Than hoạt tính là một thành phần có trong các loại thiết bị làm sạch như máy lọc không khí, máy hút mùi… Nó có rất nhiều công dụng như làm sạch thực phẩm, khử mùi, lọc sạch nước, làm đẹp… trong cuộc sống. Đặc biệt, loại than này còn mang lại rất nhiều tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe của con người. Trong bài viết dưới đây, mời các bạn cùng tìm hiểu về than hoạt tính (Activated Charcoal) là gì và tác dụng của than hoạt tính tới sức khỏe.
Than hoạt tính là gì?
Than hoạt tính (Activated Charcoal) hay còn gọi là carbon hoạt tính là một chất còn sót lại sau quá trình xử lý carbon trong môi trường thiếu không khí, có nhiệt độ cao. Chất liệu này thường có cấu trúc với nhiều lỗ rỗng, vết nứt để làm tăng diện tích bề mặt tiếp xúc, từ đó giúp làm tăng khả năng hấp phụ cũng như phản ứng hóa học.
Thành phần chính có trong loại than này là carbon ở dạng vô định hình và một lượng nhỏ carbon ở dạng tinh thể. Ngoài ra, chúng còn chứa một số thành phần khác như nito, hydro, lưu huỳnh… và phụ thuộc nhiều vào loại nguyên liệu để sản xuất ra than hoạt tính.
Nguyên liệu chính để làm ra than hoạt tính là từ các nguồn nguyên liệu giàu lượng carbon, ví dụ như gỗ, gáo dừa, than đá, tre, than bùn và đem đốt với nhiệt độ cao, từ 600 – 900 độ C trong điều kiện yếm khí.
Theo nghiên cứu, hiện tại có các loại dạng than hoạt tính thường gặp sau:
Than hoạt tính dạng bột: Tồn tại ở dạng bột mịn là chính, có kích thước từ 0, 2 – 0,5 mm và được ứng dụng trong việc xử lý hóa chất tổng hợp, làm mỹ phẩm, kem đánh răng…
Than hoạt tính dạng viên: Loại than này thường có hình khối hoặc hình trụ với đường kính từ 0, 8 – 5mm. Công dụng chính của loại than này là dùng để lọc khí độc, đặc biệt là được dùng lọc bể nước sinh hoạt.
Than hoạt tính dạng tấm: Loại than này có sự kết hợp giữa miếng mút được tẩm bột than và khung định hình, áp dụng nhiều trong việc lọc không khí và khử mùi.
Than hoạt tính dạng hạt: Kích thước của loại than này lớn, có hình dạng ngẫu nhiên từ 0, 2 – 5mm. So với than dạng bột, loại than này bền hơn và được sử dụng trong việc lọc bụi, giúp xử lý nước dùng sinh hoạt, nước thải công nghiệp.
Than hoạt tính dạng ống: Hình dạng chính của loại than này là những ống lớn và được dùng để lọc cặn dầu, hóa chất, lọc không khí, lọc nước… với hệ thống lớn.
Than hoạt tính hoạt động như thế nào?
Than hoạt tính hoạt động bằng cách bẫy các hóa chất, độc tố, tạp chất, bụi bẩn có trong hàng triệu lỗ nhỏ li ti của nó. Từ đó, các chất này sẽ bám dính vào bề mặt của carbon. Theo nhiều nghiên cứu, diện tích bề mặt của than hoạt tính càng lớn thì lực hút của nó càng mạnh, mang lại hiệu quả cao.
Một số chất như mùi hôi, sắt, kim loại nặng, khí độc, thủy ngân, asen, chì, mangan… khi qua bề mặt của than hoạt tính sẽ bị giữ lại bởi các phần tử mang thể tích nhỏ thông qua cơ chế hấp thụ. Và tất nhiên, môi trường đầu ra đã được làm sạch một cách hiệu quả, nhanh chóng tùy vào số lượng, chất lượng của than.
Thường thì than hoạt tính có điện tích âm sẽ thu hút các phân tử có điện tích dương, điển hình như khí, chất độc. Do đó, cơ thể khi không hấp thụ, than hoạt tính sẽ loại bỏ chất độc ra ngoài cơ thể theo phân.
