Trong thế giới đồng hồ đeo tay, có vô vàn thuật ngữ mà không phải ai cũng nắm rõ. Trong đó, chắc hẳn vẫn còn nhiều anh chị em không hiểu rõ Tritium là gì và liệu chúng có ảnh hưởng gì đến sức khỏe chúng ta hay không? Hay nói cách khác, Tritium có nguy hiểm không? Hãy cũng Bệnh viện Đồng hồ giải đáp mọi thắc mắc trong bài viết ngày hôm nay nhé.
Tritium là gì?
Tritium là một chất phát quang phóng xạ, dùng để tạo ra ánh sáng có thể nhìn thấy. Chất phát quang này được tạo ra bằng cách sử dụng các ống thủy tinh có lớp phốt pho và khí triti bên trong ống. Một ống như vậy được gọi là “nguồn sáng triti ở thể khí” (GTLS), hoặc ánh sáng beta (vì triti trải qua quá trình phân rã beta).
Trong quá trình sản xuất, một chiều dài của ống thủy tinh borosilicat có bề mặt bên trong được phủ một lớp vật liệu chứa phốt pho được chứa đầy tritium phóng xạ. Sau đó, ống được niêm phong ở độ dài mong muốn bằng cách sử dụng tia laser carbon dioxide. Borosilicate được ưa chuộng vì độ bền và khả năng chống vỡ.
Trong ống, triti tạo ra một dòng electron ổn định do sự phân rã beta. Những hạt này kích thích phốt pho, khiến nó phát ra ánh sáng thấp và ổn định. Ánh sáng do GTLSs tạo ra khác nhau về màu sắc và kích thước. Trong đó, màu xanh lá cây là màu sáng nhất và màu đỏ là ít sáng nhất.
Từng công đoạn chi tiết trong sản xuất dạ quang Tritium
Ban đầu, các ống khí hình oval hay hình tròn sẽ được cắt thành những đoạn ngắn có độ dài 1 bộ và được chuyển sang công đoạn tiếp theo để phủ phốt-pho ở mặt trong. Để thực hiện khâu quan trọng này, đầu tiên các ống khí sẽ được nhúng trực tiếp vào acid, bề mặt bên trong sau khi nhúng giống như được bôi 1 lớp keo, bột phốt pho nhờ đó sẽ phủ đều bên trong ống. Lượng acid dư ra được tiêu hủy bằng cách đốt 1 đầu đoạn ống. Các ống sau khi được phủ phốt-pho bên trong sẽ được nảy lên và canh chỉnh cho đến khi lượng phốt-pho bên trong mỗi ống đúng yêu cầu. Có 8 màu phổ biến: đỏ, cam, vàng, tím, trắng, xanh, xanh băng và xanh lam.
Bây giờ, các ống khí phủ phốt-pho sẽ được đưa đến công đoạn quan trọng nhất – nơi phép thuật thật sự sẽ diễn ra – bơm khí Triti. Quá trình này được thực hiện bởi 3 chiếc máy lớn với 1 dây chuyền xử lý 30 ống 1 lần và mất khoảng 20 phút để hoàn tất. Những chiếc ống được treo lên từ đuôi ống – vị trí đốt acid dư ở công đoạn trước.
Tiếp đó, 4/5 thể tích ống sẽ được bơm đầy Nitro lỏng với nhiệt độ cực thấp, đồng thời người công nhân cũng dùng đầu đốt để hơ nóng ống chứa nhằm mục đích giữ Triti. Sau khi Triti được làm nóng, nó được đưa trở lại vào bên trong ống và làm lạnh cực nhanh.
Bước cuối cùng, các công nhân sẽ cắt phần dư của từng ống bằng một đầu đốt nhỏ đủ làm nóng chảy thủy tinh, sau khi cắt các ống cũng lập tức được niêm phong để tránh thoát khí bên trong.
Ứng dụng của Tritium trên thực tế như thế nào?
Tritium được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống, bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau. Hãy cùng Bệnh Viện Đồng Hồ điểm qua một số ứng dụng của Tritium anh chị em nhé.
