Khái niệm tình thái từ
[edit]
Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói.
Phân loại tình thái từ
[edit]
Tình thái từ
gồm một số loại đáng chú ý như sau:
-
Tình thái từ
nghi vấn:à, ư, hả, hử, chứ, chăng,…
“Cậu đang sang nhà Lan chơi à?”.
-
Tình thái từ
cầu khiến:đi, nào, với,…
Ví dụ: “Anh ăn cơm đi”.
-
Tình thái từ
cảm thán:thay, sao,…
“Ôi, thật đáng tiếc thay!”.
-
Tình thái từ
biểu thị sắc thái tình cảm:ạ, nhé, cơ,
mà…
“Cháu chào bác ạ”.
Cách sử dụng tình thái từ
[edit]
-
Các tình
thái từ khác nhau có khả năng biểu thị các sắc thái cảm xúc khác nhau. Do đó,
khi nói hoặc viết, cần chú ý sử dụng tình thái từ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp
(quan hệ tuổi tác, thứ bậc xã hội, tình cảm,…).
“Em ăn phở ạ” (từ “ạ” biểu thị sự
lễ phép khi trả lời).
“Em ăn phở cơ” (từ “cơ” biểu thị
sự thân mật kèm chút nũng nịu).
-
Một số từ có
hình thức âm thanh giống với các tình thái từ nhưng không phải là tình thái từ.
– “Ta đi nào!” (từ
“nào” là tình thái từ biểu thị mục
đích cầu khiến)
– “Ăn cây nào rào cây ấy” (từ “nào” là đại từ phiếm chỉ)
– “Cậu thích cái áo nào?” (từ “nào” là
đại từ nghi vấn)
-
Các tình thái từ luôn gắn với những sắc thái cảm xúc nhất định. Do đó, chúng ít được dùng trong các văn bản đòi hỏi sự trung hòa về sắc thái tình cảm như văn bản hành chính, văn bản khoa học,…