Lưu ý, than hoạt tính không mang lại hiệu quả trong các trường hợp ngộ độc với sắt, rượu, acid, các loại kim loại nặng, kali, alkali, lithium.
Bài viết liên quan:
Tác dụng của tỏi đen
Tác dụng của hạt chia
Tác dụng của baking soda
Tác dụng cây nha đam
10 tác dụng của than hoạt tính với sức khỏe
Không chỉ có hiệu quả trong việc hấp thụ tốt các chất độc có trong cơ thể, chất bẩn trong môi trường tự nhiên, giúp làm đẹp, chữa bệnh… thì than hoạt tính còn được biết đến là một loại chất có nhiều công dụng tốt đối với sức khỏe của con người.
Loại than này có nguồn gốc tự nhiên nên luôn đảm bảo an toàn cho con người. Dưới đây là 10 tác dụng của than hoạt tính (Activated Charcoal) tới sức khỏe mà mọi người có thể tìm hiểu:
Top 10 tác dụng của than hoạt tính với sức khỏe
1. Làm trắng, sáng răng
Một trong những tác dụng đầu tiên của than hoạt tính tới sức khỏe đó là giúp làm trắng, sáng răng. Bên cạnh đó, chúng còn có tác dụng cực kỳ tốt đối với sức khỏe răng miệng, ví dụ như giúp cân bằng độ ph trong răng miệng, giúp phòng tránh các bệnh lý về răng như hôi miệng, sưng nướu, sâu răng…
Đối với những ai có hàm răng bị ố màu do sử dụng thuốc lá, trà, cà phê, nước ngọt, thức ăn… thì có thể sử dụng than hoạt tính để làm sạch răng. Loại than này có khả năng làm trắng răng thông qua cơ chế hấp phụ mọi mảng bám khiến răng bị ố vàng.
Chính vì khả năng đặc biệt này, than hoạt tính được coi là một giải pháp có hiệu quả trong việc giúp làm trắng răng, đem lại cho bạn một nụ cười trắng sáng. Đồng thời, nó cũng đảm bảo mang lại an toàn, giúp tiết kiệm về chi phí.
Cách thực hiện khá đơn giản: Bạn chỉ cần làm ướt bàn chải đánh răng, sau đó nhúng vào than hoạt tính dạng bột hoặc kem rồi đánh răng. Cần chú ý đến các khu vực, vị trí có nhiều vết bám, mảng ố. Sau khi đánh răng xong, bạn súc miệng lại như bình thường là được.
Hoặc bạn có thể trộn đều muối biển, than hoạt tính cùng một chút dầu dừa đã được đun nóng, sau đó đem đi đánh răng. Các mảng bám, ố vàng cùng các tạp chất có ở răng sẽ được loại bỏ một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất.
Để mang lại kết quả, mỗi ngày bạn nên đánh răng bằng than hoạt tính từ 2, 3 lần mỗi tuần.
Chú ý: Đối với những ai có hàm răng nhạy cảm, răng bọc sứ thì không nên áp dụng cách này bởi nó có thể làm hỏng, ố men răng hơn.
2. Chống lão hóa
Than hoạt tính có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe, đặc biệt là nó giúp ngăn ngừa các tổn thương tế bào với gan, thận, đồng thời giúp hỗ trợ hoạt động của tuyến thượng thận. Ngoài ra, chúng cũng có lợi cho việc loại bỏ các hóa chất, độc tố ra khỏi cơ thể mà không làm ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể.
Lão hóa là một quá trình tự nhiên và nó sẽ dễ tiến triển nhanh nếu con người thường xuyên sống trong môi trường độc hại, có nhiều khói bụi, ăn phải các thức ăn không đảm bảo vệ sinh… Chính vì vậy, cần phải ngăn chặn lại tình trạng lão hóa ở mỗi người.
Nếu có điều kiện, bạn có thể sử dụng hai viên than hoạt tính mỗi ngày sau khi ăn xong, hoặc sau khi tiếp xúc phải khói bụi, chất độc. Việc làm này có tác dụng hiệu quả trong việc hỗ trợ chức năng gan, thận, đường tiêu hóa.
3. Xử lý ngộ độc rượu
Tác dụng tiếp theo của than hoạt tính đối với sức khỏe đó là giúp xử lý tình trạng ngộ độc rượu. Thông thường, than hoạt tính không có khả năng hấp phụ cồn, nó sẽ loại bỏ nhanh chóng các độc tố dễ gây ngộ độc ra khỏi cơ thể.
Tại các quán rượu, rượu hiếm khi được tiêu thụ ở dạng nguyên chất mà có thể được pha trộn thêm một số loại hóa chất khác, trong đó có các độc tố có khả năng gây ra tình trạng ngộ độc. Và than hoạt tính chính là một chất giúp khắc phục, loại bỏ nhanh các độc tố này.
Theo một nghiên cứu khác, than hoạt tính khi được sử dụng cùng với rượu sẽ giúp giảm thiểu nồng độ cồn có trong máu tới mức tối đa. Ngoài ra, than hoạt tính cũng giúp làm giảm đi những biểu hiện liên quan đến rượu như bất tính, ngộ độc rượu cấp tính, đau đầu, buồn nôn, mẩn ngứa…
Ngoài ra, ở những trường hợp không may bị ngộ độc thức ăn, bạn có thể lấy than hoạt tính để hút các độc tố ra khỏi cơ thể một cách hiệu quả, an toàn. Một số trường hợp nếu uống thuốc quá liều lượng, uống nhầm thuốc thì cũng có thể sử dụng loại than này.
4. Loại bỏ vết côn trùng cắn
Khi đang đi chơi, chẳng may bạn bị côn trùng như ong, rắn, muỗi… đốt thì đừng quá lo lắng, bạn có thể sử dụng than hoạt tính để giúp làm giảm đi tình trạng ngứa, sưng và khó chịu do vết côn trùng cắn.
Rất đơn giản, bạn chỉ cần lấy một ít than hoạt tính trộn cùng dầu dừa, sau đó thoa nhẹ lên khu vực bị đốt, cắn giữ nguyên trong vòng 30 phút là tình trạng khó chịu sẽ được loại bỏ một cách nhanh chóng.
Ngoài ra, nếu bị nhện độc, rắn cắn thì bạn cũng có thể sử dụng than hoạt tính và dầu dừa đem gói lại, sau đó cho vào một miếng vải sạch rồi quấn quanh khu vực bị cắn 2 vòng. Chú ý rửa kỹ các vết thương sau mỗi lần quấn.
5. Làm sạch hệ tiêu hóa
Than hoạt tính được coi là một giải pháp tuyệt vời trong việc thúc đẩy hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh, ổn định. Đồng thời, nó cũng giúp loại bỏ nhanh các độc tố có khả năng gây dị ứng, gây tổn thương oxy hóa, làm giảm hệ miễn dịch… có trong các loại thức ăn, nước uống. Chính vì vậy, việc loại bỏ đi những độc tố là cách giúp chúng ta làm sạch hệ tiêu hóa của mình, từ đó giúp hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh hơn.
Mỗi người có thể pha khoảng 10mg bột than hoạt tính cùng nước, uống trước khi ăn khoảng 90 phút. Bên cạnh đó, cũng cần sử dụng các sản phẩm nuôi trồng có nguồn gốc tự nhiên, đảm an toàn, không có thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu.
Bạn cũng cần lưu ý chỉ nên ăn cá, trái cây, thịt, rau trong quá trình làm sạch hệ tiêu hóa. Nếu có dấu hiệu táo bón, hãy nhanh chóng khắc phục bằng cách uống một ly nước ấm với một chút mật ong và một miếng chanh.
6. Làm giảm lượng Cholesterol trong máu
Than hoạt tính (Activated Charcoal) có tác dụng gì đối với sức khỏe? Một tác dụng của than hoạt tính mà không phải ai cũng biết rõ đó là giúp giảm lượng Cholesterol trong máu.
Trong một nghiên cứu cho biết, sau khoảng 4 tuần sử dụng than hoạt tính, lượng Cholesterol giảm xuống khoảng 25%, lượng Cholesterol LDL giảm xuống 41%, đồng thời lượng HDL tăng lên khoảng 8%.
7. Lọc sạch nước uống
Ngoài công dụng loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể, than hoạt tính còn có khả năng tuyệt vời trong việc làm sạch nguồn nước, cụ thể hơn thì chúng được đưa vào cơ chế lọc nước có trong các loại máy lọc nước tại gia đình, công ty, nơi công cộng.