Tritium trong cuộc sống
Nguồn sáng từ tritium thường được coi là ánh sáng “vĩnh viễn”. Vì sự chiếu sáng tritium không yêu cầu năng lượng điện, nó đã được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng như biển báo lối thoát hiểm, dạ quang trên đồng hồ đeo tay hay sử dụng bột dạ quang để trang trí dụng cụ, quần áo biểu diễn,…
Trong quân đội, Tritium được ưa chuộng cho các ứng dụng mà nguồn điện có thể không có sẵn, chẳng hạn như bảng điều khiển trên máy bay, la bàn và ống ngắm cho vũ khí.
Tritium trên đồng hồ
Nhờ đặc tính phát sáng liên tục mà không tốn bất kỳ năng lượng nào, Tritium được sử dụng để phủ lên kim đồng hồ và các mặt số. Nó được sử dụng cho các loại đồng hồ lặn, những người thường xuyên phải ra ngoài như đi thám hiểm, các môn thể thao mạo hiểm,…
Các GTLS được sử dụng trong đồng hồ phát ra một lượng ánh sáng nhỏ: Không đủ để nhìn thấy trong ánh sáng ban ngày, nhưng có thể nhìn thấy trong bóng tối từ khoảng cách vài mét.
MB – Microtec là cái tên nổi tiếng & duy nhất trong lĩnh vực dạ quang Tritium trên đồng hồ
Được tận mắt chứng kiến công nghệ bơm khí Triti dạ quang có lẽ là một trong những trải nghiệm ấn tượng nhất trong ngành kỹ nghệ đồng hồ mà ít ai có cơ hội. Các ống dạ quang Triti có kích thước “siêu nhỏ” – chỉ dày có 0.5mm và dài chừng 1.3mm và được bơm đầy khí Triti. Các ống Triti sau khi được bơm sẽ phát quang liên tục trên mặt đồng hồ trong ít nhất 10 năm và thông thường là khoảng 20 năm, một số ống gần như không bao giờ tắt.
Cái tên nổi tiếng nhất và cũng là duy nhất trong lĩnh vực này ở Thụy Sĩ là MB-Microtec – 1 công ty có trụ sở ở thành phố Bern. MB-Microtec cung cấp ống Triti dạ quang cho toàn ngành đồng hồ Thụy Sĩ. Ngoài ra, MB-Microtec cũng tự sản xuất đồng hồ riêng của hãng. Nếu bạn đang đeo 1 chiếc đồng hồ có kim dạ quang Triti từ Thụy Sĩ, đó chắc chắn là sản phẩm của MB-Microtec.
Công đoạn đưa dạ quang Triti vào mặt số đồng hồ là ẩn số riêng của MB-Microtec
Các ống Triti đã niêm phong lúc này vẫn còn rất to, chưa phải là thứ chúng ta sẽ thấy trên mặt đồng hồ, chúng sẽ được chuyển đến trạm kế tiếp. Nơi đây có chừng 19 chiếc máy đặc biệt thực hiện các công việc chuyên dụng và tạo ra các ống nhỏ xíu mà chúng ta thấy, công đoạn này chúng ta có thể bỏ qua, vì nó thuộc về bí mật kinh doanh của MB-Microtec.
Các ống Triti thành phẩm bé tý hon sẽ được bán trực tiếp cho các đối tác đặt mua, chủ yếu là để sử dụng trên mặt số, kim, gờ… 1 phần còn lại được đưa đến xưởng lắp ráp đồng hồ của MB-Microtec – Traser. Những chiếc đồng hồ của Traser thuộc phân khúc bình dân, có giá từ vài trăm đến chừng 1.000$ như đồng hồ phong cách quân đội, thể thao, thanh lịch…. Một trong số đó là Traser Special Force 100 – khá nổi tiếng với vỏ Titanium, dây NATO và có giá chừng 650$.
Tritium có nguy hiểm không?
Mặc dù các thiết bị này có chứa chất phóng xạ, nhưng hiện nay người ta tin rằng nguồn sáng từ Trititum này không gây ra mối lo ngại nào đáng kể cho sức khỏe con người.
Một báo cáo năm 2007 của Nhóm Cố vấn Cơ quan Bảo vệ Sức khỏe của Chính phủ Vương quốc Anh về Bức xạ Ion hóa tuyên bố rủi ro sức khỏe của việc tiếp xúc với tritium cao gấp đôi so với trước đây do Ủy ban Quốc tế về Bảo vệ Bức xạ. Chất dạ quang Tritium thường được đặt vào ống thủy tinh, điều này ngăn không cho con người dùng tiếp xúc trực tiếp với tritium. Chỉ khi thiết bị bị rơi vỡ, các anh chị em chẳng may hít vào thì mới nguy hiểm đến sức khỏe.
