giáp quận Thanh Trì và Hoàng Mai, phía Bắc giáp quận Cầu Giấy và quận Đống Đa. Bao gồm 11 phường như : Hạ Đình, Khương Đình, Khương Mai, Khương Trung, Nhân Chính, Phương Liệt, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân Trung và Thượng Đình. Diện tích toàn quận là 9,11km². Quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa làm cho các làng xã xưa của quận Thanh Xuân có những thay đổi mạnh mẽ, đi lên từ chính ao hồ, làm xã xưa.Là vùng đất địa linh nhân kiệt, tụ khí anh tài từ lâu đã được coi là cái lôi văn hóa, cái nôi của người Kẻ Mọc – Tam Khương xưa. Đời sống ngày càng phát triển, quận tập trung được nhiêu các dự án lớn phát triển thị trường địa ốc trên toàn khu vực Hà Nội. Có nhiều làng nghề nổi tiếng như làng nghề trống Đọi Tam Thanh Xuân, làng nghề làm giầy Thượng Đỉnh.
Cơ sở hạ tầng đường xá tại quận Thanh Xuân
Thanh Xuân có các con đường lớn như Nguyễn Trãi, Khuất Duy Tiến, Lê Văn Lương, Lê Trọng Tuấn, Giải Phóng…, có đường Vành Đai ba chạy qua ,bên cạnh đó là có lòng sông tô lịch cắt đôi 2 nửa quận, khu vực quận án ngữ các cửa ô ra vào Hà Nội như Quốc lộ 1A (đường Giải Phóng), Quốc lộ 6 (đường Nguyễn Trãi) bắt đầu từ chính quận Thanh Xuân, là một trong những tuyến quốc lộ quan trọng kết nối thủ đô Hà Nội với các tỉnh miền núi Tây Bắc, chạy trên địa bàn của 4 tỉnh thành như Hà Nội, Hòa Bình, Sơn La và Điện Biên…; ngoài ra còn có hệ thống các đường giao thông mới được đầu tư, tạo ra sự thuận tiện trong giao thông không chỉ trong quận mà còn cả với các quận huyện bạn và các tỉnh thành khác xa hơn theo hướng Hưng Yên, Hà Nam, Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình…
Ngã tư Sở đoạn đường này đã được cải tạo và mở rộng hơn nhằm đáp ứng lưu lượng lớn tham gia giao thông chạy qua khu vực. Đường Nguyễn Trãi tập trung Khu đô thị cao cấp và các trường đại học.
Tuyến xe bus rất nhiều, chạy đến các bến xe lớn của thành phố như Bến xe Nước Ngầm, Bến xe Yên Nghĩa, Bến xe Mỹ Đình, Bến xe Giáp Bát. Các xe bus như xe bus nhanh BRT Bến xe Yên Nghĩa – Kim Mã, 01A Bến xe Gia Lâm – Bến xe Yên Nghĩa, 01B Bến xe Yên Nghĩa – Hương Sơn ( Chùa Hương), 02 Trần Khánh Dư – Bến xe Yên Nghĩa, 05 Phú Diễn – Linh Đàm, 12 Công viên Nghĩa Đô – Đại Áng.
Các dự án đường sắt đô thị đi qua địa bàn quận là các tuyến số 1 ( Ngọc Hồi – Yên Viên), tuyến số 2( Nội Bài – Thường Đình), tuyến số 2A ( Cát Linh – Hà Đông), tuyến số 4 ( Liên Hà – Bắc Thăng Long), tuyến số 8 ( An Khánh – Dương Xá) trong đó tuyến số 2A đã được chạy thử nghiệm.