Các tạp chất có lẫn trong nước như hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu, hóa chất độc hại… sẽ được loại than này hấp thụ, từ đó giúp nước trở nên sạch hơn, không lẫn các tạp chất. Nhờ vậy mà loại than này được ứng dụng nhiều trong hệ thống lọc nước của mỗi quốc gia hiện nay.
Theo một nghiên cứu trên tạp chí Hiệp hội nha khoa Canada, bộ lọc than hoạt tính có khả năng loại bỏ đi florua, giúp giải độc và rất có lợi cho sức khỏe của con người, nó còn giúp duy trì hệ thống miễn dịch, giúp thận, gan hoạt động ổn định.
Mỗi ngày, bạn nên uống từ 8 – 10 ly nước để giúp ngăn ngừa tình trạng mệt mỏi, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, giúp các cơ quan hoạt động một cách ổn định.
Lưu ý, than hoạt tính không có khả năng lọc được vi khuẩn, virus, khoáng chất. Do đó, cần tích hợp thêm loại lõi lọc nước chuyên dụng hơn trong các hệ thống lọc nước.
8. Bảo vệ gan, thận khỏi độc tố
Mỗi ngày, cơ thể chúng ta đều hấp thụ rất nhiều nguồn dinh dưỡng khác nhau, đôi khi các loại thực phẩm khi tiêu thụ lại có thể mang vào cơ thể một số độc tố có hại. Nếu không phát hiện ra, các độc tố này sẽ tích tụ lâu ngày sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, dễ hình thành nên nhiều bệnh nguy hiểm.
Đừng quá lo lắng về vấn đề này, than hoạt tính là một loại chất có tác dụng loại bỏ đi nhanh chóng các độc tố, hóa chất, chất độc nếu không may bị ngộ độc. Nguyên nhân là do thủy ngân, hợp chất hữu cơ, các chất tẩy, thuốc trừ sâu, phân bón đều có khả năng liên kết với bề mặt than hoạt tính, từ đó có thể nhanh chóng loại bỏ và giúp ngăn chặn khả năng hấp thụ của cơ thể với những chất có hại này.
Trường hợp bị ngộ độc, bạn có thể uống một chút than hoạt tính để giúp quá trình thải độc ở gan, thận diễn ra hiệu quả, đảm bảo an toàn. Còn nếu vô tình uống nhầm thuốc, hoặc trường hợp uống phải một loại thuốc nào đó với liều lượng lớn, hãy sử dụng than hoạt tính giống như là một loại thuốc giải độc hiệu quả.
Ngoài ra, những trường hợp không may bị ngộ độc thực phẩm kèm theo các triệu chứng như tiêu chảy, buồn nôn thì cũng có thể sử dụng than hoạt tính. Theo một khuyến cáo, người lớn khi gặp phải biểu hiện thì có thể sử dụng khoảng 25gr, còn trẻ em thì nên dùng 10gr. Lưu ý, trong quá trình sử dụng than hoạt tính cần uống nước đầy đủ.
9. Chăm sóc sắc đẹp
Một tác dụng không thể thiếu của than hoạt tính dành riêng cho chị em phụ nữ đó là giúp làm đẹp. Hiện nay, có rất nhiều loại sản phẩm chăm sóc sắc đẹp như mặt nạ, sữa rửa mặt… nhằm giúp loại bỏ, hút nhanh các loại bụi bẩn, chất nhờn có ở sâu bên trong lỗ chân lông, từ đó giúp chị em có một làn da tươi sáng, trông căng mịn hơn.
Có khá nhiều cách làm đẹp từ than hoạt tính, các bạn có thể tham khảo:
Dùng để rửa mặt: Bạn có thể trộn đều than hoạt tính với sữa rửa mặt rồi dùng để rửa mặt hàng ngày. Hoặc có thể trộn than hoạt tính cùng một chút nước muối sinh lý rồi đem rửa mặt cũng đều mang lại hiệu quả.
Dùng để trị mụn: Chắc chắn không ai mong muốn có một làn da đầy mụn, liệu bạn đã từng thử dùng than hoạt tính để trị mụn chưa? Cách trị mụn này cực kỳ đơn giản, bạn có thể trộn than hoạt tính cùng một số nguyên liệu cần thiết rồi làm thành một chiếc mặt nạ đắp lên mặt. Lưu ý là sau khi đắp mặt nạ, cần đợi đến khi thấy mặt nạ đã khô và có cảm giác căng ở da mặt của mình.
