Nếu bạn đã từng đi “lượm” cá rô “rạch” thì ắt hẳn bạn sẽ không quên những điều thú vị còn đọng lại trong tâm trí. Cứ mỗi mùa mưa đến các trẻ em vùng nông thôn lại háo hức chờ cơn mưa đầu mùa để cùng nhau đi lượm cá rô đồng. Câu hỏi được đặt ra là tại sao cá lại leo lên bờ để cho chúng ta lượm nhỉ? mà tại sao chỉ là cá rô đồng mà không phải là cá diêu hồng, cá lóc hoặc cá rô phi?
Hai bản năng có ở tất cả mọi sinh vật là: sinh tồn và sinh sản. Cá rô đồng leo lên ruộng vào mùa mưa chính là để thực hiện bản năng duy trì nòi giống của mình, mục đích sự di cư của cá là tìm một vùng nước sâu hơn để đẻ trứng. Lý do cá chọn đẻ trứng vào mùa mưa là vì vào mùa mưa thực vật thủy sinh, các loại tảo phát triển mạnh theo đó thức ăn của cá rô cũng phát triển mạnh cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, năng lượng cho cá bố lẫn cá mẹ thực hiện bản năng sinh sản và đó cũng là nguồn dinh dưỡng phong phú để dành cho cá con, và cũng là vì đây là loài không có tập tính giữ và nuôi con nên nguồn thức ăn có được trong mùa mưa là yếu tố sống còn. Nghiên cứu trong lĩnh vực sinh sản cá đã chỉ ra rằng chính nước mưa cũng là một yếu tố kích thích sự sinh sản của cá và một số động vật thủy sinh vùng nhiệt đới (Một số vấn đề về nội tiết học sinh sản cá, Nguyễn Tường Anh và Trần Mai Thiên, NXB Nông nghiệp Hà Nôi, 1999, tr 170), trong nước mưa có một có một hoạt chất tên là axit humic, chất này là tín hiệu cho cá bắt đầu sự đẻ trứng.
Và để trả lời tại sao các loài cá khác không leo giống cá rô đồng vì đơn giản là chúng không leo được. Mang cá rô đồng rất khỏe và có nhiều gai sắc giúp cá có thể di chuyển trên cạn một cách dễ dàng và còn một nhân tố quan trọng hơn là cá rô đồng còn có cơ quan hô hấp phụ trên mang nên cá có thể ở trên cạn (trong điều kiện ẩm ướt) một thời gian dài mà các loài cá vừa nêu không thể bì kịp.
Vẫn biết cảm giác bắt được cá thì thật là thích!… và thích hơn nữa khi đó là chiến lợi phẩm dành cho mẹ, cho chị và cho người ấy. Nhưng chúng ta biết cá mạo hiểm, vất vả leo lên bờ là để sinh sản duy trì nòi giống thế nên nhớ “bắt 3 thả 1” để cá đẻ và để còn cá để bắt vào mùa mưa sau…
Hiện nay cá rô đồng được nuôi khá phổ biến và theo ghi nhận của các nông hộ (thông qua báo chí) thì cá nuôi lại mất tập tính di cư. Tôi thấy hơi nghi ngại thông tin này vì tập tính sinh sản thuộc về bản năng của sinh vật nên không dễ dàng bị mất như vậy. Có thể bài báo khuyến khích người nông dân nuôi giống cá rô đồng (tôi cũng khuyến khích vì đã từng thí nghiệm trên đối tượng này và thấy cũng có hiệu quả kinh tế) nên đưa thông tin có phần cường điệu chăng? Các bác các chú (đã từng nuôi thương phẩm loài cá này) có thể cho một đánh giá chân thật về hiệu quả kinh tế cũng như các khó khăn trong quá trình nuôi và có thể cho các thành viên khác cùng Vo Viet biết thêm về tập tính sinh sản của cá trong quá trình nuôi được không?
Hy vọng được học hỏi và giao lưu cùng các anh em. :snail: