Không thể phủ nhận loài báo gêpa (Acinonyx joyatus) rất nhanh. Với tốc độ tối đa được ghi nhận lên đến 103 km/h, báo gêpa dễ dàng vượt qua các loài động vật nhanh nhẹn khác, như ngựa đua, để giành danh hiệu động vật trên cạn nhanh nhất thế giới.
Giải thích về điều này, giáo sư John Hutchinson chuyên về cơ sinh học tiến hóa tại Đại học Thú y Hoàng gia London (Anh quốc) cho hay: “Sự kết hợp giữa chiều dài chân, kích thước cơ bắp và sải chân dài mang lại cho báo gêpa thân hình lý tưởng để chạy trên cạn. Thêm vào đó, một mô hình nghiên cứu năm 2017 dựa trên 474 loài sinh vật biển và trên cạn, từ cá voi đến ruồi, đã chứng minh rằng tốc độ gắn liền với kích thước. Tốc độ tăng theo kích thước cho đến khi bạn đạt đến mức tối ưu. Ngoài mức tối ưu đó, các động vật lớn hơn sẽ chậm hơn vì chúng cần nhiều năng lượng hơn để tăng tốc”.
Theo một nghiên cứu năm 2013 trên tạp chí Nature, báo gêpa chỉ là loài động vật nhanh nhất trên cạn trong khoảng cách ngắn. Lý do là chúng không truy đuổi con mồi ở tốc độ cao trong khoảng cách xa. Chiến lược săn mồi của chúng thiên về tăng tốc và di chuyển rất nhanh. Về bản chất, sức chịu đựng của chúng là có hạn.
Không có loài động vật trên cạn nào khác có thể đạt vận tốc tương tự loài báo, nhưng thực tế các nhà khoa học phát hiện linh dương pronghorn (Antilocapra americana) ước tính có thể đạt 97 km/h và có thể duy trì tốc độ 72 km/h.
Khi đặt lên bàn cân bao gồm các động vật biển và gia cầm, cuộc thi sẽ thực sự nóng lên. Theo Sách Kỷ lục Thế giới Guinness, tốc độ của chim ưng peregrine (Falco peregrinus) đã được ghi nhận là hơn 322 km/h. Trên thực tế, chúng có thể đạt tốc độ lên tới 563 km/h, mặc dù các nhà khoa học chưa chính thức ghi nhận tốc độ này.
Hình ảnh một chú chim ưng đang săn mồi ở bờ biển Tây Ban Nha (Ảnh: Getty Images).
“Rất nhiều loài chim biết bay có thể di chuyển còn hơn báo gêpa”, Hutchinson nói.
Dưới đại dương cũng vậy, có một danh sách ưu tú của những tay đua tốc độ. Cá cờ đen (Istiompax indica) có thể đạt tốc độ 129 km/h, cá kiếm (Xiphias happyius) và cá cờ (Istiophorus) có thể đạt tốc độ 97 km/h, 109 km/h.
Vì vậy, mặc dù báo gêpa xứng đáng có vị trí trong số những động vật nhanh nhất trên hành tinh, nhưng nó lại chiếm một phần không đáng kể trong bảng “thành tích tốc độ”.
Một lý do cho điều đó là tốc độ của hầu hết các loài động vật chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng. Tốc độ của ngựa đua, báo gêpa, chó săn xám và lạc đà đã được đo cẩn thận và lặp đi lặp lại. Trong khi hầu hết tốc độ của các loài động vật khác chỉ là quan sát và ước tính.