Cây xanh, công viên tại quận Thanh Xuân
Quận Thanh Xuân, ngày càng phát triển để đảm bảo cho việc phát triển bền vững việc trồng cây xanh là điều không thể thiếu tại đây, cây xanh của quận tuy không được liệt vào hàng cổ thụ nhưng cũng được trồng với mật độ nhiều trên nhiều cung đường lớn, thêm và đó là sự điều hòa của các công viên. Có thể kể tên một số công viên trong quận như Công viên hồ điều hòa Nhân Chính với diện tích 13ha, phần diện tích mặt nước chiếm 8ha điều hòa không khí khu vực, tạo môi trường trong lành, tươi mát. Diện tích còn lại 5ha của công viên bao gồm hệ thống vườn hoa, cây xanh, đường dạo, quảng trường, đài phun nước, khu vui chơi giải trí, không gian ngầm đa chức năng… Công viên thiết lập trục không gian cảnh quan hiện đại trên các tuyến đường Lê Văn Lương – Khuất Duy Tiến theo định hướng quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Một không gian lý tưởng thuận lợi và thoải mái cho mỗi buổi sáng chạy bộ để nạp năng lượng bắt đầu một ngày mới hay một cuốc dạo bộ buổi chiều.
Hiện tại đây là công viên lớn duy nhất tại quận Thanh Xuân, bên cạnh đó là một số đầm hồ thuộc địa bàn quận như Hồ Hạ Đình, Đầm Hồng. Trong đó Đầm Hồng được cải tạo lại thành Hồ Khương Trung I với các dự án cây xanh, hệ thống đường dạo, chiếu sáng…
Kiến trúc quận Thanh Xuân
Từ đường xá đến ngõ ngách khá nhiều, chỉ có các con đường chính như Lê Văn Lương, Nguyễn Trãi, Giải Phòng là làn đường to rộng và kiến trúc dễ nhận diện. Còn lại kiến trúc đường xá đến nhà cửa các con đường khu vực này đều khá dày đặc. Hiện tại, quận cũng còn tồn động một số các khu chế xuất, khu sản xuất của một số công ty như Tổng Công ty thuốc lá Thăng Long, hay như gần đây nhất nổi tiếng vụ việc tại nhà máy sản xuất phích nước Rạng Đông. Chính quyền khu vực cần có dự án di dời tất cả các nhà máy khỏi khu vực dân cư đông như quận Thanh Xuân này.
Tuy nhiên khu vực được coi là mảnh đất vàng với nhiều dự án khá nổi bật như có hàng loạt các khu đô thị cao cấp, chiếm phần lớn quỹ đất của quận. Có Khu đô thị Mandarin Garden nằm tại phường Nhân Chính, liền kề với khu đô thị Trung Hòa – Nhân Chính, gần trường chuyên Amsterdam. Khu đô thị Royal City nằm tại số 74 đường Nguyễn Trãi, nền cũ của nhà máy Cơ khí trước kia. Hiện tại nơi đây là trốn mong về đang mơ ước có mọi hoạt động trong khu vực này, từ trường học, mua sắm đến vui chơi giải trí với đầy đủ tiện ghi chia làm nhiều khu vực với các căn hộ cao cấp có bảo vệ an toàn.
Hapulico Complex là tổ hợp các công trình thương mại, văn phòng, nhà ở cao cấp, tọa lạc tại vị trí đắc địa thuộc khu trung tâm của quận Thanh Xuân với 3 tuyến phố lớn là Ngụy Như Kon Tum, Nguyễn Huy Tưởng và Vũ Trọng Phụng. Dự án được xem là điểm nhấn quan trọng trong tổng thể kiến trúc của Thanh Xuân nói riêng và Hà Nội nói chung.
Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính nằm một phần tại phường Nhân Chính nổi lên với một hiện tượng như trung tâm mới của thành phố Hà Nội. Khu đô thị Hạ Đình nằm tại phía Tây đường Nguyễn Xiển, thuộc địa bàn phường Hạ Đình. Khu đô thị Pandora nằm tại số 53 phố Trần Điền, tiền thân là nhà máy sản xuất Ô tô Hòa Bình Hà Nội. Khu đô thị Khương Đình nằm trong khu dân cư Đầm Hồng thuộc địa bàn phường Khương Đình.
Bên cạnh đó vẫn còn một số các khu tập thể như khu tập thể Kim Giang, khu tập thể Phương Liệt, khu tập thể Thượng Đình, Khu tập thể Thanh Xuân Bắc.