Dùng để tẩy da chết: Nếu muốn tẩy da chết ở da, bạn có thể dùng kết hợp than hoạt tính với một số nguyên liệu khác như dầu dừa, sữa tắm, dầu hạt dẻ, dầu gấc… tạo thành hỗn hợp rồi sử dụng. Cách làm này cực kỳ đơn giản, nó giúp bạn có một làn da sáng đẹp, mịn màng, không có mụn.
10. Loại bỏ nấm mốc
Nấm mốc không chỉ làm ảnh hưởng đến môi trường sống mà nó còn dễ gây ra nhiều tác hại đối với sức khỏe, nó có thể gây ra một số bệnh như đau đầu, bệnh về đường hô hấp, đau tim… Do đó, việc loại bỏ nhanh tình trạng nấm mốc là một điều cần thiết để giúp bảo vệ an toàn cho sức khỏe của chúng ta.
Trên thị trường hiện có rất nhiều sản phẩm hóa học giúp khắc phục tình trạng nấm mốc khó chịu. Tuy nhiên, việc lạm dụng hóa chất lại dễ gây ra tác dụng ngược trở lại, có thể không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả mà còn làm ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.
Nếu bạn muốn tìm một giải pháp loại bỏ nấm mốc an toàn, hiệu quả mà không muốn dùng hóa chất thì có thể lựa chọn ngay than hoạt tính. Bạn cần chuẩn bị than hoạt tính cùng giấm táo, dầu cây trà, baking soda rồi trộn đều. Sau đó bôi hỗn hợp này lên các khu vực có nấm mốc. Đợi khoảng 10 – 20 phút rồi rửa các khu vực đó lại với nước sạch.
Ngoài các tác dụng kể trên, than hoạt tính còn mang lại rất nhiều tác dụng khác đối với sức khỏe. Các bạn có thể mua loại than này tại những cơ sở uy tín, tin cậy để đảm bảo an toàn khi sử dụng nhé.
Tác dụng phụ của than hoạt tính
Theo nhiều nghiên cứu, than hoạt tính hầu như an toàn khi sử dụng, chúng ít độc. Tuy nhiên, cần chú ý kỹ trước khi sử dụng bởi việc sử dụng không đúng trường hợp, không đúng cách lại dễ gây ra tác dụng phụ.
Một số tác dụng phụ thường gặp của than hoạt tính là táo bón, tiêu chảy, đau, sưng ở dạ dày, phân đen, nôn, phân có màu đen…
Cần tránh sử dụng than hoạt tính trong các trường hợp: Bị tắc nghẽn đường ruột, tiêu hóa chậm, chảy máu đường ruột, mất nước mãn tính, thực hiện phẫu thuật bụng…
Lưu ý không nên lạm dụng than hoạt tính bởi việc sử dụng lâu dài sẽ dễ làm mất đi hiệu quả của các chất có lợi trong cơ thể như axit amin, các men có lợi, vitamin… Đặc biệt, cần tránh sử dụng than hoạt tính trong thời gian có thai bởi nó có thể gây hại cho thai nhi.
Để giúp ngăn ngừa việc cản trở quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng vào cơ thể, bạn nên sử dụng than hoạt tính khoảng từ 90 phút trước khi ăn uống. Nếu không may có chất độc đi vào cơ thể, cần sử dụng than hoạt tính ngay trước khi chất độc ngấm vào máu.
Ngoài ra, loại than này cũng có thể gây ra một số tác dụng với một số thuốc điều trị. Vì vậy, cần tham khảo kỹ ý kiến của bác sĩ chuyên khoa về loại thuốc mà mình đang điều trị.
Như vậy, có thể thấy, than hoạt tính có rất nhiều tác dụng đối với sức khỏe của con người. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn thì các bạn cũng nên chú ý về cách sử dụng, liều lượng sử dụng của loại than này nhé. Một điều quan trọng nữa đó là, bạn nên chọn mua than hoạt tính tại những địa chỉ uy tín, tin cậy.