Bật mí 3 mẫu đồng hồ Trititum “sáng” nhất
Dưới đây mời anh chị em cùng Bệnh Viện Đồng Hồ điểm qua 3 mẫu đồng hồ Trititum “sáng” nhất nhé!
Ball Fireman Enterprise Automatic Ref. NM2188C-S20J-BK
Là một trong những chiếc đồng hồ tritium đơn giản nhất có thể tìm thấy trên thị trường. Chiếc đồng hồ Ball Fireman Enterprise này là một phần của bộ sưu tập Ball Fireman, được biết đến với việc sản xuất dạ quang Tritium trên mặt số của chúng. Đặc biệt, chiếc đồng hồ Ball Fireman Enterprise này có thiết kế khá tối giản, ưu tiên tính dễ sử dụng hơn tất cả những vấn đề khác. Ball Fireman Enterprise Automatic Ref. NM2188C-S20J-BK có một mặt số rõ ràng, “gọn gàng: cùng tông màu sang trọng, nổi bật với dạ quang Tritium được tích hợp ở kim đồng hồ.
Đây là một chiếc đồng hồ bằng thép không gỉ 40mm có lịch ngày ở vị trí 3 giờ cùng với các vạch giờ thiết kế mảnh dài. Dạ quang Tritium được đặt trên mỗi vạch giờ cũng như kim đồng hồ. mang đến một cái nhìn rõ ràng và chính xác khi ta nhìn thời gian trong bóng tối. Đồng hồ này được trang bị bộ chuyển động BALL RR1103, cho phép tích cót đến 48 giờ.
Luminox Atacama Adventurer Field Ref. XL.1767
Các Luminox Atacama Adventurer Dòng Ref. XL.1767 có thiết kế khác biệt toát lên sự tươi mới và trẻ trung. Ưu điểm của chiếc đồng hồ này là lớp vỏ thép không gỉ 316L màu xanh lá cây đậm kết hợp với mặt số cùng màu. Dây đeo vải dù cũng có màu xanh kaki cùng tông trông cực kỳ khỏe khoắn.
Dạ quang Tritium trên chiếc đồng hồ này được đặt theo một cách rất độc đáo. Thay vì dọc theo các kim như thông thường, dạ quang Tritium được đặt ngang xung quanh vành ngoài của mặt số đồng hồ. Điều này cung cấp một cách mới giúp xem thời gian mà không có bất kỳ sự nhầm lẫn nào, ngay cả trong bóng tối. Cùng với đó, nó là chiếc đồng hồ tuyệt vời nhất dành cho các hoạt động ngoài trời với thiết kế thời trang, lấy cảm hững từ thiên nhiên.
Tissot T-Sport PRS 516 Automatic Ref. T100.430.16.041.00
Đồng hồ Tissot T-Sport PRS 516 Automatic Ref. T100.430.16.041.00 là một chiếc đồng hồ đeo tay đơn giản khác cũng được sử dụng dạ quang triti. Điều đặc biệt của chiếc đồng hồ này là sự kết hợp hoàn hảo giữa tính thể thao và sự sang trọng. Nó có vỏ bằng thép không gỉ 316L đường kính 42mm với mặt sau có thể nhìn thấu bộ máy bên trong.
Đồng hồ được trang bị bộ chuyển động Powermatic 80 có khả năng dự trữ năng lượng lên đến 80 giờ. Không chỉ vậy, chiếc đồng hồ này có khả năng chống nước 100 mét rất tiện dụng. Nó cũng được trang bị bộ lịch ngày và thứ nằm ở vị trí 3 giờ.
(Nguồn: wikipedia.org và thewatchcompany.com)
Trên đây là những giải đáp thắc mắc Tritium là gì và Tritium có nguy hiểm không. Mong rằng có thể giúp anh chị em hiểu rõ hơn và đừng quên cập nhật tin tức, kiến thức mới nhất mỗi ngày ở website Bệnh Viện Đồng Hồ nhé.
Bài viết liên quan:
Dạ quang đồng hồ