Ẩm thực tại Thanh Xuân
Với vị thế là nơi tập trung nhiều khu đô thị lớn, nhiều trung tâm thương mại nên đồ ăn ở đây rất đa dạng tập trung nhiều nhà hàng sang chảnh tại các trung tâm thương mại và khu đô thị lớn như Quán Sishi kei tại trung tâm thương mại The Artemis Lê Trọng Tấn. Quán Hải sản Biển Đông nằm tại tầng B6 khu R6 30 Trung tâm thương mại Royal City số 72A Nguyễn Trãi hay nhà hàng Thái Express Royal City. Quán Ăn Ngon Trung tâm thương mại Royal City B2 – R6; Dolpan Sam số 3 Lê Trọn Tấn trên tòa The Artemis là quán nướng bàn đá đúng chuẩn Hàn Quốc với các món ăn được nướng chín nhờ hơi nóng từ bàn đá nhập từ Hàn Quốc, vì thế món ăn dậy mùi thơm và giữ nguyên được độ ngọt tươi, mọng nước.
Cùng với đó là rất nhiều các cửa hàng khác như nhà hàng New Sake 4 số 72A Thượng Đình, Thanh Xuân; nhà hàng Hàn Quốc Gim Bab số 161 Khương Trung; nhà hàng Gà hầm Bong Chu tại B40 Nguyễn Thị Định; Kombo cơm niêu Singapore số 60 Lê Văn Thiêm; Quán Chợ Tình Sapa số 1 Quan Nhân, không gian bài trí độc đáo các món ăn mới lạ. Quán Yakimono số 98 Lê Trọng Tấn, Yakimono kế thừa tinh hoa các món thịt nướng truyền thống của Nhật, các loại thịt, hải sản được nướng trên vỉ, dưới là than đỏ hồng, không cầu kì tẩm ướp mà đề cao hương vị tinh khiết ban đầu.
Một số món ăn vặt không thể thiếu tại đây như xôi xéo, sữa chua dẻo phố Nguyễn Đức Quý; Bánh Cá số 1 ngõ 2 Ao Sen; Bánh chuối số 180 phố Phương Liệt; Khoai lang lắc số 153 Triều Khúc ; Xôi trứng ruốc số 53 Triều Khúc; Bánh đa kê đối diện 101E1 Thanh Xuân Bắc; quán Ốc Lê Gia số 126 Hạ Đình; quán cô Hai món nem lụi bánh xèo số 93 Vũ Tông Phan; Gà rút xương chua ngọt phô mai số 50 Vũ Trọng Phụng ; Sữa chua đậu đỏ số 32 ngõ 64 Kim Giang…
Dân cư tại quận Thanh Xuân
Các khu vực vệ tinh gần trung tâm nội thành bắt đầu có sự nhập cư mạnh mẽ từ làn sóng nhập cư của lao động trí thức tới lao động chân tay, mật độ dân số đông khoảng 18,990 người/km². Giá đất tại khu vực quận cũng tăng cao đặc biệt là các dự án trọng tâm. Như các chung cư cao cấp, khu đô thị tiện ích Royal City, Eco Green City, Star Tower…
Quận tập trung nhiều dân lao động, công nhân của các nhà máy như Công ty Cổ phần Cao su Sao Vàng, Công ty Thuốc lá Thăng Long…Mật độ sinh viên khu vực cũng tăng cao qua các năm. Đây cũng là khu vực thu hút dân nhập cư, sinh viên, công nhân với giá thuê nhà ở mức vừa phải.
Có nhiều các trường đại học lớn như Đại học Phòng cháy chữa cháy, Đại học Hà Nội, Đại học Kiến trúc Hà Nội, Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vùng đất Kẻ Mọc – Tam Khương xưa là cái nôi hội tụ tinh hoa văn hóa để nay cùng với sự phát triển ngày càng hiện đại hóa vẫn giữ được các nét giá trị tinh thần xưa nay được lưu giữ lại chính trong các di tích lịch sử. Quận có các điểm đến tâm linh, lịch sử như đình Phương Liệt phường Phương Liệt thờ Tích Lịch đại vương Phạm Tích tướng nhà Đinh. Chùa Cự Chính, Giáp Nhất, chùa Khương Hạ, Khương Trung, Chàu Phương Liệt, Quan Nhân, chùa Tam Huyền. Quận cũng có các ngôi đình nổi tiếng khác như đình Giáp Nhất, Hội Xuân, đình Khương Hạ, Khương Trung, Đình Vòng, Quan Nhân, đình Cự Chính.